ЎзАда сурхондарёлик тадбиркорнинг ўзини қийнаётган масала билан судма-суд сарсон бўлаётгани ҳақидаги мақола чоп этилди. Қуйида мақола тўлиқлигича эътиборингизга ҳавола этилади.
Бугунги кунда Ўзбекистоннинг ҳар бир ҳудудида бўлгани каби, Сурхондарёда ҳам вилоятни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш, аҳоли учун муносиб турмуш шароитлари яратиш бўйича улкан бунёдкорлик ишлари амалга оширилмоқда. Хусусан, Термиз шаҳрида бунёд этилаётган кўп қавватли уй-жойлар, деҳқон бозори ва савдо комплекслари, замонавий истироҳат боғлари ва бошқа ижтимоий объектлар халқ турмуш фаровонлигини юксалтиришга хизмат қилмоқдаки, бундан аҳоли мамнун бўлмоқда.
Афсуски, ана шундай улкан хайрли ишлар амалга оширилаётган бир пайтда, баъзи мутасаддиларнинг кўр-кўрона хатти-ҳаракатлари, масъулиятсизлигидан айримлар, айниқса, тадбиркорлар жабр кўрмоқда.
Судма-суд сарсон бўлаётган тадбиркор нима дейди?
Термиз шаҳар ҳокимиятининг 2017 йил 29 майдаги К–1054-қарори билан Сурхондарё вилояти Бойсун туманидаги «Аҳмат Нур Сайроб» фермер хўжалигининг Термиз шаҳрининг аҳоли гавжум нуқтасидаги Р.Соатов кўчасида жойлашган 500 ўринли тўйхона, 200 ўринли ошхона ва савдо дўконлари давлат ва жамоат эҳтиёжлари учун буздирилган. Тадбиркорга тегишли буздирилган иншоотлар ўрни – 1,302,05 квадрат метр ер майдони Термиз шаҳар ҳокимиятининг 2017 йил 22 апрелдаги 713-сон қарори билан «Сурхон ипаги» МЧЖга берилган.
«Бир пайтлари ушбу ҳудудда эски Сурхон заводининг ётоқхонаси жойлашган эди. Атрофида ахлатхона, 4 дона ярим қуриган дарахтдан бўлак ҳеч вақо йўқ эди. Биз у жойни қонуний сотиб олганимиздан кейин ўтган вақтлар мобайнида атрофини ободонлаштирдик, ижтимоий объектлар барпо этдик. Кейинчалик банкнинг 200 миллион кредити ва ўз маблағларимиз ҳисобидан тўйхона қурдик. Савдо нуқтамизда 20 нафарга яқин ишчи доимий иш билан таъминланган эди. Термиз шаҳар ҳокимининг 2017 йил 2 июндаги 430/01-39-сонли огоҳлантириш хати билан бузиб ташланди. 2017 йил июнь ойида буздирилган мол-мулкимиз холис баҳоловчи томонидан 607,709,346 сўмга баҳоланди. Мана, 1 йилу 9 ойдан бери на компенсация пули ва на ваъда қилинган шаҳарнинг аҳоли гавжум жойидан 1,302,05 кв.м. ер майдонидан дарак йўқ. Ўтган вақт мобайнида мурожаат қилмаган жойимиз қолмади. Судма суд юриб овораю сарсон бўлиб юрибмиз» , – дейди «Аҳмат Нур Сайроб» фермер хўжалиги бошлиғи Аҳмад Тангриқулов.
Шикоят аризаларимиз республика Бош прокуратурасидан вилоят прокуратурасига, ундан шаҳарга ошгани-ошган. Прокуратура ходимларининг ҳам иш принципи кишини ажаблантиради. Шикоят қилиб борсак, судга беришимизни маслаҳат қилишади. Судма суд сарсон бўлиб юрганимизни айтсак, «Биз суднинг ишига аралашолмаймиз, суд иши тугасин, кейин кўрамиз», дейишади. Суд бизни ҳимоя қилмай қарор чиқарганини маълум қилсак, суднинг қарорини ўзгартира олмасликларини айтишади.
