Yaqinda Angliyaning Nuclear Engineering International nashri “O‘zbekistonning yadroviy intilishlari” deb nomlangan materialni chop etdi. Bu haqda O‘zA xabar bermoqda.
“O‘zatom” agentligi bosh direktori Jo‘rabek Mirzamahmudov bilan o‘tkazilgan mazkur suhbatda mamlakatda birinchi AES qurilishining sabab va natijalari tahlilida davlat rahbari Shavkat Mirziyoyev tomonidan amalga oshirilayotgan islohotlar bilan bog‘liqligi alohida qayd etiladi.
Barchaga ayonki, yadro energiyasi iqtisodiy rivojlanishda muhim ahamiyat kasb etadi. Shu jihatdan 2030-yilga kelib, uning faoliyati mamlakatda elektr energiya ishlab chiqarishning umumiy hajmidan 15 foizni ta’minlashi, energiya resurslarning eksport salohiyatini oshirishi, tabiiy gazdan boshqa maqsadlarda, jumladan, neft mahsulotlarini ishlab chiqarish yoki eksport uchun foydalanishi, karbonat angidrid chiqarilishini 14 million tonnaga, azot oksidini 36 ming tonnaga qisqartirish va atrof-muhit holatini yaxshilanishiga imkon yaratadi.
Intervyuda AES qurilishi uchun maydon tanlash masalasiga ham e’tibor qaratilgan. Ayni chog‘da O‘zbekistonda rejalashtirilayotgan atom elektr stansiyasi qurilishi uchun barcha talablarga javob beradigan joy tanlanayotgani va buning uchun geologik va seysmik tadqiqotlar amalga oshirilayotgani haqida ma’lumotlar beriladi. MAGATE tavsiyalari bo‘yicha AES uchun kamida uchta maydonda tadqiqotlar o‘tkazilishi zarur. Bu o‘z ichiga geologik, gidrologik, meteorologik, seysmik, iqtisodiy va infrastrukturaga oid tadqiqotlarni qamrab oladi. 1-1,5 yil davom etadigan jarayon tufayli AES ning qayerda barpo etilishi haqida aniq fikr aytish o‘rinsizdir.
O‘zbekiston tomonidan o‘zining birinchi AES uchun VVER-1200 Rossiya texnologiyasini tanlanishi ham ushbu nashr uchun katta qiziqish uyg‘otgan. “O‘zatom” agentligi bosh direktori ta’kidlaganidek, “3+” VVER generatsiyasi texnologiyasiga oid evolyutsion loyiha hozirgi zamon xalqaro talablariga va MAGATE tavsiyalariga mosdir. Shu bois mazkur loyiha bo‘yicha hamkor sifatida bu texnologiyani taklif etayotgan va atom energetikasi sohasida dunyoda yetakchi hisoblangan “Rosatom” davlat korporatsiyasi tanlangani bejiz emas.
“O‘zbekiston Respublikasi va Rossiya Federatsiyasi o‘rtasidagi O‘zbekiston Respublikasi hududida atom elektr stansiyasini qurish borasidagi hamkorlik to‘g‘risidagi hukumatlararo bitimga muvofiq, “Rosatom” bilan AES qurilishi yuzasidan loyihalashtirish, ta’minlash va qurilish (YeRS) to‘g‘risidagi shartnoma imzolanadi va bunda u bosh pudratchi sifatida qatnashadi. YeRS O‘zbekiston hukumati tomonidan moliyalashtiriladi va Rossiya hukumati tomonidan imtiyozli kreditlar bilan ta’minlanadi. AES qurilishi yakunlanib, foydalanishga topshirilgach, u to‘liq holda o‘zbek operatoriga beriladi”, deyiladi intervyuda.
Suhbatda qonunchilik bazasini yaratish masalalari bo‘yicha ham so‘z boradi. Bunda “Atom energiyasidan tinchlik maqsadida foydalanish to‘g‘risida”gi qonun loyihasi ishlab chiqilgani va u yaqin orada parlament Qonunchilik palatasiga kiritilishi ma’lum qilingan. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Sanoat, radiatsiya va yadro xavfsizligi sohasida davlat boshqaruvi va nazorati tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi farmoniga asosan “O‘zbekiston Respublikasi sanoat xavfsizligi davlat qo‘mitasi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”gi qarorning qabul qilinishi atom energetikasi sohasidagi ishlar tizimli va qonuniy jihatdan mustahkamlanayotganidan darak beradi. Ayniqsa, ushbu qarorga muvofiq, atom energetikasi sohasida tartibga soluvchi organ – Radiatsiya va yadro xavfsizligi departamentining tashkil etilishi bu boradagi ishlar uchun yana bir muhim qadam bo‘ldi.
Izoh (0)