UZ24 “Oila davrasida” muxbiri G‘ulomjon Mirahmedovning “Chegirma bor, lekin chipta yo‘q” sarlavhali maqolasini e’lon qildi. Ushbu maqolada “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ tomonidan bayram oldi poyezd chiptalariga chegirma e’lon qilinishi, lekin ushbu arzonlashtirilgan narxlarga kassalardan chipta topish deyarli imkonsiz ekanligi haqida gap boradi. Quyida maqola to‘liqligicha e’tiboringizga havola etiladi.
Noshukr bo‘lmaylik, deya olmayman
So‘nggi yillarda mamlakatda inson uchun qilingan eng zo‘r ishlar sanalsa, bayramlarda dam olish kunlarining ko‘paytirilgani kuchli beshtalikdan o‘rin olsa ajab emas. To‘g‘ri-da, “Kambag‘alning bir to‘ygani — boy bo‘lgani” deganlaridek menga o‘xshagan to‘qqizdan oltigacha idorada ishlashga va oylikka yashashga “mixlab” qo‘yilganlar uchun katta gap bu. Mana, Yangi yil bayrami munosabati bilan naqd besh kun dam olamiz.
Kecha oilamiz davrasida shu haqda gap bo‘ldi. Televizor ko‘rib o‘tirgandik, yurtimizning muqaddas qadamjolari haqida juda qiziqarli ma’lumotlar berildi. Televizor ko‘rib o‘tirgan onam beixtiyor “Qani endi, imkoniyating bo‘lsa-yu, shunday joylarga bi-ir aylanib kelsang...” dedi sekingina. Ichimdan nimadir uzilganday bo‘ldi. Xayolga cho‘mib qoldim… O‘ylab qarasam, yoshim o‘ttizdan oshibdi hamki, o‘g‘il bo‘lib, ota-onamni biror joyga sayohatga yo ziyoratga olib bormabman.
Ishxonaga keliboq, darrov Toshkent temiryo‘l vokzaliga qo‘ng‘iroq qildim. “Menga 29 yoki 30-dekabr kunlarga Samarqandga ikkita bile...” “Umuman bilet yo‘q!!” Qoyil-e, gapimni tugatishga ulgurmadim ham...
Bunday holatga mendan boshqa juda ko‘pchilik tushgani, shubhasiz. Bayram arafasida biror joyga sayohat qilish u yoqda tursin, zarurat yuzasidan bir qadam nariga chiqish eng katta muammoga aylanadi. Ya’ni, yo‘l-transport muammosi!
Tabiiyki, samolyotga hammaning ham qurbi yetmaydi, ayniqsa, oylikka kun ko‘radigan odamning. Temiryo‘l vokzalining ahvolini yuqorida aytdik. Avtobus qatnovi juda cheklangan, sababi faqat kunduzi harakatlana oladi. Xususiy taksilar esa, yil davomida ayni shu “sezon”da ishlashni kutib yashaydi.
Endi ozib-yozib bir sayohatga chiqmoqchi bo‘lgan odamning ahvolini tasavvur qilavering. Xo‘sh, muammo nimada? Keling, shu haqda biroz mulohaza yuritaylik.
Bilasiz, bugun mamlakatimizda xorijlik sayyohlarni ko‘proq jalb etish uchun ularga har tomonlama sharoit va imkoniyat yaratishga harakat qilinmoqda. Yengillik va afzalliklar berilmoqda. Albatta-da, turizm iqtisodiyotni eng tez rivojlantiradigan sohalardan biridir. Jumladan, ichki turizmning ham xalqimiz hayotida, oila davrasidagi tarbiyada, xizmat ko‘rsatish sohasining barqaror rivojida o‘rni beqiyos.
Ammo ichki turizmni rivojlantirish uchun faqat targ‘ibotning o‘zi kifoyamikan? Mehmonxona, transport kabilarda mahalliy aholi — sizu biz uchun qanday qulaylik va chegirmalar bor?
