Британия монархи оиласи ҳақида кўпчилик билмайдиган 10 та қизиқарли факт

Замонавий дунёдаги қироллик оилаларидан энг машҳури — Британия қироллик оиласи. Елизавета II, унинг фарзандлари, набиралари ва эваралари ҳаётини сайёранинг турли бурчаклари аҳолиси кузатиб боради. Бироқ ана шундай диққат билан кузатишларга қарамасдан, баъзи фактлар назардан четда қолиши мумкин.

AdMe Виндзорлар оиласи ҳақидаги энг қизиқарли саволларга жавоблар тўплади.

10. Британия қироллик оиласи аъзолари сони нечта?

Сўзнинг асл маъносига кўра, қироллик оиласига 15 киши тегишли.

Елизавета II ва унинг турмуш ўртоғи Филипп, уларнинг фарзандлари (Чарльз, Анна, Эндрю, Эдвард), уларнинг набиралари (Уильям, Гарри, Беатриса, Евгения, Жеймс, Луиза), эваралари (шаҳзода Жорж ва Малика Шарлотта), шунингдек, қироличанинг синглиси Маргарет ушбу унвон соҳибларидир.

Бундан ташқари, яна 15 киши қиролича билан тўғридан-тўғри қариндош, бироқ унвонга эга эмас ва тахтга даъво қилмайди. Бу герцоглар, графлар, лордлар ва ледилардир.

9. Қироличанинг куни қандай ўтади?

Қиролича тонгги 07:30 да уйқудан туради. Бу пайтда унга шакарсиз чой ва сут билан «Мэри» печеньеси тортилади. Елизавета айнан қайси чой навини ёқтиришини аниқ айтиш қийин: баъзи манбалар бу Earl Grey, бошқалари эса English Breakfast эканлигини таъкидлайди.

8:30 да Елизавета II турмуш ўртоғи Эдинбург герцоги билан Букингем саройи боғига қараган ошхонада нонушта қилади. Столда одатда маккажўхори бодроғи, йогурт ва заранг сиропли ёки мармеладли тостлар бўлади. Қиролича нонушта вақтида газета, одатда Daily Telegraph ёки Racing Post’ни ўқийди.

Эрталабки нонуштадан сўнг қиролича ёрдамчилари билан турли масалалар бўйича брифинг ўтказади. Бу пайтда почта ҳам муҳокама қилинади, Елизавета уни шахсан кўздан кечиради — бу ҳар куни 200—300 га яқин хатни ташкил этади. Кеч оқшомга қадар қиролича расмий учрашув ва тадбирлар билан банд бўлади.

Елизавета ухлашдан аввал ҳам фақат давлат аҳамиятига молик ишлар билан шуғулланади: у куннинг асосий мавзусидаги барча ҳужжатларни ўқиб чиқади, улар ҳар куни қироличага қизил қутида етказилади.

8. Елизавета II нинг севимли тақинчоғи

Уч қатор марварид маржон деярли ҳар доим қиролича бўйнини безаб туради — бу унинг услуби ташриф қоғози. Елизавета ўн ёш эканлигида ана шундай маржонни унга бобоси Георг V совға қилган, шундай сўнг у қироличанинг севимли тақинчоғига айланган.

Бироз кейинроқ Елизаветанинг бувиси қиролича Мэри унга марварид зирак ҳадя қилади. Ҳозирги кунга қадар бундай комплект замонавий монарх образи бир қисмини ташкил этади.

7. Тахтни эгаллашда исм ўзгартириш анъанаси

Қадимдан турли мамлакатлар монархлари ҳокимиятда эканлигида туғилган пайтида берилган исмдан бошқа исмни қабул қилган. Британия ҳам бу анъанага риоя қилади.

Масалан, қиролича Виктория коронацияга қадар малика Александрина, қирол Георг эса Альберт бўлган. Елизавета II эса исмини ўзгартирмасликни маъқул кўрди, чунки бу мажбурий саналмайди.

6. Унвон бўйича хато фикрлар

Елизавета кўпинча Англия қироличаси деб аталади, бироқ бу нотўғри. Биринчидан, у бутун Буюк Британия Бирлашган Қироллиги ва Шимолий Ирландия монархи ҳисобланади. Англия эса унинг бир қисми, холос.

Иккинчидан, монархга бошқа мамлакатлар: Австралия, Антигуа ва Барбуда, Багама ороллари, Барбадос, Белиз, Гренада, Канада, Янги Зеландия, Папуа — Янги Гвинея, Сент-Винсент ва Гренадин, Сент-Китс ва Невис, Сент-Люсия, Соломон ороллари, Тувалу, Ямайка ҳам бўйсунади. Шунинг учун Елизавета II — 16 давлатнинг қироличаси.

