O‘zAda surxondaryolik tadbirkorning o‘zini qiynayotgan masala bilan sudma-sud sarson bo‘layotgani haqidagi maqola chop etildi. Quyida maqola to‘liqligicha e’tiboringizga havola etiladi.
Bugungi kunda O‘zbekistonning har bir hududida bo‘lgani kabi, Surxondaryoda ham viloyatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, aholi uchun munosib turmush sharoitlari yaratish bo‘yicha ulkan bunyodkorlik ishlari amalga oshirilmoqda. Xususan, Termiz shahrida bunyod etilayotgan ko‘p qavvatli uy-joylar, dehqon bozori va savdo komplekslari, zamonaviy istirohat bog‘lari va boshqa ijtimoiy obyektlar xalq turmush farovonligini yuksaltirishga xizmat qilmoqdaki, bundan aholi mamnun bo‘lmoqda.
Afsuski, ana shunday ulkan xayrli ishlar amalga oshirilayotgan bir paytda, ba’zi mutasaddilarning ko‘r-ko‘rona xatti-harakatlari, mas’uliyatsizligidan ayrimlar, ayniqsa, tadbirkorlar jabr ko‘rmoqda.
Sudma-sud sarson bo‘layotgan tadbirkor nima dеydi?
Termiz shahar hokimiyatining 2017-yil 29-maydagi K–1054-qarori bilan Surxondaryo viloyati Boysun tumanidagi “Ahmat Nur Sayrob” fermer xo‘jaligining Termiz shahrining aholi gavjum nuqtasidagi R.Soatov ko‘chasida joylashgan 500 o‘rinli to‘yxona, 200 o‘rinli oshxona va savdo do‘konlari davlat va jamoat ehtiyojlari uchun buzdirilgan. Tadbirkorga tegishli buzdirilgan inshootlar o‘rni – 1,302,05 kvadrat metr yer maydoni Termiz shahar hokimiyatining 2017-yil 22-apreldagi 713-son qarori bilan “Surxon ipagi” MChJga berilgan.
“Bir paytlari ushbu hududda eski Surxon zavodining yotoqxonasi joylashgan edi. Atrofida axlatxona, 4 dona yarim qurigan daraxtdan bo‘lak hech vaqo yo‘q edi. Biz u joyni qonuniy sotib olganimizdan keyin o‘tgan vaqtlar mobaynida atrofini obodonlashtirdik, ijtimoiy obyektlar barpo etdik. Keyinchalik bankning 200 million krediti va o‘z mablag‘larimiz hisobidan to‘yxona qurdik. Savdo nuqtamizda 20 nafarga yaqin ishchi doimiy ish bilan ta’minlangan edi. Termiz shahar hokimining 2017-yil 2-iyundagi 430/01-39-sonli ogohlantirish xati bilan buzib tashlandi. 2017-yil iyun oyida buzdirilgan mol-mulkimiz xolis baholovchi tomonidan 607,709,346 so‘mga baholandi. Mana, 1 yilu 9 oydan beri na kompensatsiya puli va na va’da qilingan shaharning aholi gavjum joyidan 1,302,05 kv.m. yer maydonidan darak yo‘q. O‘tgan vaqt mobaynida murojaat qilmagan joyimiz qolmadi. Sudma sud yurib ovorayu sarson bo‘lib yuribmiz” , – deydi “Ahmat Nur Sayrob” fermer xo‘jaligi boshlig‘i Ahmad Tangriqulov.
Shikoyat arizalarimiz respublika Bosh prokuraturasidan viloyat prokuraturasiga, undan shaharga oshgani-oshgan. Prokuratura xodimlarining ham ish prinsipi kishini ajablantiradi. Shikoyat qilib borsak, sudga berishimizni maslahat qilishadi. Sudma sud sarson bo‘lib yurganimizni aytsak, “Biz sudning ishiga aralasholmaymiz, sud ishi tugasin, keyin ko‘ramiz”, deyishadi. Sud bizni himoya qilmay qaror chiqarganini ma’lum qilsak, sudning qarorini o‘zgartira olmasliklarini aytishadi.
