“O‘zbekistonning Yevrosiyo iqtisodiy ittifoqiga a’zo bo‘lishi masalasi ochiqligicha qolmoqda” — Sodiq Safoyev

O‘zbekistonning Yevrosiyo iqtisodiy ittifoqi (YeOII)ga qo‘shilishi Jahon savdo tashkiloti (JST)ga a’zo bo‘lishiga qaraganda ko‘proq munozaralarga sabab bo‘lmoqda, shu sababli bu masala ochiqligicha qolmoqda. “Gazeta.uz”ning xabar berishicha, bu haqda 17-noyabr kuni Vashington Atlantika kengashida so‘zga chiqqan O‘zbekiston Senati raisi birinchi o‘rinbosari Sodiq Safoyev ma’lum qildi.

Eslatib o‘tamiz, Abdulaziz Komilov boshchiligidagi O‘zbekiston delegatsiyasi ishchi tashrif bilan AQShda bo‘lib turibdi, tashrif 22-noyabrgacha davom etadi.

“JSTga a’zo bo‘lish O‘zbekiston uchun eng ustuvor vazifadir va biz ushbu tashkilotga qo‘shilishga tayyorgarlik qilishda ko‘rsatayotgan ulkan yordami uchun AQShdan minnatdormiz.  O‘tgan hafta O‘zbekiston bosh vaziri o‘rinbosari Sardor Umurzoqov va AQSh savdo vaziri Uilbur Ross (videokonferensiya shaklida) juda muvaffaqiyatli muzokaralar o‘tkazdi. Biz AQShning qo‘llab-quvvatlashiga yana bir bor amin bo‘ldik”, — degan Sodiq Safoyev.

Senatning birinchi vitse-spikeri mamlakatning bir qator ekspertlari JSTga a’zo bo‘lish “korxonalarning global raqobatga dosh bera olish qobiliyatiga putur yetkazadi” degan xavotirda ekanligini tan oldi. “Aholining aksariyati (qo‘shilishni qo‘llab-quvvatlaydi), hukumat va parlamentda JSTga a’zo bo‘lish bo‘yicha konsensus (maslahatlashish jarayonida kelishilgan) mavjud”, — deya qo‘shimcha qildi u.

YeOII haqida gapirar ekan, Sodiq Safoyev bu borada jamiyatda ko‘plab qarama-qarshiliklar mavjudligini ta’kidladi. “Qo‘shilish yoki qo‘shilmaslik to‘g‘risida ko‘plab savollar mavjud, ammo Yevrosiyo ittifoqiga a’zolikni ko‘rib chiqishda uchta asosiy omil bor. Birinchidan, respublikaning millionlab fuqarolari Yevropa ittifoqi mamlakatlarida ishlaydi. Bu bizning fuqarolarimiz, ularning huquqlarini himoya qilish va ularga pul topish uchun yaxshi imkoniyatlar yaratish biz uchun juda muhimdir”, — dedi u.“Ikkinchidan, geografiya. Bizning asosiy bozorlarimiz uchun yangi transport yo‘nalishlari kerak. Ushbu tashkilotning bir qismi sifatida biz imtiyozlar tizimiga kiramiz, bu eksport va import uchun transport xarajatlarini kamaytiradi. Uchinchidan, O‘zbekiston eksportining asosiy yo‘nalishi — Yevrosiyo ittifoqiga a’zo davlatlardir”, — deya so‘zlarini davom etdi Senat rahbarining birinchi o‘rinbosari.

Uning so‘zlariga ko‘ra, Toshkentda YeOIIga kirish imkoniyatlarini baholash uchun maxsus guruh tuzilgan. “Keling, bu tashqi savdo siyosatining mustaqilligini pasaytiradimi yoki yo‘qmi, u boshqa mamlakatlarning tajribali sheriklari oldida bizdagi kichik va o‘rta biznes mavqeyiga putur yetkazadimi, shuni ko‘rib chiqsak. Bu borada hukumat va parlament qaror qabul qiladi. Bu hali ham ochiq masala”, — dedi Sodiq Safoyev.

May oyida Senat ko‘pchilik ovoz bilan O‘zbekistonning kuzatuvchi davlat sifatida Yevropa ittifoqi bilan hamkorligini ma’qulladi. 71 senator “qo‘shilaman”, 16 nafari “qarshi” ovoz berdi, 4 kishi esa betaraf qoldi.

Iyul oyida, deyarli 15 yillik tanaffusdan so‘ng, O‘zbekiston Jahon savdo tashkilotiga qo‘shilish bo‘yicha qo‘shma ishchi guruhining yig‘ilishlarini davom ettirdi. 2019-yilda O‘zbekiston tomoni JSTga mamlakatning ushbu tashkilotga qo‘shilishi to‘g‘risidagi arizani ko‘rib chiqish uchun tashqi savdo rejimi to‘g‘risidagi yangilangan memorandumni taqdim etdi.