“Huquq” gazetasida o‘ta og‘ir jinoyat sodir etgan shaxs va uning sheriklariga nisbatan sud hukmi o‘qilgani haqidagi maqola chop etildi, deb yozadi UZ24. Quyida ushbu maqola to‘liqligicha e’tiboringizga havola etiladi.
Xorijga ishga joylashtirish borasidagi qonunchilik takomillashtirilmoqda. Xorijdagi ish beruvchilar bilan mehnat muhofazasidan tortib, turar joy bilan ta’minlashgacha ko‘zda tutilgan shartnomalar tuzilyapti. Rasman ishga otlanganlarga kerak bo‘lsa, manzilga yetib olishlari uchun yo‘l haqi berilyapti. Biroq, jamiyatimizda tanishlari, yaqinlarining mo‘may daromad orttirish haqidagi puch va’dalariga aldanib, norasmiy xorijga chiqib ketganlar yo‘lkiraga arang pul topib, qaytib kelgan holatlar ham qayd etilyapti.
Chet elda jinoiy qilmishga qo‘l urgan, qishlog‘iga qaytib kelib, takroran o‘ta og‘ir jinoyatni sodir etgan shaxs va uning sheriklariga nisbatan qo‘zg‘atilgan ish sudda ko‘rildi.
Asatillo (ism-familiyalar o‘zgartirilgan) norasmiy ishlagani xorijga chiqib ketganlardan biri. U Rossiya Federatsiyasining Sankt-Peterburg shahrida o‘g‘irlik qilib, qamoq jazosiga mahkum qilinadi. Bir yil ozodlikdan mahrum etish jazosini o‘tadi. Ozodlikka chiqqach, o‘zini “kozir” his qilib, o‘sha yurtda ishlayotgan tanish hamyurtlariga tazyiq o‘tkaza boshlaydi. Ishlari, yurish-turishlariga ko‘z-quloq bo‘lib, muammolarini hal qilib berish evaziga “xamir uchidan patir” berib turishni talab qiladi. Sankt-Peterburg shahrida ishlayotgan hamqishlog‘i Omonjonga dam olish kuni qo‘ng‘iroq qilib, “Ko‘rishaylik, gap bor”, deydi. Uni yengil avtomobilda qurilishi tugallanmagan kimsasiz binoga boshlab boradi. E, yo‘q, be yo‘q, urib, do‘pposlaydi. So‘ngra, har oyda yigirma ming rubldan berib turishini, aytganini qilmasa, “holiga maymunlar yig‘lashi”ni aytib, iskanjaga oladi. Uning vajohatidan qo‘rqib ketgan Omonjon to‘rvaxaltasini yig‘ishtirib uyiga, Bag‘dod tumanidagi Mirzaobod qishlog‘iga qaytib keladi va og‘aynisi Anvardan ukasini chet elda do‘pposlagan zo‘ravonni tartibga chaqirib qo‘yishni so‘raydi.
Kurash bilan shug‘ullangan, o‘ziga yarasha obro‘-e’tiborga ega Anvar Sankt-Peterburgdagi hamqishlog‘ini do‘pposlagan Asatilloga qo‘ng‘iroq qiladi. “Begona yurtda bir-biringga yelkadosh bo‘lib, ahil-inoq yurmaysanlarmi”, deya tanbeh beradi. U esa “Siz aralashmang, gap uqmaslarni nima qilishni o‘zim bilaman”, deb jahl qiladi. Xullas, ikkalasi telefonda bir-birlarini haqorat qiladi. Shundan so‘ng, Asatilloning ko‘nglida adovat urug‘i nish otadi. Sankt-Peterburgdan qaytib kelgach, Anvar bilan orani ochiq qilib olmoqchi bo‘ladi. Biroq polvonkelbat yigitga bas kela olishiga ko‘zi yetmay, ko‘pchilik bo‘lib tiz cho‘ktirishni diliga tugib qo‘yadi.