Xullas, boshi berk ko‘chada qolib ketdik. Xo‘jaligimizning soliqlardan qarzdorligi ortib bormoqda. Bankdan olingan kreditni ham qaytara olmayapmiz. Hatto, ishchilarimizning ham maoshidan qarzdorligimiz bor. Agar buzib tashlangan inshootlarimizdan chiqqan qurilish materiallarini o‘zimiz olganimizda edi, shularni sotib bo‘lsa-da qarzlarimizni bir muncha kamaytirib turardik. Ustiga-ustak, yonimizdagi transformatorni bir paytlari shahar hokimining xatiga ko‘ra sotib olib yangilagandi, endi bo‘lsa elektroset unga ham ega chiqib turibdi.
Chindan ham, bugun shahrimiz kundan kunga chiroy ochmoqda. Ulkan bunyodkorliklarni ko‘rib quvonyapmiz. Rosti, savdo kompleksimizning buzdirilganidan xafa emasdim. Chunki uning o‘rnida islom olamida mashhur bo‘lgan bobokalonimiz Imom Termiziy nomi bilan jome masjidi hamda xalqaro ilmiy markaz bunyod etilyapti. Bundan quvonaman va bunday savob ishni qo‘llab-quvvatlayman. Biroq, shunday muborak nom bilan tabarruk maskan qurilishida bizni norozi qilishayotganidan, sudma-sud sarson bo‘layotganimizdan taajjubdaman. Endi suddan ham, u chiqaradigan qarordan ham umidim, ham ishonchim, qolaversa, sud ishi uchun to‘lanadigan davlat boji uchun pulim ham qolmadi. Birdan bir so‘nggi umidim Prezidentimiz, Hukumatimizning insonparvar siyosatidan.
Oliy sudda haqiqat qaror topdi – tumanlararo iqtisodiy sudlarning qarori bеkor qilindi
Qumqo‘rg‘on tumanlararo iqtisodiy sudining ish yurituvida da’vogar Boysun tumanida joylashgan “Ahmad Nur Sayrob” fermer xo‘jaligining javobgari Termiz shahar hokimiyatiga nisbatan “607,709,346 so‘m kompensatsiyani undirish hamda Termiz shahar hududidan 1,302,05 kv.m yer maydoni ajratib berish majburiyatini yuklash to‘g‘risida”gi da’vo arizasi yuzasidan dastlabki da’vo arizasiga qo‘shimcha da’vo arizasi kiritildi.
Da’vogar “Ahmad Nur Sayrob” fermer xo‘jaligining da’vo arizasi yuzasidan qo‘zg‘atilgan 1902-171/138-son iqtisodiy ish Denov tumanlararo iqtisodiy sudida 2018-yil 16-mart kuni ko‘rilib, da’vogarning da’vo talabini rad etish to‘g‘risida hal qiluv qarori qabul qilingan.
Ish kassatsiya tartibida Qashqadaryo viloyat iqtisodiy sudining kassatsiya sudlov hay’ati tomonidan 2018 yil 13 sentyabirida ko‘rilib, Denov tumanlararo iqtisodiy sudining 2018-yil 16-martdagi hal qiluv qarorini o‘zgarishsiz, kassatsiya shikoyatini qanoatlantirmasdan qoldirish to‘g‘risida kassatsiya qarori qabul qilingan.
Ish nazorat tartibida O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudining iqtisodiy ishlar bo‘yicha sudlov hay’ati tomonidan 2019-yil 16-yanvarda ko‘rildi. Bu holatlar sudlov hay’atining qarori bilan tadbirkor foydasiga aniqlandi. Oliy sudda Denov tumanlararo iqtisodiy sudining 2018-yil 16-martdagi hal qiluv qarori va Qashqadaryo viloyat iqtisodiy sudi kassatsiya sudlov hay’ati 2018-yil 13-sentabrdagi qarori bekor qilinib, ish yangidan birinchi instansiyada ko‘rish uchun Qumqo‘rg‘on tumanlararo iqtisodiy sudiga yuborilgan. Mazkur iqtisodiy ishni ko‘rish 2019-yil 5-mart kuni boshlandi va ishni ko‘rish 2019-yil 12-mart kuniga qoldirildi. Mazkur sudda javobgar “Surxon ipagi” MChJdan vakil kelmagani hamda yana bir javobgar – Termiz shahar hokimiyatidan tashrif buyurgan vakilning sud ishida mas’uliyatsiz qatnashgani bois sud ishi yana boshqa kunga qoldirildi...
