2000-yilgi AQShdagi prezidentlik saylovlarida Jorj Bush g‘alaba qozondi. Yaqin kunlarda Amerikada bo‘lib o‘tgan saylov jarayonlari va ularning aks-sadosida ro‘y berayotgan voqea-hodisalar bizni Amerika prezidentlik saylovlari tarixiga nazar tashlashga undadi. “Daryo” 43-Amerika prezidenti Kichik Jorj Bush haqida hikoya qiladi.
Kichik Jorj Bushning hayoti
Ko‘pchilikka Kichik Bush nomi bilan ma’lum Jorj Uolker Bush 1946-yil 6-iyulda Konnektikut shtatining Nyu-Heyven shahrida iste’fodagi dengiz uchuvchisi Jorj Gerbert Uoker Bush va Barbara Bushlar oilasida dunyoga keldi. Uning bobosi Preskott Sheldon Bush 1952-yildan 1963-yilgacha Konnektikutdan senator bo‘lgan edi.Kichik Bushning bolaligi Midlend shahrida o‘tdi. U 7-sinfni tugatganida Bushlar oilasi Xyustonga ko‘chib ketdi. 1968-yilda Jorj Bush Yel universitetida tarix bo‘yicha bakalavr darajasini oldi. 1968–1973-yillarda bo‘lajak prezident Milliy gvardiyada xizmat qildi.
Bush 1973–1975-yillarda Garvard biznes maktabida tahsil oldi. Keyin Midlendga qaytib kelib, bu yerda 1986-yilgacha neft sanoati sohasida ishladi. Kichik Jorj Bush bir necha marta otasining (AQShning 41-prezidenti Katta Jorj Bush) saylov kampaniyalarida uning maslahatchisi bo‘lib faol ishtirok etdi. 1977-yilda AQSh Vakillar palatasiga saylandi.
Gubernator Bush
U 1994-yil 8-noyabrda 53,5 foiz ovoz bilan Texasning 46-gubernatori bo‘ldi. Ushbu lavozimda u “mo‘tadil konservatizm” (ya’ni ijtimoiy dasturlarni to‘liq rad etmaslik) pozitsiyasida turib, muxolifat bilan qanday ishlashni biladigan ishbilarmon siyosatchi sifatida obro‘-e’tibor qozondi. Bush 1998-yil 3-noyabrda rekord darajadagi ovozlar soni bilan qayta gubernator etib saylandi va Texas shtatining ikkinchi muddatga saylangan birinchi gubernatoriga aylandi.
Bushning prezident sifatida saylanishi
1999-yilda u AQSh prezidentligiga o‘z nomzodini qo‘yishga qaror qildi. 2000-yil 7-noyabrda bo‘lib o‘tgan mamlakat tarixidagi eng munozarali prezidentlik saylovlaridan birida hisoblash, qayta sanash va besh haftalik sud jarayonlaridan so‘ng Kichik Jorj Bush Qo‘shma Shtatlar tarixida (Jon Adamsdan keyin) bu lavozimni otasidan keyin egallagan ikkinchi prezident bo‘ldi.2001-yil 20-yanvardagi o‘zining ochilish nutqida Bush ijtimoiy xavfsizlik va sog‘liqni saqlash tizimini isloh qilishga va soliq yukini kamaytirishga va’da berdi. Bush hukumati tarkibiga sotsial-demokratlardan qattiqqo‘l konservatorlarga qadar turli yo‘nalish va qarashlarga ega siyosatchilar kirdi.
2001-yil fevral oyida prezident federal budjet hisobotini taqdim etdi (1,96 trillion dollar) va soliqlarni kamaytirish, ta’lim va harbiy sohaga ajratiladigan xarajatlarni ko‘paytirishini e’lon qildi. Ushbu davr AQSh iqtisodiyotidagi pasayishning dastlabki belgilari namoyon bo‘lgan davr edi. Tanqidlarga qaramay, 2001-yil iyun oyida Kongress soliqlarni qisqartirish dasturini qabul qildi (1,35 trillion dollarga).
Aprel oyida ma’muriyat XXRga razvedka samolyotini qo‘ndirishga majbur bo‘lgan uchuvchilarni ozod qilish bo‘yicha Xitoy bilan jiddiy muzokaralar olib borishi kerak edi. Xuddi shu yil oxirida AQShda bioterrorizm keng tarqaldi. 2001-yilda Jorj Bush raketa hujumiga qarshi milliy mudofaa tizimi barpo etilishini e’lon qildi. Bush, shuningdek, ildiz hujayralari sohasidagi tadqiqot loyihalarni muzlatib qo‘ydi. Kech abort qilishni taqiqlovchi qonunni imzoladi.
Uning prezidentligi davrida Qo‘shma Shtatlarda terrorizmga qarshi kurashish uchun terrorizmda gumon qilingan shaxslarga nisbatan choralar qo‘llashda deyarli cheksiz huquqlarga ega bo‘lgan Milliy xavfsizlik vazirligi tashkil etildi. 2001-yil dekabrda Qo‘shma Shtatlar “Ballistik raketaga qarshi shartnoma”dan chiqishini e’lon qildi. Rossiya bilan munosabatlarning keskin ravishda yomonlashuvi sharoitida Bush 2001-yilda Rossiya prezidenti Putin bilan bir necha uchrashuvlar o‘tkazdi.
Jorj Bushning birinchi prezidentlik (2004-yilda u qayta saylangan) davrida AQSh iqtisodiyoti muvaffaqiyatli rivojlandi. Mamlakat YaIM barqaror o‘sib bordi: 2001-yilda 1,0 foiz, 2002-yilda 1,8 foiz, 2003-yilda 2,8 foiz, 2004-yilda 3,8 foizga o‘sdi. Inflyatsiyaning past darajasi saqlanib qoldi – 2002-yilda 1,6 foiz, 2003-yilda 2,3 foiz. 2003-yilda Qo‘shma Shtatlarda mehnatga layoqatli ishsiz qatlam mamlakat aholisining olti foizini tashkil etgan edi (2004-yilga kelib bu ko‘rsatkich 5,5 foizni tashkil qildi).
2002-yilda Kichik Jorj Bushning prezidentligi davrida Qo‘shma Shtatlar Solt-Leyk-Siti shahrida bo‘lib o‘tgan XIX qishki Olimpiya o‘yinlariga mezbonlik qildi.
Prezident xavfsizlik xizmati
Barcha xalqaro sayohatlarda Bushga siyosiy yordamchilar va milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchilaridan tashqari 250 maxfiy xizmat agenti, 15 politsiyachi, 20 zirhli mashinadan iborat ikki karvon, shu jumladan, prezident limuzini, Sikorsky Sea King va Black Hawk vertolyotlari hamrohlik qilgan edi.Shaxsiy hayoti
1977-yilda Bush sobiq o‘qituvchi va kutubxonachi Laura Uelchga uylandi. 1981-yil 25-noyabrda er-xotin Barbara va Jenna ismli egizak qizli bo‘ldi.
Bushga e’tirof
2005-yilda Tbilisidagi Melanskaya ko‘chasi AQSh prezidentining Gruziyaga tashrifi munosabati bilan Bush ko‘chasi deb o‘zgartirildi. Albaniyada 2007-yilda Jorj Bush sharafiga bir qator pochta markalari chiqarildi.Dilbar Ismatullayeva tayyorladi.
Izoh (0)