ДЕИК Туркия—Ўзбекистон бизнес кенгаши, Евросиё бизнес кенгашлари шаъфелиги остида 1993 йил 12 апрель куни ташкил этилган. Туркия билан Ўзбекистон ўртасидаги иқтисодий ва тижорий алоқаларни мустаҳкамлаш мақсадида бизнес кенгаш ташкил этилгандан кейин икки давлат ўртасидаги тижорат ниҳоятда тез ривожланди ва турк фирмалари Ўзбекистонга сармоя кирита бошлади. Ўзбекистон Евросиёда энг кўп турк сармояси киритилган давлатлардан бири бўлди.
Хўш, бугунги кунда туркиялик инвесторлар Ўзбекистондаги қайси соҳаларга сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда? Инвесторларга яратиб берилаётган шарт-шароит уларга манзур бўлмоқдами? Уларни қандай муаммолар қийнамоқда? Мана шундай саволларга жавоб олиш мақсадида Туркия Ташқи иқтисодий алоқалар қўмитасининг Туркия — Ўзбекистон ишбилармонлар кенгаши раиси Иззет Экмекчибашига мурожаат қилдик.
Туркия—Ўзбекистон бизнес кенгаши икки мамлакат ўртасидаги иқтисодий алоқаларни ривожлантиришда муҳим бўғим
Туркия хусусий секторининг ташқи дунёга ойнаси сифатида ДЕИК (Ташқи иқтисодий алоқалар қўмитаси) 34 йил давомида кўнгилли асосда фаолият юритиб келаётган фаол ва нуфузли бизнес платформасидир.
Мамлакатлар ўртасида инвестиция ва савдони ошириш учун «савдо дипломатияси» ни жиддий тарзда давом эттирмоқда.
Бизнинг фаолиятимиз Туркия президенти раҳнамолигида ва савдо вазири Рухсор Пекжаннинг ёрдами ҳамда кузатуви остида давом этмоқда. Бизда 146 та бизнес кенгаш мавжуд бўлиб, уларнинг 139 таси мамлакатлараро, 5 таси соҳавий ва 2 таси махсус мақсадларда бўлиб, бутун дунёга ёйилган.
Узген — Евросиё минтақасидаги энг йирик гўштни қайта ишловчи мажмуа бўлади
Жиззах вилоятида «Ўзбекозиқовқатхолдинг» холдинг компанияси билан ҳамкорликда гўштни қайта ишлашга ихтисослаштирилган қўшма корхонани ташкил этиш устида иш олиб бормоқдамиз.
Чиқиндиларсиз интеграциялашган гўшт заводи Евросиё минтақасида биринчи ва ягона мажмуа бўлиб, Туркия-Ўзбекистон сармояси билан биргаликда қурилган ушбу мажмуа Узген деб номланади ҳамда йилига 30 минг тонна гўштни қайта ишловчи завод бўлиши кутилмоқда. Гўшт ва гўшт маҳсулотларининг умумий экспорти йилига тахминан 190 миллион долларга баҳоланмоқда. Ўзбекистон Республикаси гўшт импорт қиладиган давлат бўлганлиги сабабли ушбу лойиҳа инвестиция лойиҳаларидаги энг яхшиларидан бири ҳисобланади. Лойиҳанинг тахминий қиймати 74 миллион АҚШ долларини ташкил этади ва унинг қайтиши 4,5 — 5 йилни ташкил этади. Турк Эксимбанк ушбу лойиҳани амалга ошириш учун кредит бериши мумкинлигини тасдиқлади. Мажмуа тўлиқ қувват билан фаолият бошласа 2500 кишининг бандлиги таъминланади.
Туркиялик инвесторлар Ўзбекистондаги қайси соҳаларга сармоя киритишга қизиқиш билдирмоқда?
Туркиялик сармоядорлар Ўзбекистон аэропорти, тоғ-кон ва табиий газ қазиб олиш, автомобиль таъминоти, тўқимачилик ва соғлиқни сақлаш туризмига қизиқиш билдирмоқда.
