Britaniya monarxi oilasi haqida ko‘pchilik bilmaydigan 10 ta qiziqarli fakt

Zamonaviy dunyodagi qirollik oilalaridan eng mashhuri — Britaniya qirollik oilasi. Yelizaveta II, uning farzandlari, nabiralari va evaralari hayotini sayyoraning turli burchaklari aholisi kuzatib boradi. Biroq ana shunday diqqat bilan kuzatishlarga qaramasdan, ba’zi faktlar nazardan chetda qolishi mumkin.

AdMe Vindzorlar oilasi haqidagi eng qiziqarli savollarga javoblar to‘pladi.

10. Britaniya qirollik oilasi a’zolari soni nechta?

So‘zning asl ma’nosiga ko‘ra, qirollik oilasiga 15 kishi tegishli.

Yelizaveta II va uning turmush o‘rtog‘i Filipp, ularning farzandlari (Charlz, Anna, Endryu, Edvard), ularning nabiralari (Uilyam, Garri, Beatrisa, Yevgeniya, Jeyms, Luiza), evaralari (shahzoda Jorj va Malika Sharlotta), shuningdek, qirolichaning singlisi Margaret ushbu unvon sohiblaridir.

Bundan tashqari, yana 15 kishi qirolicha bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri qarindosh, biroq unvonga ega emas va taxtga da’vo qilmaydi. Bu gersoglar, graflar, lordlar va ledilardir.

9. Qirolichaning kuni qanday o‘tadi?

Qirolicha tonggi 07:30 da uyqudan turadi. Bu paytda unga shakarsiz choy va sut bilan “Meri” pechenyesi tortiladi. Yelizaveta aynan qaysi choy navini yoqtirishini aniq aytish qiyin: ba’zi manbalar bu Earl Grey, boshqalari esa English Breakfast ekanligini ta’kidlaydi.

8:30 da Yelizaveta II turmush o‘rtog‘i Edinburg gersogi bilan Bukingem saroyi bog‘iga qaragan oshxonada nonushta qiladi. Stolda odatda makkajo‘xori bodrog‘i, yogurt va zarang siropli yoki marmeladli tostlar bo‘ladi. Qirolicha nonushta vaqtida gazeta, odatda Daily Telegraph yoki Racing Post’ni o‘qiydi.

Ertalabki nonushtadan so‘ng qirolicha yordamchilari bilan turli masalalar bo‘yicha brifing o‘tkazadi. Bu paytda pochta ham muhokama qilinadi, Yelizaveta uni shaxsan ko‘zdan kechiradi — bu har kuni 200—300 ga yaqin xatni tashkil etadi. Kech oqshomga qadar qirolicha rasmiy uchrashuv va tadbirlar bilan band bo‘ladi.

Yelizaveta uxlashdan avval ham faqat davlat ahamiyatiga molik ishlar bilan shug‘ullanadi: u kunning asosiy mavzusidagi barcha hujjatlarni o‘qib chiqadi, ular har kuni qirolichaga qizil qutida yetkaziladi.

8. Yelizaveta II ning sevimli taqinchog‘i

Uch qator marvarid marjon deyarli har doim qirolicha bo‘ynini bezab turadi — bu uning uslubi tashrif qog‘ozi. Yelizaveta o‘n yosh ekanligida ana shunday marjonni unga bobosi Georg V sovg‘a qilgan, shunday so‘ng u qirolichaning sevimli taqinchog‘iga aylangan.

Biroz keyinroq Yelizavetaning buvisi qirolicha Meri unga marvarid zirak hadya qiladi. Hozirgi kunga qadar bunday komplekt zamonaviy monarx obrazi bir qismini tashkil etadi.

7. Taxtni egallashda ism o‘zgartirish an’anasi

Qadimdan turli mamlakatlar monarxlari hokimiyatda ekanligida tug‘ilgan paytida berilgan ismdan boshqa ismni qabul qilgan. Britaniya ham bu an’anaga rioya qiladi.

Masalan, qirolicha Viktoriya koronatsiyaga qadar malika Aleksandrina, qirol Georg esa Albert bo‘lgan. Yelizaveta II esa ismini o‘zgartirmaslikni ma’qul ko‘rdi, chunki bu majburiy sanalmaydi.

6. Unvon bo‘yicha xato fikrlar

Yelizaveta ko‘pincha Angliya qirolichasi deb ataladi, biroq bu noto‘g‘ri. Birinchidan, u butun Buyuk Britaniya Birlashgan Qirolligi va Shimoliy Irlandiya monarxi hisoblanadi. Angliya esa uning bir qismi, xolos.

Ikkinchidan, monarxga boshqa mamlakatlar: Avstraliya, Antigua va Barbuda, Bagama orollari, Barbados, Beliz, Grenada, Kanada, Yangi Zelandiya, Papua — Yangi Gvineya, Sent-Vinsent va Grenadin, Sent-Kits va Nevis, Sent-Lyusiya, Solomon orollari, Tuvalu, Yamayka ham bo‘ysunadi. Shuning uchun Yelizaveta II — 16 davlatning qirolichasi.

