DEIK Turkiya—O‘zbekiston biznes kengashi, Yevrosiyo biznes kengashlari sha’feligi ostida 1993-yil 12-aprel kuni tashkil etilgan. Turkiya bilan O‘zbekiston o‘rtasidagi iqtisodiy va tijoriy aloqalarni mustahkamlash maqsadida biznes kengash tashkil etilgandan keyin ikki davlat o‘rtasidagi tijorat nihoyatda tez rivojlandi va turk firmalari O‘zbekistonga sarmoya kirita boshladi. O‘zbekiston Yevrosiyoda eng ko‘p turk sarmoyasi kiritilgan davlatlardan biri bo‘ldi.
Xo‘sh, bugungi kunda turkiyalik investorlar O‘zbekistondagi qaysi sohalarga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda? Investorlarga yaratib berilayotgan shart-sharoit ularga manzur bo‘lmoqdami? Ularni qanday muammolar qiynamoqda? Mana shunday savollarga javob olish maqsadida Turkiya Tashqi iqtisodiy aloqalar qo‘mitasining Turkiya — O‘zbekiston ishbilarmonlar kengashi raisi Izzet Ekmekchibashiga murojaat qildik.
Turkiya—O‘zbekiston biznes kengashi ikki mamlakat o‘rtasidagi iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishda muhim bo‘g‘im
Turkiya xususiy sektorining tashqi dunyoga oynasi sifatida DEIK (Tashqi iqtisodiy aloqalar qo‘mitasi) 34 yil davomida ko‘ngilli asosda faoliyat yuritib kelayotgan faol va nufuzli biznes platformasidir.
Mamlakatlar o‘rtasida investitsiya va savdoni oshirish uchun “savdo diplomatiyasi” ni jiddiy tarzda davom ettirmoqda.
Bizning faoliyatimiz Turkiya prezidenti rahnamoligida va savdo vaziri Ruxsor Pekjanning yordami hamda kuzatuvi ostida davom etmoqda. Bizda 146 ta biznes kengash mavjud bo‘lib, ularning 139 tasi mamlakatlararo, 5 tasi sohaviy va 2 tasi maxsus maqsadlarda bo‘lib, butun dunyoga yoyilgan.
Uzgen — Yevrosiyo mintaqasidagi eng yirik go‘shtni qayta ishlovchi majmua bo‘ladi
Jizzax viloyatida “O‘zbekoziqovqatxolding” xolding kompaniyasi bilan hamkorlikda go‘shtni qayta ishlashga ixtisoslashtirilgan qo‘shma korxonani tashkil etish ustida ish olib bormoqdamiz.
Chiqindilarsiz integratsiyalashgan go‘sht zavodi Yevrosiyo mintaqasida birinchi va yagona majmua bo‘lib, Turkiya-O‘zbekiston sarmoyasi bilan birgalikda qurilgan ushbu majmua Uzgen deb nomlanadi hamda yiliga 30 ming tonna go‘shtni qayta ishlovchi zavod bo‘lishi kutilmoqda. Go‘sht va go‘sht mahsulotlarining umumiy eksporti yiliga taxminan 190 million dollarga baholanmoqda. O‘zbekiston Respublikasi go‘sht import qiladigan davlat bo‘lganligi sababli ushbu loyiha investitsiya loyihalaridagi eng yaxshilaridan biri hisoblanadi. Loyihaning taxminiy qiymati 74 million AQSh dollarini tashkil etadi va uning qaytishi 4,5 — 5 yilni tashkil etadi. Turk Eksimbank ushbu loyihani amalga oshirish uchun kredit berishi mumkinligini tasdiqladi. Majmua to‘liq quvvat bilan faoliyat boshlasa 2500 kishining bandligi ta’minlanadi.
Turkiyalik investorlar O‘zbekistondagi qaysi sohalarga sarmoya kiritishga qiziqish bildirmoqda?
Turkiyalik sarmoyadorlar O‘zbekiston aeroporti, tog‘-kon va tabiiy gaz qazib olish, avtomobil ta’minoti, to‘qimachilik va sog‘liqni saqlash turizmiga qiziqish bildirmoqda.