Birim ikki bo‘lsin, dеgan tadbirkorning, tеskarisiga ikkisi o‘n bo‘ldi
Tadbirkor dastlabki da’vo arizalarida iqtisodiy suddan – javobgarlardan Surxon ipagi” MCHJ hamda Termiz shahar hokimiyati zimmasiga 607,709,346 so‘m kompensatsiyani to‘lab berish va Termiz shahar hududidan 1,302,05 kv.m yer maydoni ajratib berish majburiyatini yuklashni so‘ragan. Garchi javobgar tomonidan tadbirkorga zarar yetkazilgan bo‘lsa-da, ular javobgarlardan zararni undirishni so‘ramagan. Biroq javobgarlar qonuniy ravishda to‘lanishi lozim bo‘lgan kompensatsiya pullarini to‘lamadi, olib qo‘yilgan yer maydoni o‘rniga va’da qilingan yer maydoni ajratib bermadi. Salkam ikki yildan buyon tadbirkor o‘z faoliyatini yurita olmasdan, aksincha, sudma-sud sarson bo‘lib yuribdi. Oqibatda u ham moddiy, ham ma’naviy zarar ko‘rib kelmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi IPKning 13-moddasi 4-qismida tadbirkorlik subyektlari va davlat organlari, shu jumladan, huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat qiluvchi organlar, shuningdek, banklar o‘rtasidagi nizolar bo‘yicha ishlarni ko‘rib chiqishda qonun hujjatlarida tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish bilan bog‘liq holda yuzaga keladigan barcha bartaraf etib bo‘lmaydigan ziddiyatlar va noaniqliklar tadbirkorlik subyektlarining foydasiga talqin etiladi, deb belgilangan.
Da’vogar “Ahmat Nur Sayrob” fermer xo‘jaligining Termiz shahar R.Soatov ko‘chasida joylashgan “Chinor” nomli to‘yxonasi 500 kishiga mo‘ljallangan. Bir kishi uchun o‘rtacha 4 ming so‘mdan olinganda ham 500 kishi uchun kamida bitta to‘y bir kunda 2 million so‘m daromad keltiradi. Bu bir oyda 60 million so‘m daromad degani. Oshxona esa bir kunda kamida 1 million so‘m daromad keltiradi va bir oyda 24 ish kuni hisoblangan taqdirda 24 million so‘m daromad keltiradi. Da’vogar “Ahmat Nur Sayrob” fermer xo‘jaligining xususiy mulki bo‘lgan bino-inshootlardan Termiz shahar hokimiyatining aybi bilan 2017 yil iyun oyidan hozirgi kungacha foydalana olinmasdan kelmoqda. Bu ko‘rilgan zararlar qonun talabiga ko‘ra, Termiz shahar hokimiyati tomonidan to‘liq qoplab berilishi kerak emasmi?! Shu bois da’vogar tadbirkor sud ishiga qo‘shimcha da’vo arizasi bilan murojaat qilishga majbur bo‘lgan. Unga ko‘ra, Termiz shahar hokimiyati tomonidan fermer xo‘jaligiga yetkazilgan zarar – 60 million so‘m x 21 oy = 1 million 260 ming so‘m. 24 million so‘m x 21 oy = 504 million so‘m. 1 million 260 ming so‘m + 504 million so‘m = 1 milliard 764 million so‘m.
Jabrdiyda tadbirkor navbatdagi sud ishida kompensatsiya va yetkazilgan moddiy zararni to‘lash hamda Termiz shahar hududining aholi gavjum va savdo-sotiq uchun qulay bo‘lgan joydan 1,302,05 kvadrat metr yer maydoni ajratib berish haqida tadbirkor foydasiga chiqariladigan qarordan umidvor.
Izoh (0)