Хуллас, боши берк кўчада қолиб кетдик. Хўжалигимизнинг солиқлардан қарздорлиги ортиб бормоқда. Банкдан олинган кредитни ҳам қайтара олмаяпмиз. Ҳатто, ишчиларимизнинг ҳам маошидан қарздорлигимиз бор. Агар бузиб ташланган иншоотларимиздан чиққан қурилиш материалларини ўзимиз олганимизда эди, шуларни сотиб бўлса-да қарзларимизни бир мунча камайтириб турардик. Устига-устак, ёнимиздаги трансформаторни бир пайтлари шаҳар ҳокимининг хатига кўра сотиб олиб янгилаганди, энди бўлса электroseт унга ҳам эга чиқиб турибди.
Чиндан ҳам, бугун шаҳримиз кундан кунга чирой очмоқда. Улкан бунёдкорликларни кўриб қувоняпмиз. Рости, савдо комплексимизнинг буздирилганидан хафа эмасдим. Чунки унинг ўрнида ислом оламида машҳур бўлган бобокалонимиз Имом Термизий номи билан жоме масжиди ҳамда халқаро илмий марказ бунёд этиляпти. Бундан қувонаман ва бундай савоб ишни қўллаб-қувватлайман. Бироқ, шундай муборак ном билан табаррук маскан қурилишида бизни норози қилишаётганидан, судма-суд сарсон бўлаётганимиздан таажжубдаман. Энди суддан ҳам, у чиқарадиган қарордан ҳам умидим, ҳам ишончим, қолаверса, суд иши учун тўланадиган давлат божи учун пулим ҳам қолмади. Бирдан бир сўнгги умидим Президентимиз, Ҳукуматимизнинг инсонпарвар сиёсатидан.
Олий судда ҳақиқат қарор топди – туманлараро иқтисодий судларнинг қарори бекор қилинди
Қумқўрғон туманлараро иқтисодий судининг иш юритувида даъвогар Бойсун туманида жойлашган «Аҳмад Нур Сайроб» фермер хўжалигининг жавобгари Термиз шаҳар ҳокимиятига нисбатан «607,709,346 сўм компенсацияни ундириш ҳамда Термиз шаҳар ҳудудидан 1,302,05 кв.м ер майдони ажратиб бериш мажбуриятини юклаш тўғрисида»ги даъво аризаси юзасидан дастлабки даъво аризасига қўшимча даъво аризаси киритилди.
Даъвогар «Аҳмад Нур Сайроб» фермер хўжалигининг даъво аризаси юзасидан қўзғатилган 1902-171/138-сон иқтисодий иш Денов туманлараро иқтисодий судида 2018 йил 16 март куни кўрилиб, даъвогарнинг даъво талабини рад этиш тўғрисида ҳал қилув қарори қабул қилинган.
Иш кассация тартибида Қашқадарё вилоят иқтисодий судининг кассация судлов ҳайъати томонидан 2018 йил 13 сентябирида кўрилиб, Денов туманлараро иқтисодий судининг 2018 йил 16 мартдаги ҳал қилув қарорини ўзгаришсиз, кассация шикоятини қаноатлантирмасдан қолдириш тўғрисида кассация қарори қабул қилинган.
Иш назорат тартибида Ўзбекистон Республикаси Олий судининг иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъати томонидан 2019 йил 16 январда кўрилди. Бу ҳолатлар судлов ҳайъатининг қарори билан тадбиркор фойдасига аниқланди. Олий судда Денов туманлараро иқтисодий судининг 2018 йил 16 мартдаги ҳал қилув қарори ва Қашқадарё вилоят иқтисодий суди кассация судлов ҳайъати 2018 йил 13 сентябрдаги қарори бекор қилиниб, иш янгидан биринчи инстанцияда кўриш учун Қумқўрғон туманлараро иқтисодий судига юборилган. Мазкур иқтисодий ишни кўриш 2019 йил 5 март куни бошланди ва ишни кўриш 2019 йил 12 март кунига қолдирилди. Мазкур судда жавобгар «Сурхон ипаги» МЧЖдан вакил келмагани ҳамда яна бир жавобгар – Термиз шаҳар ҳокимиятидан ташриф буюрган вакилнинг суд ишида масъулиятсиз қатнашгани боис суд иши яна бошқа кунга қолдирилди...