Маликалар борасида ҳам янглиш фикрлар тарқалган. Леди Дини шаҳзода Чарльз билан тўйидан сўнг малика деб атай бошлашди. Бироқ у насл-насаби бўйича малика эмас, шунинг учун унинг унвони «Малика Чарльз Уэльский Қиролича Олиялари» сифатида янграши лозим.

5. Шаҳзодалар қироллик ишларидан бўш вақтида нима билан машғул бўлади?

Уильям охирги икки йилда East Anglian Air Ambulance’да ишлади. Шаҳзоданинг иш сменаси 9,5 соат давом этди, бу ҳафтасига тахминан 20 соатдир. Герцог бутун маошини тиббиёт хизмати хайрия жамғармасига ўтказган. 2017 йилнинг 27 мартида Кембриж герцоги тез ёрдам учувчиси лавозимини тарк этди.

Уильям учувчи карьерасини 2008 йилда, Британия Ҳарбий-ҳаво кучлари қидирув-қутқарув хизматига сафига қўшилгандан сўнг бошлаган. У ерда 2014 йилгҳача хизмат қилган.

Шаҳзода Гарри ҳам ҳарбий сифатида карьера қилди. Сандхерстдаги академияни тугатиб, катта акаси каби кавалерия полкига қўшилган.

Шаҳзода Гарри икки марта Афғонистонда бўлган, бир марта — ҳарбий вертолёт учувчиси сифатида. Кейинроқ мазкур ҳарбий ҳаракатлардаги иштироки учун медаль билан тақдирланган.

У, шунингдек, Австралия қуролли кучлари аксилтеррорчилик машғулотларида иштирок этган.

4. Елизаветага қироллик оиласи аъзолари қандай мурожаат қилади?

Расмий манбаларга кўра, оила аъзолари қироличага мурожаат қилишнинг ўз имтиёзларига эга. Масалан, Елизавета II нинг турмуш ўртоғи уни Лилибет деб атайди. Бўлажак қиролича жуда кичкина эканлигида, «Елизавета» исмини талаффуз қила олмаганда ўзини шундай атаган.

Оиланинг қолган ёши катта аъзолари уни кўрганда «Ҳазрати Олиялари» деб мурожаат қилиши лозим. Ҳатто унинг ўғли Чарльз ҳам қиролича Mommy («Ойижон») деб аташдан аввал бу расмиятчиликка риоя қилиши керак.

Эваралар учун бу доиралар бу қадар талабчан эмас. Шаҳзода Жорж Елизавета II га Gan-Gan деб мурожаат қилади. У «катта буви» (Great-Grandmother) сўзини айнан шундай талаффуз қилади.

3. Қиролича — тежамкорлик намунаси

Елизавета II жуда тежамкор ва ўз фуқароларига ажойиб намуна бўла олади. У хонадан чиқишдан аввал албатта чироқни ўчиради, саройда яшовчи бошқалардан ҳам шуни талаб қилади. Қиролича битта кўйлакни анча вақт кияди.

Яна у узоқ йиллардан бери тирноқлар учун қиммат бўлмаган лакдан фойдаланишни маъқул кўради. 1989 йилда Елизавета Essie фирмасининг «Балет туфелькаси» номли лакини ўзи учун кашф этган.

Эҳтимол, қиролича унда осуда ранг ва қиммат бўлмаган нарх (банкачаси учун атиги 9 доллар) уйғунлигини топган.

2. Елизавета II қайси мамлакатларда кўпроқ бўлади?

Букингем саройи вакилларининг маълум қилишича, қироличанинг барча хорижий сафарлари Британия ҳукумати тавсиясига мувофиқ амалга оширилади. Шунинг учун Елизавета жорий давлат ишларидан келиб чиқиб ташриф буюриши лозим бўлган мамлакатларга кўпроқ сафар қилади.

Қиролича тахтни эгаллаб турган 65 йил давомида 120 дан ортиқ расмий ташрифни амалга оширган. Энг кўп Канадага (27 марта) ва Австралияга (18 марта) борган.

1. Елизавета II нинг фашистик саломи билан боғлиқ можаро сурати

2015 йилда Британиянинг Sun газетаси 1933 йилги суратни чоп этди. Унда етти ёшли Елизавета, унинг кичик синглиси Мэри, уларнинг онаси ва амакиси Эдвард фашистик саломлашиш учун қўл кўтарганлиги тахмин қилинади.

Букингем саройи оилавий хроникаси газета таҳририятига қандай тушиб қолганлиги номаълум. Бироқ қироллик оиласи вакиллари Sun ходимлари ҳаракатидан ҳафсаласи пир бўлганлигини маълум қилди. Улар бу ерда тарихий контекстни муҳим деб ҳисоблайди: бу ўйин давомидаги оилавий саҳна, қўл ҳаракати эса — шунчаки ҳаракат, у ўша вақтларда телеэкранларда тез-тез пайдо бўлган.