Qozog‘istonda 2025-yilgacha mo‘ljallangan lotin alifbosiga o‘tish keng qo‘llab-quvvatlanmoqda. Biroq mamlakat prezidenti tomonidan mutaxassislar maslahatlariga e’tibor qaratilmagani va uning qozoq tilidagi tovushlarni ifodalash uchun boshqa tillarda mavjud bo‘lmagan apostroflardan foydalanuvchi tizimini joriy etish haqidagi qarori yaxshi qarshi olinmadi. Bu haqda New York Times’ga tayanib, “Gazeta.ru” yozmoqda.
Ayni vaqtda mamlakatda kirill alifbosining o‘zgartirilgan talqinidan foydalaniladi, biroq Qozog‘iston prezidenti Nursulton Nazarboyev rus alifbosi lotin alifbosi asosidagi yangi alifboga almashtirilishini ma’lum qilgan.
Ta’kidlanishicha, mazkur qaror murakkab muammoni yuzaga keltirgan: o‘z alifbosiga ega bo‘lmagan va doim o‘zlashma sxemadan foydalangan tilda qanday yozish mumkin. NYT misol sifatida Qozog‘iston Respublikasining quyidagicha yozilishini keltirgan: Qazaqstan Respy'bli'kasy.
Yangi tizim apostroflar o‘rniga fonetik belgilardan foydalanuvchi turk tili yozuv tizimiga o‘xshashini xohlagan tilshunoslar prezidentning qarorini “xunuk va noaniq” deb atagan.
Boshqalar esa apostroflardan foydalanish qidiruv tizimlarida ko‘plab qozoq so‘zlarini izlashni va Twitter’da xeshteglar yaratishni murakkablashtirishdan shikoyat qilgan. Shuningdek, yangi yozuv “ko‘zlarni og‘rishga majbur qiladi”, degan fikrlar ham bildirilgan.
Olmaota tilshunoslik instituti rahbari Erden Kajibek olimlar bu haqda birinchi marta bilganida, hayratda qolganini aytgan.
Izoh (0)