Davlatlar o‘rtasidagi o‘zaro ishonchga asoslangan munosabatlar, mamlakat rahbarlari o‘rtasidagi siyosiy muloqot va ishbilarmonlar o‘rtasidagi iqtisodiy hamkorlik turli darajalarda barqaror rivojlanmoqda. O‘zbekiston Respublikasi viza, xavfsizlik va soliq imtiyozlari to‘g‘risidagi valyuta qonunchiligini isloh qildi. Turkiya Respublikasi fuqarolari O‘zbekistonga sayohati davomida 30 kun vizadan ozod qilinadi. Soliq imtiyozlari xorijiy investorlarga taqdim etiladi. Investitsiya sohasiga ko‘ra 5 yildan 7 yilgacha soliq imtiyozlari mavjud. O‘tgan yili O‘zbekiston Prezidenti Xorazm, Buxoro, Samarqand va Farg‘ona viloyatlarida 7 yilgacha soliq va bojxona to‘lovlaridan ozod qilinadigan 4 erkin iqtisodiy zonani tashkil etish to‘g‘risida farmonga imzo chekdi.
O‘zbekiston rasmiylari investorlarni qo‘llab-quvvatlamoqda
O‘zbekiston Respublikasi rasmiylari investorlarga zaruriy shart-sharoitlarni yaratib berish ustida ishlamoqda. Turk kompaniyalari shirkat tuzish, hamkorlik qilish, yer sotib olish va shu kabi holatlarda, albatta, advokatlardan yordam olishlari kerak. Shirkat tashkil etishdan oldin ular sohada texnik-iqtisodiy izlanish olib borishlari kerak. Ular yonida soliq, QQS va ishchi-xodimlarni ishlatish bo‘yicha qonunchilikni biladigan mutaxassis bo‘lishi lozim. Qonunlar tez-tez o‘zgartirilayotganligi sababli ular soliq, imtiyozlar va valyuta to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini mutlaqo kuzatib borishlari kerak. O‘zbekiston rasmiylari investorlarning muammolarini hal qilish uchun muntazam harakat qilmoqda.
2019-yilning 6 oyi davomida O‘zbekistonda 225 ta turk shirkati tashkil etildi
O‘zbekistonning tegishli vazirlari va vazirlar o‘rinbosarlarii mamlakatimizdagi hamkasblari bilan tez-tez ikki tomonlama uchrashuvlar o‘tkazmoqda, shuningdek, o‘zlarining xizmat vazifalari doirasida ishchi tashriflar amalga oshiriladi.
Maslahatlashuvlar natijasida bizning ishbilarmonlarimiz savdo, transport, energetika, ta’lim, qishloq xo‘jaligi, sog‘liqni saqlash, texnologiya va ijtimoiy xavfsizlik kabi ko‘plab sohalarda yangi kelishuvlarga erishdilar.
2019-yilning iyul oyida Anqara shahrida O‘zbekiston—Turkiya biznes forumi o‘tkazilgan edi. Ushbu forumda ikki mamlakat o‘rtasidagi savdo aylanmasi hajmini yiliga 5 milliard dollarga yetkazish ko‘zda tutilayotgani haqida ma’lum qilingan edi.
Turkiya va O‘zbekiston prezidentlari belgilagan 5 milliard dollarli tashqi savdo hajmiga erishish uchun harakatlarimizni jadallashtirmoqdamiz. Bu doirada bizning ustuvor maqsadimiz tegishli vazirliklar tomonidan jiddiy tarzda amalga oshirilayotgan imtiyozli savdo bitimi bilan bog‘liq ishlarni kengaytirishdir. 2019-yilning birinchi yarmida O‘zbekistonda 225 ta turk shirkati tashkil etildi. Kelgusida O‘zbekistondagi investitsiya loyihalarini amalga oshirishda turkiyalik ishbilarmonlarga katta yordam ko‘rsatiladi.
Turk Eksimbanki O‘zbekiston tijorat banklariga 100 million dollar kredit ajratdi
2018-yil 30-aprel kuni Turkiya Respublikasi prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘onning O‘zbekistonga davlat tashrifi chog‘ida O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat Milliy banki va Turk Eksimbank turk eksport-kredit banki o‘rtasida 250 million AQSh dollari miqdoridagi asosiy kredit bitimi imzolangan edi.
Ushbu bitimdan so‘ng 100 million AQSh dollari miqdoridagi tijorat kreditini berish shartnomasini imzoladi. Va bu 100 million dollarni O‘zbekistondagi tijorat banklari ishlatmoqda. Turk Eksimbankining 250 million AQSh dollari miqdoridagi kredit olish bo‘yicha tashabbuslari davom etmoqda. Ammo Uzgen go‘shtni qayta ishlash loyihasidan tashqari, hozirgacha Turk Eksimbankiga boshqa biron bir loyiha taqdim etilmagan.
Sevara Nishonova suhbatlashdi
Material Turkiyaning O‘zbekistondagi elchixonasi ko‘magida tayyorlandi
Izoh (0)