Давлатлар ўртасидаги ўзаро ишончга асосланган муносабатлар, мамлакат раҳбарлари ўртасидаги сиёсий мулоқот ва ишбилармонлар ўртасидаги иқтисодий ҳамкорлик турли даражаларда барқарор ривожланмоқда. Ўзбекистон Республикаси виза, хавфсизлик ва солиқ имтиёзлари тўғрисидаги валюта қонунчилигини ислоҳ қилди. Туркия Республикаси фуқаролари Ўзбекистонга саёҳати давомида 30 кун визадан озод қилинади. Солиқ имтиёзлари хорижий инвесторларга тақдим этилади. Инвестиция соҳасига кўра 5 йилдан 7 йилгача солиқ имтиёзлари мавжуд. Ўтган йили Ўзбекистон Президенти Хоразм, Бухоро, Самарқанд ва Фарғона вилоятларида 7 йилгача солиқ ва божхона тўловларидан озод қилинадиган 4 эркин иқтисодий зонани ташкил этиш тўғрисида фармонга имзо чекди.
Ўзбекистон расмийлари инвесторларни қўллаб-қувватламоқда
Ўзбекистон Республикаси расмийлари инвесторларга зарурий шарт-шароитларни яратиб бериш устида ишламоқда. Турк компаниялари ширкат тузиш, ҳамкорлик қилиш, ер сотиб олиш ва шу каби ҳолатларда, албатта, адвокатлардан ёрдам олишлари керак. Ширкат ташкил этишдан олдин улар соҳада техник-иқтисодий изланиш олиб боришлари керак. Улар ёнида солиқ, ҚҚС ва ишчи-ходимларни ишлатиш бўйича қонунчиликни биладиган мутахассис бўлиши лозим. Қонунлар тез-тез ўзгартирилаётганлиги сабабли улар солиқ, имтиёзлар ва валюта тўғрисидаги қонун ҳужжатларини мутлақо кузатиб боришлари керак. Ўзбекистон расмийлари инвесторларнинг муаммоларини ҳал қилиш учун мунтазам ҳаракат қилмоқда.
2019 йилнинг 6 ойи давомида Ўзбекистонда 225 та турк ширкати ташкил этилди
Ўзбекистоннинг тегишли вазирлари ва вазирлар ўринбосарларии мамлакатимиздаги ҳамкасблари билан тез-тез икки томонлама учрашувлар ўтказмоқда, шунингдек, ўзларининг хизмат вазифалари доирасида ишчи ташрифлар амалга оширилади.
Маслаҳатлашувлар натижасида бизнинг ишбилармонларимиз савдо, транспорт, энергетика, таълим, қишлоқ хўжалиги, соғлиқни сақлаш, технология ва ижтимоий хавфсизлик каби кўплаб соҳаларда янги келишувларга эришдилар.
2019 йилнинг июль ойида Анқара шаҳрида Ўзбекистон—Туркия бизнес форуми ўтказилган эди. Ушбу форумда икки мамлакат ўртасидаги савдо айланмаси ҳажмини йилига 5 миллиард долларга етказиш кўзда тутилаётгани ҳақида маълум қилинган эди.
Туркия ва Ўзбекистон президентлари белгилаган 5 миллиард долларли ташқи савдо ҳажмига эришиш учун ҳаракатларимизни жадаллаштирмоқдамиз. Бу доирада бизнинг устувор мақсадимиз тегишли вазирликлар томонидан жиддий тарзда амалга оширилаётган имтиёзли савдо битими билан боғлиқ ишларни кенгайтиришдир. 2019 йилнинг биринчи ярмида Ўзбекистонда 225 та турк ширкати ташкил этилди. Келгусида Ўзбекистондаги инвестиция лойиҳаларини амалга оширишда туркиялик ишбилармонларга катта ёрдам кўрсатилади.
Турк Эксимбанки Ўзбекистон тижорат банкларига 100 миллион доллар кредит ажратди
2018 йил 30 апрель куни Туркия Республикаси президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғоннинг Ўзбекистонга давлат ташрифи чоғида Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият Миллий банки ва Турк Эксимбанк турк экспорт-кредит банки ўртасида 250 миллион АҚШ доллари миқдоридаги асосий кредит битими имзоланган эди.
Ушбу битимдан сўнг 100 миллион АҚШ доллари миқдоридаги тижорат кредитини бериш шартномасини имзолади. Ва бу 100 миллион долларни Ўзбекистондаги тижорат банклари ишлатмоқда. Турк Эксимбанкининг 250 миллион АҚШ доллари миқдоридаги кредит олиш бўйича ташаббуслари давом этмоқда. Аммо Узген гўштни қайта ишлаш лойиҳасидан ташқари, ҳозиргача Турк Эксимбанкига бошқа бирон бир лойиҳа тақдим этилмаган.
Севара Нишонова суҳбатлашди
Материал Туркиянинг Ўзбекистондаги элчихонаси кўмагида тайёрланди
Изоҳ (0)