Kaliningradda o‘zbek askarining 73 yil oldin yo‘qotgan qoshig‘i topilganligi haqida xabar bergan edik. Mazkur xabardan so‘ng “Daryo” tahririyatiga Samarqand viloyati Payariq tumanidan murojaat qilib, Jaynak Xolmatovning yaqinlari haqida ma’lumot berishdi. “Daryo” muxbiri Farhod Norbo‘tayev Jaynak Xolmatovning yaqinlari bilan uchrashdi.
Payariq tumani hozirgi Ko‘ktepa mahallasi (avvalgi Hurriyat kolxozi) Chandir qishlog‘iga bordik. Bu yerda bizni Jaynak Xolmatovning jiyani Baxtiyor Balqiyev kutib oldi. 1950-yilda tug‘ilgan Baxtiyor aka Jaynak Xolmatovning singlisi Iqbol Xolmatovaning farzandlari bo‘larkan. Oilada katta farzand bo‘lgan Baxtiyor aka tog‘alari haqida faqat onasi aytib bergan xotiralarnigina eslay olishini aytib o‘tdi.
— Jaynak tog‘am haqida faqat onam xudo rahmatlining aytganlarini aytib bera olaman. Tog‘am Jaynak Xolmatov 1942-yilda urushga ketgan. Urushga kirgunga qadar onam bilan xat yozishib turgan. 1944-yilda “Biz urushga kiryapmiz” degan xat kelgan. Bu tog‘amning eng so‘nggi xati bo‘lgan. Shundan so‘ng hech qanday xat kelmagan deb aytib berardi onam, — deya xotirlab o‘tdi Baxtiyor Balqiyev. — Ular oilada ikki o‘g‘il, ikki qiz bo‘lgan. Onam 1925-yilda tug‘ilgan. Onamning aytib berishicha, 1923-yilda Jaynak tog‘amiz, 1920 yoki 1921-yilda Qo‘shboq tog‘amiz tug‘ilgan. Eng kenja singillari Xoljon Xolmatova 1928-yilda tug‘ilgan.
Baxtiyor Balqiyevning bildirishicha, qoshiqda yozilgan Burqut posyolkasi emas, balki Burqut pochta xizmati hisoblangan. O‘sha vaqtda yuborilgan hamma xatlar shu nom ostida kelgan.
— Jaynak tog‘am haqida hatto Rossiyadan ham telefon qilib so‘rashdi. Tog‘alarimning sharifi (otchestvosi) bo‘lmagan. Kolxozimiz nomi Hurriyat bo‘lgan. Burqut posyolka bo‘lmagan. Burqut pochta xizmati bo‘lgan, — deydi Baxtiyor aka.
Ushbu qishloqda yashovchi 1936-yilda tug‘ilgan Murtoz bobo Qodirovning aytishicha Jaynak Xolmatov urushga ketganda 17 yoshda bo‘lgan. Hali oila qurmagan yigit o‘z xohishi bilan urushga ketgan. 82 yoshli Murtoz bobo Jaynak Xolmatov bilan aka-ukalarning farzandlari ekanligini ta’kidlab o‘tdi. Suhbat chog‘ida Murtoz boboning birinchi bergan savoli “Jaynak akamning qabri topildimi?” degan savol bo‘ldi.
— Bizlar besh aka-ukaning farzandlari bitta hovlida turardik. Amakivachchalarim Qo‘shboq, Jaynak, Iqbol va Xoljonlar otamning qo‘llarida katta bo‘lishgan. Otam kolxoz raisi edi. Jaynak akam 4—5 yoshlar bo‘lganimda aravachaga solib sudrab yurganlarini eslayman. O‘sha davrlarda tug‘ilganlik guvohnomasi juda kech berilardi. Fasllarga yoki bo‘lmasam pishiqchilikka qarab tug‘ilgan kunini yozib qo‘yishardi. Urushga boraman degan yigitlarning yoshi yetmasa, ular yoshini katta qilib ko‘rsatishgan. Jaynak akam ham 17 yoshida urushga ketdi, — deb xotirlaydi Murtoz bobo Qodirov.
Jaynak Xolmatov urushga ketgan vaqtlarida yosh yigit bo‘lgan. Oilasi bo‘lmagan. U kishining singlisi Iqbol Xolmatovaning 10 nafar, Xoljon Xolmatovaning esa 6 nafar farzandlari bo‘lgan. Jaynak Xolmatovning jiyani Baxtiyor Balqiyevning ham 10 nafar farzandi bor.
Izoh (0)