Rossiya prezidenti Vladimir Putin mamlakat parlamentiga yo‘llagan murojaatnomasida amaldagi konstitutsiyaga o‘zgartishlar kiritishni taklif qildi. Ayni vaqtda Rossiya davlat rahbari yangi konstitutsiya qabul qilinishini xohlamayotganini bildirdi. Biroq amaldagi konstitutsiya saqlab qolinadigan bo‘lsa, Putin ilgari surgan takliflardan birini hayotga hech qanaqasiga tatbiq etib bo‘lmaydi, deb yozadi Meduza.
Vladimir Putin xalqaro huquq Rossiya qonunlari ustidan to‘liq ustuvorlikka ega bo‘lmasligini Konstitutsiyada mustahkamlab qo‘yishni taklif qildi.
Putin buni qanday tushuntirdi?
“Darhaqiqat, mamlakat asosiy qonuniga bizning huquqiy makonimizda Rossiya konstitutsiyasi ustuvorligini to‘g‘ridan-to‘g‘ri kafolatlaydigan ayrim o‘zgartishlarni kiritish vaqti keldi, deb hisoblayman.
Bu nimani anglatadi? Bevosita quyidagilarni anglatadi: xalqaro qonunchilik va kelishuvlar talablari, shuningdek, xalqaro organlarning qarorlari Rossiya hududida faqat inson va fuqaro huquq va erkinliklari cheklovini keltirib chiqarmasa, bizning konstitutsiyamizga zid kelmasa amal qilishi mumkin”.
Rossiya konstitutsiyasidan iqtibos:
Xalqaro huquqning umum e’tirof etilgan prinsip va normalari va Rossiya Federatsiyasining xalqaro shartnomalari uning huquqiy tizimi tarkibiy qismi sanaladi. Agar Rossiya Federatsiyasining xalqaro shartnomasida qonunda ko‘zda tutilganidan boshqa qoidalar belgilangan bo‘lsa, u holda xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Muammo shundaki, 15-modda Rossiya konstitutsiyasining birinchi — “Konstitutsiyaviy tuzum asoslari” bobiga kiradi. Konstitutsiyaning 135-moddasi esa birinchi, ikkinchi va to‘qqizinchi boblarga tuzatishlar kiritishni to‘g‘ridan-to‘g‘ri taqiqlaydi. Ushbu boblar talablarini o‘zgartirish uchun amaldagi konstitutsiyaga tuzatishlar kiritish emas, balki yangi konstitutsiyani qabul qilish kerak. Ya’ni, Putinning o‘zi to‘g‘ridan-to‘g‘ri qarshi chiqqan ishni qilish kerak.
Putinning takliflari oxir-oqibat yangi konstitutsiya qabul qilinishi bilan yakunlanishini esa u tomondan tilga olingan umumxalq ovoz berishi jarayoni ham tasdiqlashi mumkin. Gap shundaki, konstitutsiyaga tuzatishlar federal konstitutsiyaviy qonunlar bilan kiritiladi, umumxalq ovoz berishi esa faqat yangi asosiy qonunni qabul qilish uchungina zarur.
Shu o‘rinda Putinning murojaatnomasidan iqtibos:
“Shu bilan birga, taklif qilinayotgan yangiliklar siyosiy tizimning sezilarli o‘zgarishiga, ijro etuvchi, qonun chiqaruvchi, sud hokimiyatlarining faoliyatiga ta’sir qilgani bois, Rossiya konstitutsiyasiga kiritish taklif qilinayotgan barcha tuzatishlar to‘plami bo‘yicha mamlakat fuqarolari o‘rtasida umumxalq ovoz berishini o‘tkazish va yakuniy qarorni uning natijalaridan kelib chiqib qabul qilish kerak, deb hisoblayman”.
Demak, ovoz berish konstitutsiyadan tashqari jarayon sifatida (masalan, internetdagi so‘rovnoma kabi) o‘tkazilishi mumkin. Bunday holatda tuzatishlar konstitutsiyaga tuzatish kiritish to‘g‘risidagi qonun bilan kiritiladi, birinchi bobni o‘zgartirish taqiqi esa qandaydir “iflos yo‘l” bilan aylanib o‘tiladi: masalan, amaldagi boshqa boblarning birortasiga xalqaro huquq ustuvorligi cheklanishi haqida aniqlik kirituvchi qo‘shimcha qo‘shiladi yoki butunlay yangi bir bob yozilishi mumkin.
Putin Rossiya parlamentiga murojaatnomasida yana nimalar degandi?
Izoh (0)