To‘g‘ri, o‘ziga to‘q, boy-badavlat oilalarga istagan joyga sayohatga borish muammo emas: pul bo‘lsa, changalda sho‘rva! Ammo o‘rtahol, oylik-maoshga qaragan oila vakillari yetti o‘ylab bir kesishga majbur. Bunday yurtdoshlarimiz ro‘zg‘oridan mablag‘ orttirib, xorijiy davlatlar u yoqda tursin, hatto o‘zimizdagi qadamjolarga borishi ham amrimahol. Harqalay, u viloyatdan bu viloyatga borish uchun ham ancha-muncha pul jamg‘arish kerak bo‘ladi.
Aslida ichki turizmni rivojlantirish uchun mahalliy aholiga ham qulaylik yaratish, qandaydir chegirmalar joriy qilish zarur. Shunda ko‘pchilik yurtimiz bo‘ylab sayohat qilish imkoniga ega bo‘ladi. Bundan davlatimiz ham, xalqimiz ham birday naf ko‘radi.
Tasavvur qiling, biror bir joyga ziyoratga bormoqchi bo‘lsangiz, viloyatlararo, shaharlararo maxsus sayohat transportlari qatnovi yo‘lga qo‘yilsa. Yo‘l haqi nisbatan arzon qilib belgilansa. Chipta sotishda sun’iy to‘siqlaru ma’muriy byurokratiyaga yo‘l qo‘yilmasa... Mayli, bular hali orzu. Hozir borini ko‘rib turaylik.
Axir, kuni kecha “O‘zbekiston temir yo‘llari”, degan katta kompaniya chegirma e’lon qildi-ku. Buncha noshukr bo‘lmaylik, degim keladi. Ammo deya olmayman. Sababi...
“Kechikdingiz, chiptalar tugagan”
Bundan bir necha kun ilgari ijtimoiy tarmoqlarda “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ tomonidan joriy yil 30-dekabrdan 2019-yil 3-yanvargacha mahalliy va tezyurar “Afrosiyob” poyezdlarining qo‘shimcha qatnovi joriy qilinishi, chiptalar chegirma asosida sotilishi xususida xabarlar tarqaldi.
Telefonga ham ishonmasdan, darhol vokzalga qarab yo‘l oldim.
Biroq, attangki, erta quvonibman...
Janubiy vokzalga kirib, 30-dekabrdan 3-yanvargacha e’lon qilingan chegirmalar bo‘yicha Samarqandga ikki kishilik chipta so‘radim. Chiptalar narxi vagoniga (ekonom, biznes, VIP) qarab, 105 ming so‘mdan 204 ming so‘mgacha ekan.
Buni qarangki, “Afrosiyob” poyezdida 20-dekabardan to 5-yanvargacha birorta bo‘sh joy yo‘q. Hatto, “ekonom” vagonda ham. Qoyil-ey, hali bayram kelmasidan shuncha joy to‘lib qolgan bo‘lsa-ya? Ishonish qiyin... Axir, bayram bahona qo‘shimcha poyezdlar qatnovi yo‘lga qo‘yilsa-yu, shunda ham joy topilmasa? Yoki bu yerda biz bilmagan boshqa gap bormikan?
Shu o‘rinda bir jihatga e’tibor bering. Mahalliy va tezyurar “Afrosiyob” poyezdlari chiptalariga chegirmalar joriy qilingani haqidagi xabar “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ saytida 12-dekabr kuni e’lon qilindi. O‘sha kunning o‘zidayoq, Toshkent markaziy vokzal ma’lumotxonasiga (10-05) qo‘ng‘iroq qilib, 30-dekabr kuniga oilaviy sayohat uchun Samarqand yoki Buxoro shahriga chipta so‘radik. Afsuski, operator shu kunga bironta chegirmali chipta qolmaganini ma’lum qildi...