Malikalar borasida ham yanglish fikrlar tarqalgan. Ledi Dini shahzoda Charlz bilan to‘yidan so‘ng malika deb atay boshlashdi. Biroq u nasl-nasabi bo‘yicha malika emas, shuning uchun uning unvoni “Malika Charlz Uelskiy Qirolicha Oliyalari” sifatida yangrashi lozim.

5. Shahzodalar qirollik ishlaridan bo‘sh vaqtida nima bilan mashg‘ul bo‘ladi?

Uilyam oxirgi ikki yilda East Anglian Air Ambulance’da ishladi. Shahzodaning ish smenasi 9,5 soat davom etdi, bu haftasiga taxminan 20 soatdir. Gersog butun maoshini tibbiyot xizmati xayriya jamg‘armasiga o‘tkazgan. 2017-yilning 27-martida Kembrij gersogi tez yordam uchuvchisi lavozimini tark etdi.

Uilyam uchuvchi karyerasini 2008-yilda, Britaniya Harbiy-havo kuchlari qidiruv-qutqaruv xizmatiga safiga qo‘shilgandan so‘ng boshlagan. U yerda 2014-yilghacha xizmat qilgan.

Shahzoda Garri ham harbiy sifatida karyera qildi. Sandxerstdagi akademiyani tugatib, katta akasi kabi kavaleriya polkiga qo‘shilgan.

Shahzoda Garri ikki marta Afg‘onistonda bo‘lgan, bir marta — harbiy vertolyot uchuvchisi sifatida. Keyinroq mazkur harbiy harakatlardagi ishtiroki uchun medal bilan taqdirlangan.

U, shuningdek, Avstraliya qurolli kuchlari aksilterrorchilik mashg‘ulotlarida ishtirok etgan.

4. Yelizavetaga qirollik oilasi a’zolari qanday murojaat qiladi?

Rasmiy manbalarga ko‘ra, oila a’zolari qirolichaga murojaat qilishning o‘z imtiyozlariga ega. Masalan, Yelizaveta II ning turmush o‘rtog‘i uni Lilibet deb ataydi. Bo‘lajak qirolicha juda kichkina ekanligida, “Yelizaveta” ismini talaffuz qila olmaganda o‘zini shunday atagan.

Oilaning qolgan yoshi katta a’zolari uni ko‘rganda “Hazrati Oliyalari” deb murojaat qilishi lozim. Hatto uning o‘g‘li Charlz ham qirolicha Mommy (“Oyijon”) deb atashdan avval bu rasmiyatchilikka rioya qilishi kerak.

Evaralar uchun bu doiralar bu qadar talabchan emas. Shahzoda Jorj Yelizaveta II ga Gan-Gan deb murojaat qiladi. U “katta buvi” (Great-Grandmother) so‘zini aynan shunday talaffuz qiladi.

3. Qirolicha — tejamkorlik namunasi

Yelizaveta II juda tejamkor va o‘z fuqarolariga ajoyib namuna bo‘la oladi. U xonadan chiqishdan avval albatta chiroqni o‘chiradi, saroyda yashovchi boshqalardan ham shuni talab qiladi. Qirolicha bitta ko‘ylakni ancha vaqt kiyadi.

Yana u uzoq yillardan beri tirnoqlar uchun qimmat bo‘lmagan lakdan foydalanishni ma’qul ko‘radi. 1989-yilda Yelizaveta Essie firmasining “Balet tufelkasi” nomli lakini o‘zi uchun kashf etgan.

Ehtimol, qirolicha unda osuda rang va qimmat bo‘lmagan narx (bankachasi uchun atigi 9 dollar) uyg‘unligini topgan.

2. Yelizaveta II qaysi mamlakatlarda ko‘proq bo‘ladi?

Bukingem saroyi vakillarining ma’lum qilishicha, qirolichaning barcha xorijiy safarlari Britaniya hukumati tavsiyasiga muvofiq amalga oshiriladi. Shuning uchun Yelizaveta joriy davlat ishlaridan kelib chiqib tashrif buyurishi lozim bo‘lgan mamlakatlarga ko‘proq safar qiladi.

Qirolicha taxtni egallab turgan 65 yil davomida 120 dan ortiq rasmiy tashrifni amalga oshirgan. Eng ko‘p Kanadaga (27 marta) va Avstraliyaga (18 marta) borgan.

1. Yelizaveta II ning fashistik salomi bilan bog‘liq mojaro surati

2015-yilda Britaniyaning Sun gazetasi 1933-yilgi suratni chop etdi. Unda yetti yoshli Yelizaveta, uning kichik singlisi Meri, ularning onasi va amakisi Edvard fashistik salomlashish uchun qo‘l ko‘targanligi taxmin qilinadi.

Bukingem saroyi oilaviy xronikasi gazeta tahririyatiga qanday tushib qolganligi noma’lum. Biroq qirollik oilasi vakillari Sun xodimlari harakatidan hafsalasi pir bo‘lganligini ma’lum qildi. Ular bu yerda tarixiy kontekstni muhim deb hisoblaydi: bu o‘yin davomidagi oilaviy sahna, qo‘l harakati esa — shunchaki harakat, u o‘sha vaqtlarda teleekranlarda tez-tez paydo bo‘lgan.