2006 йилнинг май ойида Италия футболида катта “портлаш” юз берганди. Коррупция туфайли бир нечта клуб, ҳакам ва мансабдор шахслар жазоланди. Энг оғир жазо 2005/06 йилги мавсум чемпиони “Ювентус”га нисбатан қўлланилди. Жамоа Б Серияга тушириб юборилди ва А Сериядаги иккита чемпионлигидан маҳрум қилинди. Қуйида Калчополи дея ном олган воқеалар ҳақида сўз боради.
Нега “Калчополи”? 1990 йилларнинг бошида Италияда сиёсатчиларнинг сотиб олиниши ортидан “Тангентополи иши” (тангенте — пора, поли — шаҳар) келиб чиққан. ОАВ 2006 йилдаги футбол билан боғлиқ коррупсион ишларни ҳам “Тангентополи иши”га қиёслаб, “Калчополи иши” (cалcио — футбол, поли — шаҳар) деб номлаган.
“Калчополи иши”нинг бошланиши
Италиянинг La Gazzetta dello Sport спорт нашрида 2006 йилнинг 22 апрель санасида “Ювентус” бош директори Лучано Моджининг ҳакамлар ҳайъати аъзолари билан суҳбатларининг транскрипсияси эълон қилинган. Унда Моджи “Ювентус” ўйинларига ўзига ёққан ҳакамларни тайинлашни сўрагани айтилганди. Эълон қилинган маълумотлардан кейин Италия футболида бомба портлагандай бўлди. Шундай қилиб “Калчополи иши” келиб чиқди.
Жамоатчилик адолатни тиклашни ва айбдорлар жиддий жазоланишини талаб қилди. Италия футбол федерацияси бунга кўз юма олмади ва тергов бошлади. Бу вақтда Италия футболидаги барча коррупция аралашган ишлар юзага чиқди. Газеталар, телевизор, радио ва электрон ОАВ ёзиб олинган суҳбатлардан парчаларни чоп этишда давом этди. Терговда “Ювентус” ва унинг раҳбариятидан ташқари бошқа клублар, Италия футбол федерацияси ва Ҳакамлар ассоциацияси вакиллари ҳам иштирок этганди.
Жанжал бошланганидан уч ҳафта ўтиб, “Ювентус” Италия чемпионига айланди ва 29 марта Скудеттни қўлга киритганди. Кейинги кунда эса Турин клуби раҳбарияти истеъфога чиқди. Италия футбол федерацияси ва Ҳакамлар ассоциацияси президентлари ҳам ўз ўринини тарк этишга мажбур бўлганди.
“Калчополи иши”да айбдор бўлган жамоаларга қуйидаги жазолар қўлланган:
- “Ювентус” — Б Серияга тушириб юбориш ва мавсумни -30 очко билан бошлаш, ЕЧЛ (2006/07) иштирокидан маҳрум қилиш, иккита уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш, Италия чемпионатининг сўнгги икки чемпионлигидан маҳрум қилиш;
- “Милан” — 2005/06 йилги мавсумдаги 44 очкосидан маҳрум қилиш, кейинги мавсумни -15 очко билан бошлаш, 2006/07 йилги мавсумда Чемпионлар Лигасидан дисквалификация қилиш, битта уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш;
- “Фиорентина” — Б Серияга тушириб юбориш ва мавсумни -12 очко билан бошлаш, 2006/07 йилги мавсумда ЕЧЛ иштирокидан маҳрум қилиш, иккита уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш;
- “Лацио” — Б Серияга тушириб юбориш ва мавсумни -7 очко билан бошлаш, 2006/07 йилги мавсум УЕФА Кубогида иштирок этишдан маҳрум қилиш;
- “Режина” — мавсумни -15 очко билан бошлаш.
