Ўзбекистон Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга “огоҳлантириш” жазо чорасини киритиш ва ижтимоий хавфлилиги кам бўлган йўл ҳаракати хавфсизлиги билан боғлиқ ҳуқуқбузарликлар учун огоҳлантириш жазосини қўллашни назарда тутувчи ўзгартириш ва қўшимчалар киритилмоқда.
Олий Мажлис Қонунчилик палатасидаги ЎзЛиДеП фракциясининг 16 июндаги йиғилишида шу масала муҳокама қилинди. Йиғилишда мазкур ҳужжат орқали маъмурий жазо чоралари тизимини тўлиқлаштириш, ҳуқуқбузарликка тўғри ва холис ёндашишга хизмат қиладиган нормаларни киритиш таклиф этилгани алоҳида таъкидланди.
Қонун лойиҳасида махсус автоматлаштирилган фото ва видео қайд этиш воситалари орқали қайд этилган йўл ҳаракати қоидалари бузилишлари учун жавобгар шахс аниқ тартибда белгиланмоқда. Шунингдек, ҳуқуқбузарлик биринчи марта содир этилган бўлса, айрим ҳолатларда маъмурий огоҳлантириш чорасини қўллаш имконияти яратилади. Бу эса ҳуқуқбузарлик оғир бўлмаган ҳолларда фуқароларга нисбатан юмшоқроқ ёндашиш имконини беради.
“Миллий тикланиш” партиясига кўра, гап ижтимоий хавфлилик даражаси паст бўлган ҳуқуқбузарликлар ҳақида бормоқда. Жумладан, ҳаракат вақтида телефон ёки монитордан фойдаланиш, тўхташ ва тўхтаб туриш қоидаларини бузиш, мажбурий суғуртанинг йўқлиги, шунингдек, пиёдалар ва йўл ҳаракатининг бошқа иштирокчилари томонидан содир этилган қоидабузарликлар.
ЎзЛиДеП фракцияси аъзолари, айниқса, жарималарнинг белгиланган муддатда юборилмаслиги орқали фуқароларга бир неча ой ўтиб жавобгарлик юклаш ҳолатларини кескин танқид қилди. Кодекснинг 36-моддасига киритилаётган ўзгартиришлар айнан шундай ҳолатларни бартараф этиш, жарималар қонуний муддатда юборилишини таъминлашга хизмат қилади.
Шунингдек, фракция йиғилишида маъмурий жазолар турларига “маъмурий огоҳлантириш”ни алоҳида тартиб сифатида киритиш фуқаролар манфаати учун тўғри ва адолатли қадам экани қайд этилди. Бу орқали фуқароларнинг ҳуқуқий онги ошиши билан бирга, жазонинг тарбиявий жиҳати ҳам кучаяди.
Фракция аъзоси Руслан Собиров лойиҳанинг аҳамиятига тўхталар экан, ушбу ҳужжат автомобиллардан фойдаланишда аҳолига қўшимча қулайликлар яратиш, соҳада фуқароларни қийнаб келаётган айрим муаммоларнинг бартараф этилишига қаратилганини қайд этиб, уни қўллаб-қувватлаш лозимлигини билдирди.
Йиғилишда фракция аъзолари лойиҳа қонунчиликни янада такомиллаштиришга хизмат қилишини таъкидлаб, уни концептуал жиҳатдан қўллаб-қувватлади ҳамда кўтарилган фикр-мулоҳазалар асосида янада маромига етказиш бўйича таклифлар берди.
Ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш мақсадида бир қатор мамлакатларда (Беларусь, Латвия, Қозоғистон, Россия, Германия, Италия) маъмурий жазонинг алоҳида тури сифатида “огоҳлантириш” институти жорий қилинган. “Огоҳлантириш” жисмоний ва юридик шахсларнинг соғлиғи, ҳаёти ва мулкига, атроф-муҳитга зарар етказмайдиган ҳуқуқбузарликлар учун қўлланади.
Ўзбекистоннинг Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига (23-модда) мувофиқ маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этганлик учун 7 турдаги маъмурий жазо қўлланиши мумкин. Бироқ маъмурий жазо тури сифатида “огоҳлантириш” қўлланмайди. Шу сабабли Стратегик ислоҳотлар агентлиги 2024 йил июлида Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексга маъмурий жазонинг алоҳида тури сифатида “огоҳлантириш” институтини киритишни таклиф қилганди.
Маъмурий жазолар тизимига “маъмурий огоҳлантириш” таъсир чорасини киритишни назарда тутувчи қонун лойиҳаси президент топшириғига мувофиқ ишлаб чиқилди. Огоҳлантириш бир йил ичида фақат бир маротаба берилиши мумкин.
Изоҳ (0)