Бирим икки бўлсин, деган тадбиркорнинг, тескарисига иккиси ўн бўлди
Тадбиркор дастлабки даъво аризаларида иқтисодий суддан – жавобгарлардан Сурхон ипаги» МЧЖ ҳамда Термиз шаҳар ҳокимияти зиммасига 607,709,346 сўм компенсацияни тўлаб бериш ва Термиз шаҳар ҳудудидан 1,302,05 кв.м ер майдони ажратиб бериш мажбуриятини юклашни сўраган. Гарчи жавобгар томонидан тадбиркорга зарар етказилган бўлса-да, улар жавобгарлардан зарарни ундиришни сўрамаган. Бироқ жавобгарлар қонуний равишда тўланиши лозим бўлган компенсация пулларини тўламади, олиб қўйилган ер майдони ўрнига ваъда қилинган ер майдони ажратиб бермади. Салкам икки йилдан буён тадбиркор ўз фаолиятини юрита олмасдан, аксинча, судма-суд сарсон бўлиб юрибди. Оқибатда у ҳам моддий, ҳам маънавий зарар кўриб келмоқда.
Ўзбекистон Республикаси IPКнинг 13-моддаси 4-қисмида тадбиркорлик субъектлари ва давлат органлари, шу жумладан, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи ва назорат қилувчи органлар, шунингдек, банклар ўртасидаги низолар бўйича ишларни кўриб чиқишда қонун ҳужжатларида тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш билан боғлиқ ҳолда юзага келадиган барча бартараф этиб бўлмайдиган зиддиятлар ва ноаниқликлар тадбиркорлик субъектларининг фойдасига талқин этилади, деб белгиланган.
Даъвогар «Аҳмат Нур Сайроб» фермер хўжалигининг Термиз шаҳар Р.Соатов кўчасида жойлашган «Чинор» номли тўйхонаси 500 кишига мўлжалланган. Бир киши учун ўртача 4 минг сўмдан олинганда ҳам 500 киши учун камида битта тўй бир кунда 2 миллион сўм даромад келтиради. Бу бир ойда 60 миллион сўм даромад дегани. Ошхона эса бир кунда камида 1 миллион сўм даромад келтиради ва бир ойда 24 иш куни ҳисобланган тақдирда 24 миллион сўм даромад келтиради. Даъвогар «Аҳмат Нур Сайроб» фермер хўжалигининг хусусий мулки бўлган бино-иншоотлардан Термиз шаҳар ҳокимиятининг айби билан 2017 йил июнь ойидан ҳозирги кунгача фойдалана олинмасдан келмоқда. Бу кўрилган зарарлар қонун талабига кўра, Термиз шаҳар ҳокимияти томонидан тўлиқ қоплаб берилиши керак эмасми?! Шу боис даъвогар тадбиркор суд ишига қўшимча даъво аризаси билан мурожаат қилишга мажбур бўлган. Унга кўра, Термиз шаҳар ҳокимияти томонидан фермер хўжалигига етказилган зарар – 60 миллион сўм х 21 ой = 1 миллион 260 минг сўм. 24 миллион сўм х 21 ой = 504 миллион сўм. 1 миллион 260 минг сўм + 504 миллион сўм = 1 миллиард 764 миллион сўм.
Жабрдийда тадбиркор навбатдаги суд ишида компенсация ва етказилган моддий зарарни тўлаш ҳамда Термиз шаҳар ҳудудининг аҳоли гавжум ва савдо-сотиқ учун қулай бўлган жойдан 1,302,05 квадрат метр ер майдони ажратиб бериш ҳақида тадбиркор фойдасига чиқариладиган қарордан умидвор.
Изоҳ (0)