Аппеляциялардан сўнг якуний қарор қуйидагича кўриниш олди:
- “Ювентус” — Б Серияга тушириб юбориш ва мавсумни -9 очко билан бошлаш, ЕЧЛ (2006/07) иштирокидан маҳрум қилиш, иккита уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш, Италия чемпионатининг сўнгги икки чемпионлигидан маҳрум қилиш;
- “Милан” — 2005/06 йилги мавсумдаги 30 очкосидан маҳрум қилиш, кейинги мавсумни -8 очко билан бошлаш, битта уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш;
- “Фиорентина” — мавсумни -15 очко билан бошлаш, 2006/07 йилги мавсумда ЕЧЛ иштирокидан маҳрум қилиш, иккита уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш;
- “Лацио” — мавсумни -3 очко билан бошлаш, 2006/07 йилги мавсум УЕФА Кубогида иштирок этишдан маҳрум қилиш, иккита уй ўйинини мухлисларсиз ўтказиш;
- “Режина” — мавсумни -11 очко билан бошлаш ва 100 минг евро жарима.
Шунингдек, клуб ва ташкилотлар вакиллари ҳам жазоланди. Моджи 5 йилга футболдан четлатилди, “Ювентус” ижрочи директори Антонио Жираудо ҳам 5 йилга футболдан четлатилган ва 20 минг евро жаримага тортилган, Леонардо Меани (“Милан” вакили) ва Клаудио Лотито (“Лацио” вакили) 2,5 йилга футболдан четлатилганди, Массимо де Сантис (ҳакам) 4 йилга дисквалификация қилинган, Андреа Dellэ Валле (“Фиорентина” президенти) 3 йилга четлатилган, Адриано Галлиани (“Милан” бош директори ва бир вақтда А Серия президенти) 1 йилга четлатилган (кейинчалик 5 ойга қисқартирилган). Фақатгина ҳакам Паоло Дондарини оқланди.
Калчополи оқибатлари
Жазолар Италиянинг гранд клубларига оғир зарба берди. Келишилган ўйинларда иштирок этмаган “Интер” кейинги тўртта Италия чемпионатида ғолиб чиқди. Италия терма жамоаси эса зарар кўрмади ва 2006 йилги Жаҳон Чемпионатида ғалаба қозонди. Маълумот учун, “Ювентус”нинг дисквалификацияси ҳақидаги қарор Жаҳон Чемпионати ярим финалидан ўрин олган Италия — Германия учрашуви ўтказиладиган кунда эълон қилинган ва бир қатор журналистлар буни ноўрин деб ҳисоблаганди.
“Ювентус” Б Серияга тушиб кетганидан кейин кўплаб етакчи футболчилар жамоани тарк этди. Масалан, Жанлука Замбротта ва Лилиан Тюрам “Барселона”га, Фабио Каннаваро ва Эмерсон “Реал Мадрид”га, Патрик Виейра ва Златан Ибраҳимович “Интер”га ўтганди. Жамоа мураббийи Фабио Капелло ҳам Турин клубини тарк этди ва “Реал”га ўтди.
Бироқ “Ювентус”нинг бир қатор юлдуз футболчилари садоқат намойиш қилди: Алессандро дел Пьеро, Павел Недвед, Жанлуижи Буффон, Мауро Каморанези ва Давид Трезеге жамоада қолди.
“Ювентус”га янги раҳбарлар келди: Жованни Коболли Жили, Жан-Клод Блан (бош директор) ва бошқалар. Мураббий сифатида жамоанинг афсонавий собиқ ярим ҳимоячиси Дидье Дешам тайинланди. Тажрибаси катта бўлмаган янги мураббий, ёш ўйинчилар ва мавсумни -9 очко билан бошлашига қарамай “Ювентус” Б Серияда ғолиб бўлади ва А Серияга қайтади.
Орадан 17 йил ўтиб “Ювентус” яна шундай муаммоларга аралашиб қолди. Турин клуби футболчиларнинг трансфер нархини ошириб кўрсатганликда, шунингдек, ходимларнинг харажатлари ҳақидаги маълумотларни ва футболчилар маошининг ҳақиқий ҳажмини яширганликда айбланиб, 15 очкодан маҳрум қилинди. Кейинроқ жамоага 15 очко қайтариб берилди. Бироқ текширувлар ҳали якунига етмаган ва якуний қарор чиқарилмаган. Агар жамоа айбдор деб топилса, бир мавсумга Еврокубоклардан четлатилиши мумкин.
Изоҳ (0)