...Mustaqillik bayrami arafasida bir kursdoshimizning uyiga mehmonga borishga to‘g‘ri keldi. O‘shanda ham bayram arafasi emasmi, vokzaldan “Afrosiyob” poyezdiga chipta topolmadik. Hammasi sotib bo‘lingan deyishdi. Biz ham bo‘sh kelmadik. Tanish-bilishni o‘rtaga solgan edik, bir emas, ikki emas — naqd o‘nta chipta topdik! Buni qarangki, biz chiqqan poyezdda bizdan tashqari, atigi besh-olti kishi bor edi, xolos. Samarqandga borguncha vagon o‘rindiqlarining deyarli yarmi bo‘m-bo‘sh ketdi...
Xo‘sh, bu safar — Yangi yil bayrami arafasida ham shunday bo‘lmayaptimi? Kassalarda “tugagan” chiptalar birovlar aralashsa, qanday qilib topilyapti? Kassada “yo‘q” chiptalar “qora bozor”ga qayerdan kelib qolyapti? Vokzal atrofida chipta kerakmi, deb turgan dallollar o‘sha chiptalarni qanday olib beryapti?
Bayram bahona...
Xullas, “Afrosiyob” poyezdiga chipta topolmagach, yengil mashinalarning narx-navosini surishtirib ko‘rdim. Ayni paytda, deylik, Samarqandga 70-80 ming so‘mdan qatnayotgan taksilar bayram kunlari 90-100 mingdan qatnashini yashirib o‘tirishmadi. Narx, hatto, bundan ham ko‘tarilishi mumkin ekan. Ba’zi kirakashlarning aytishicha, ko‘pchilik hozirdanoq joy band qilmoqda. Shu bois, bayram arafasida taksi topish ham bir muncha qiyin bo‘lishi mumkin ekan.
Bu taksilarga e’tiroz bildirishning o‘zi mantiqsiz. Mashinasi shaxsiy bo‘lsa, o‘zi xohlagan narxni aytaveradi-da. Uning kirakashlik qilishi uchun o‘tkazib qo‘ygan joyimiz bo‘lmasa? Litsenziya asosida ishlaydigan viloyatlararo taksini topishning-ku o‘zi muammo.
Avtobuslarni aytmasa ham bo‘lar ekan. “Samarqand, Samarqand...” deya odam chaqirib turgan yigitning aytishicha, bayram arafasida, xavfsizlikni ta’minlash vajidan, ularning qatnovi qisqartirilarmish.
Teskari harakat
Ko‘rib turganingizdek, bir tomondan davlatimiz ichki turizmni rivojlantirish uchun qo‘shimcha dam olish kunlari e’lon qilyapti, aholiga qulaylik yaratish uchun qo‘shimcha qatnovlar tashkil etmoqda. Boshqa tomondan ba’zi bir kimsalar bundan unumli foydalanib qolishga intilyapti.
Aslida bayram bahona cho‘ntagini qappaytirib olish payida bo‘layotganlar davlatimizning xayrli g‘oya va tashabbuslari mazmun-mohiyatini, ahamiyatini tushunarmikan? Hech bo‘lmasa, oylikka yashaydigan odamlarning biror joyni ziyorat qilib kelishi uchun o‘zidan, ro‘zg‘oridan zo‘r-bazo‘r orttirib, farzandlari rizqini qiyib, pul to‘plashi naqadar qiyinligini his qilisharmikan?
...Darvoqe, ota-onamni Samarqandga taksi yoki avtobusda yuborishga ko‘zim qiymadi. Ko‘p qatori yo‘l tutdim: tanish-bilishni ishga solib, “Afrosiyob” poyezdiga Samarqandgacha ikkita chipta topdim. Poyezd vagonlari haqiqatan ham to‘la bo‘lgan yoki bo‘lmaganini esa, ota-onam qaytgach, so‘rab bilib olaman...
Izoh (0)