Anvar savdo-sotiq bilan ro‘zg‘or tebratadi. Mirzaobodlik Siddiqjon kabi kuz oyida Samarqand viloyati Bulung‘ur tumanidagi konserva zavodiga qatnaydi. Konserva qilinganidan ortib qoladigan olma va bulg‘or qalampiri chiqitlarini xarid qiladi, quritib, Bag‘dod tumanidagi tegirmonlarga naqd pulga sotadi. Anvar galdagi safarida quritib tayyorlangan chiqindilarni saralab, ikki barobar qimmat narxda sotib oladi. Undan keyin Siddiqjon qolgan-qutganini xarid qilib oladi-yu, sifatsizligi tufayli o‘tkaza olmaydi. Zarar ko‘rib, qarz bo‘lib qoladi. Anvar uning qarzini ham to‘lab, zavoddagi ta’minotchi bilan bir o‘zi ishlashni davom ettiradi. Ishni bas qilgan alamzada Siddiqjon kezi kelganda, raqobatchidan o‘ch olishga bel bog‘laydi.
Buni qarangki, “ko‘r-ko‘rni qorong‘uda topibdi”, deganlariday, ikkala dili qoralar til topishadi. Asatillo qarzini qaytarishni so‘rab borganida Siddiqjon quchoq ochib, qarshi oladi. Dasturxon yozib, to‘rga o‘tqazadi.
— Haligi ikki yuz dollar zarur bo‘lib qoldi, — deydi Asatillo. — To‘g‘rilab bering…
— Topish-tutishning mazasi yo‘q, — noliydi Siddiqjon. — Yaramas Anvar oshga pashsha bo‘ldi, — deya Samarqanddagi konserva zavodidan oyog‘i uzilganini unga to‘nkaydi.
— Ha, umi?! Haddidan oshib ketibdi. O‘zicha “razborshik” bo‘lib olibdimi? Ammo, meni sovunimga kir yuvmabdi. Qo‘limga tushadi hali…
Mol-dunyoga hirs qo‘ygan, pul desa o‘zini tomdan tashlaydigan muttahamlarning gapi bir joydan chiqadi. Birovga yomonlikni ravo ko‘rmagan, birini ojizlarga hukmini o‘tkazib tunashdan qaytarmoqchi bo‘lgan, boshqasining qarzini to‘lab, mushkulini oson qilgan Anvarga tish qayraydi. Qasd olishga astoydil chog‘lanadi. Qulay fursatni poylaydi.
Siddiqjonga hamqishlog‘i Minojiddin murojaat qilib, zarur ish yuzasidan Farg‘onaga borib kelishni so‘raydi. Benzinini quydirib berishni ham va’da qiladi. Siddiqjon Lacetti mashinasida uning oldiga yetib boradi. Yo‘l-yo‘lakay Asatilloni ham uyidan chaqirib oladi. Oltiariqda, yo‘l bo‘yidagi oshxonada tushlik qilishadi. Siddiqjon bilan Asatillo bitta shishani dumalatadi. Farg‘ona shahridagi “Mazza” oshxonasi yonida Minojiddin telefonda tanishini chaqiradi. Uning mashinasida o‘z ishi bilan ketadi. Ortiga qaytib kelgunicha shirakayf Siddiqjon bilan Asatillo Anvarnining tanobini tortib qo‘yish rejasini pishitishadi. “Minojiddin ishonchli bola, yana ikkita bolani olib, biron xilvat joyda surobini to‘g‘rilaymiz”, — deydi Asatillo. “Bilingchi, qayerda ekan”. Siddiqjon Anvarning o‘rtog‘i bilan telefonda gaplashadi.
— Sinfdoshlarning gurungi bugun, — deydi u. — Bu safar Anvar osh qilib beradi.
— Qaysi choyxonada? — so‘raydi Siddiqjon.
— Hali aniq emas…
Siddiqjon ketma-ket Anvarning bir necha sinfdoshlariga qo‘ng‘iroq qilib, oxiri Rishtondagi choyxonalardan biriga borishlarini aniqlaydi.
— Shahar aylanib, biron joyda tamaddi qilaylik, — deydi ishini bitirib kelgan Minojiddin. Siddiqjon boshini chayqaydi.
— Boshqa zarurroq ish bor, Anvar yaramasning burnini yerga ishqaymiz.
— Siz nima desangiz shu, — deya Minojiddin tish qayraganlarga qo‘shiladi.
