Россиянинг қўшнилари бўлган Болтиқбўйи давлатлари — Эстония, Латвия, Литва ва Польша — Россия таҳдиди ортиб бораётганини сабаб қилиб 1997 йилдаги Оттава шартномасидан чиқишга қарор қилди. Бу ҳақда CNN хабар берди.
Оттава шартномаси 1997 йилда миналар ишлаб чиқариш ва захиралашни тақиқлашни кўзда тутиб имзоланган. У Совуқ урушдан кейин глобал қуролсизланишни рағбатлантирувчи келишувлардан бири ҳисобланади. Россия эса бу шартномага имзо чекмаган ва Украинадаги урушда миналарни фаол қўллаган.
Финландиянинг келишувдан чиқиш қарорига жавобан Amnesty International инсон ҳуқуқлари нодавлат ташкилоти тинч аҳоли ҳаётига хавф солинаётгани ҳақида огоҳлантирди.
2025 йил бошида пактга 165 давлат аъзо эди. Аммо гигант давлатлар, жумладан, Россия, Хитой, Ҳиндистон, Покистон ва АҚШ бу шартномага ҳеч қачон қўшилмаган. Март ойидаги қўшма баёнотда Польша ва Болтиқбўйининг учта давлати Россиянинг тажовузкорлиги шароитида қайси қуроллар мақбул ва қайсилари номақбул эканлигини қайта кўриб чиқиш кераклигини таъкидлаб, шартномадан чиқиб кетишларини эълон қилган.
2024 йил апрель ойида Латвия парламент музокараларидан сўнг расман шартномадан чиққан биринчи давлат бўлди. Тахминан, 6 ойдан кейин Рига яна мина йиғишни бошлаши кутилмоқда. Финляндия Латвияга қўшилиш режаларини 2024 йилнинг худди шу ойида эълон қилган.
Финляндия бош вазири Петтери Орпо бу қарорни изоҳлаб шундай деди: “Россия бутун Европа учун узоқ муддатли хавф туғдиради. Оттава конвенциясидан чиқиш бизга хавфсизлик муҳитидаги ўзгаришларга ҳар томонлама тайёргарлик кўриш имкониятини беради.”
Оттава шартномасидан чиқиш режаларини эълон қилар экан, Хелсинки қуролдан инсоний тарзда фойдаланишини таъкидлади. Мамлакат президенти Александр Стубб Х тармоғига бундай пост жойлади:
“Финляндия миналардан масъулиятли фойдаланиш бўйича халқаро мажбуриятларга содиқ.”
Шу ўринда, НАТО аъзоси ҳисобланган Норвегия шартномадан чиқмасликка қарор қилди.
Маълумот учун, миналар бутун дунё бўйлаб ўн минглаб тинч аҳолини қириб юборган ёки зарар етказишда давом этмоқда. 2024 йилги ҳисоботида Landmine and Cluster Munition Monitor ташкилоти 2023 йилда бутун дунё бўйлаб минадан ва портловчи воситалардан камида 5757 киши ҳалок бўлгани ва яраланганини қайд этган. Бу рақамнинг 84 фоизини тинч аҳоли ташкил этади.
Изоҳ (0)