O‘zbekiston Milliy axborot agentligi (O‘zA) saytida jurnalist Suhrob Avvalboyevning “‘Oloy’ — bulg‘atuvchi ekan. Bozorning nomini o‘zgartirish taklif qilinmoqda” nomli maqolasi e’lon qilindi. Unda ta’kidlanishicha, bozorning hozirgi nomi “xalqimiz va tilimizni tahqirlash”, “o‘zbek tilining boyligi va jozibadorligiga nisbatan bepisandlik”dir.
Jurnalist Avvalboyevning yozishicha, Alisher Navoiyning asarlarida uchraydigan “oloy” so‘zi asli turkiy so‘z bo‘lib, “bulg‘atuvchi” degan ma’noni anglatadi. “Xalqimiz nutqida uchraydigan may oloy (ya’ni may yuqqan) va chehra oloy (ya’ni qallob) kabi iboralar bunga isbot bo‘la oladi. Endi bir o‘ylab ko‘ring, poytaxtimizdagi nufuzli bozorni nahotki shunday nom bilan atash mumkin bo‘lsa?”, — deb yozadi muallif.
Bozor tarixini o‘rganish jarayonida jurnalist bozor saytida shunday ma’lumotga duch kelgan: “1930-yillarda Toshkentning Qashqar mahallasida asosan rus millatiga mansub aholi yashagan bo‘lib, ular uyda yetishtirilgan aloe tuvak ko‘chatlarini olib chiqib, bo‘sh maydonda savdo qilgan. Asta-sekin maydonda savdo qiluvchilar soni ko‘payib ketgan. Mahalliy boshqaruv organlar tomonidan shu yerga bozor qurish to‘g‘risida qaror chiqarilib, nomi ‘Oloy bozori’ deb atalgan”.
“Ko‘rib turganingizdek, ‘aloe’ va ‘oloy’ so‘zlari yozilish jihatidan ham, o‘qilish jihatidan bir-biriga aslo o‘xshamaydi. Lekini bor. Bu xalqimiz va tilimizni tahqirlash emasmi? O‘zbek tilining boyligi va jozibadorligiga nisbatan bepisandlik emasmi?.. Agar yoshlar “oloy” so‘zining qanday ma’no anglatishini bilishmasa, bozor haqidagi umumiy tushuncha bilan kifoyalanib yuraverishadi... Bunga chek qo‘yish vaqti kelmadimikin? Allaqachon kelgan! Shu bois, Toshkent shahridagi mashhur guzar nomini o‘zgartirishni taklif qilaman. O‘zbek tilining maftunkorligini inobatga olib, ‘oloy’ni nozu-ne’matlar, yemak-ichmaklar ma’nosini bildiruvchi ‘Olo’’ so‘ziga yoki o‘tmishda bu yerda gullar savdosi amalga oshirilgani sababli ‘Gullar bozori’ga aylantirish o‘rinli bo‘lardi, nazarimda”, — deb yozadi jurnalist Avvalboyev.Ko‘p o‘tmay O‘zA saytida boshqa bir jurnalist — Sharofiddin To‘laganovning “Bozorni tinch qo‘yaylik, dunyoqarashni o‘zgartiraylik” sarlavhali maqolasi chiqdi. Unda ta’kidlanishicha, Oloy bozorining nomi aloe o‘simligi bilan emas, balki o‘z vaqtida Qurbonjon dodxoh boshchilik qilgan Oloy viloyati (hozirgi Qirg‘iziston hududi) bilan bog‘liq.
“Shunday ekan, ‘Oloy bozori’ni tinch qo‘yish kerak. Chunki nom o‘zgargani bilan xalq tilida ‘Oloy bozori’ligicha qolaveradi. Xalq ongiga singib ketgan nomlarni bitta taklif bilan o‘zgartirib bo‘lmasligini yoddan chiqarish kerak emas”, — deb yozadi jurnalist To‘laganov.
Izoh (0)