Ular kechga yaqin Bag‘dodga yetib keladi. Telefonda bog‘lanib, polvonni yiqitgani qo‘shimcha kuch — Xoldor va Tojidinni ham Lacetti’ga mindirib oladi. Siddiqjon temir yo‘l uzra o‘tgan avtomobil ko‘prigi yaqinida to‘xtab, Anvarning sinfdoshiga qo‘ng‘iroq qiladi. Kechqurun beshovlon Rishtondagi “Bo‘ston” choyxonasiga yetib boradi. Choyxonada xizmat qilib yurgan yigit xonada o‘tirgan Anvarni chaqirib beradi. O‘zaro kelishuvga ko‘ra Siddiqjon choyxonadagi uning sinfdoshlari davrasida ko‘z-quloq bo‘lib qoladi. “Zarur ish chiqib qoldi, sizsiz bitmaydi”, deya Asatillo Anvarni old o‘rindiqqa, yoniga o‘tqazib, Lacetti’ni boshqarib ketadi. O‘zining Mirzaoboddagi uyiga yetib borguncha, xorijdaligida telefonda haqorat qilganini eslatadi. Uyiga yetib borgach, to‘rtalasi Anvarni xonaga sudrab kiradi. Asatillo uni devorga suyanib o‘tirib qolgunicha urib, kaltaklaydi. Tashqarida qorovulda turgan Xoldor bilan Tojiddinga qishloqdagi xonadonlardan benzin topib kelishni buyuradi. Behol Anvarni mashinaning orqa o‘rindig‘iga o‘tqazadi.
Asatillo Minojiddinga “Sen qolib, qon dog‘larini ketkazgin”, — deya buyuradi. Jiyani Mamayusufga qo‘ng‘iroq qilib, Spark mashinasini berib turishni so‘raydi. Choyxonada o‘tirgan Siddiqjonni chaqirib olib, Lacetti’ning kalitini beradi. O‘zi Spark’ni minib olib, fermer xo‘jaligining kimsasiz dala shiyponi tomon yo‘l oladi. Oyog‘ida arang turgan Anvarni shiypondagi mineral o‘g‘it chuquriga tushirishadi. Asatillo uni urib, yiqitadi. Beton bo‘lagi bilan boshiga urib o‘ldiradi.
So‘ngra Spark’da uyiga borib, ketmon va belkurakni oladi. Xonadagi qon dog‘larini yuvib, tozalab qo‘ygan Minojiddin ham u bilan shiyponga keladi. Yer qattiq, jasadni ko‘mgani chuqur qaziy olishmagach, benzin sepib, o‘t qo‘yishadi. Biroq olov o‘chib qoladi. Asatillo uyiga qaytib borib bolta, sellofan olib keladi. Mashina chiroqlari yorug‘ida jasadni bo‘laklarga ajratadi va sellofan qoplarga solib, Katta Farg‘ona kanaliga tashlab yuboradi. Siddiqjon Lacetti’dagi qon dog‘larini ketkazib, hech nima bo‘lmaganday, choyxonaga qaytib, Anvarning sinfdoshlari davrasiga qo‘shilib oladi.
“Osh pishdi, qayerda qoldi”, — deya sinfdoshlari xonama-xona Anvarni axtaradi. Mashinasi turibdi, o‘zi yo‘q. Uyali telefoniga qayta-qayta qo‘ng‘iroq qilishadi. Bitta kosada osh olib qo‘yib, uy-uylariga tarqalishadi.
Asatillo jinoiy sheriklarini uylariga eltib qo‘yib, “isini chiqarmaslikni” tayinlaydi.
— Tilingdan tutilmagin. Iz qoldirmadik. Jasadni topisholmaydi.
Jiyaniga qo‘ng‘iroq qilib, Spark mashinasini uyidan berib yuboradi.
Qotillik izlarini yo‘q qildik, deya xomtama bo‘lganlar uzoqqa bora olmadi. Oradan sakkiz kun o‘tib, beshovlon birin-ketin hibsga olindi. Sud majlisida inkor etib bo‘lmas dalillar bilan ularning aybi isbotlangach, qasddan birovning umriga zomin bo‘lgan A.S., S.X., M.Q., X.V. va T.D.lar 17 yildan tortib, 20 yilgacha uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etildi.
Izoh (0)