Метеорит зарбасидан тирик қолган дунёдаги ягона аёл — Энн Ҳоджес ҳикояси (фото)

Тарихда метеоритнинг бевосита одамга урилган ягона ҳолат 1954 йилнинг 30 ноябрида АҚШнинг Алабама штатида қайд этилган. 71 йил аввал америкалик Энн Ҳоджес исмли аёл метеорит зарбасидан омон қолиб, кутилмаганда бутун дунёга машҳур бўлиб кетган.

30 ноябрь куни соат кундузи атрофида Алабама штатининг Силакога шаҳрида истиқомат қилган Ҳоджес диванда дам олаётган эди. Шу пайт осмондан грейпфрут катталигидаги метеорит аёл уйининг томини тешиб ўтди. Коинот жисми аввал радиога урилиб, кейин аёлнинг қорин соҳасига тушди. Кучли зарбадан аёлнинг танасида катта кўкариш пайдо бўлди, аммо тирик қолди.

Бу метеорит кейинчалик “Силакога метеорит” ёки “Ҳоджес метеорит” деб атала бошланди. Унинг оғирлиги 3,8 килограмм бўлиб, айнан шу тош бугун Алабама университети тарих музейида сақланади.

Олимларнинг ҳисоб-китобига кўра, ҳар йили минглаб метеоритлар Ер атмосферасига киради, бироқ уларнинг аксарияти ёниб кетади. Фақат жуда оз қисми сайёра юзасига етиб келади. Метеоритнинг одамга урилиш эҳтимоли эса ниҳоятда паст. Ҳатто торнадо, чақмоқ ва довулдан бир вақтда зарар кўриш имконияти бундан юқорироқ. Шунга қарамай, бу эҳтимол нолга тенг эмаслигини Ҳоджеснинг мисоли исботлади.

Воқеа юз беришидан аввал маҳаллий аҳоли осмонда ёрқин чизиқни пайқаган — бу атмосферадан тушиб келаётган, юқори ҳароратга эга метеорит бўлган. Аввалига космик тош икки бўлакка ажралган. Унинг бир қисми Ҳоджесни урган бўлса, иккинчиси унинг уйига яқин жойга тушиб, маҳаллий фермер томонидан топилган ва кейинчалик сотиб юборилган.

Аёл ижарага олган уй эгаси ҳам метеоритга даъвогарлик қилган, шу сабабли суд жараёнлари узоқ давом этган. Сўнг суд қарорига кўра, Ҳоджес космик тошнинг қонуний эгаси деб топилган. Аммо журналистлар ва жамоатчиликнинг доимий эътирозидан чарчаган аёл охир-оқибат метеоритни Алабама университети музейига топширган.

Музей ходими Мери Бет Прондзинскийнинг айтишича, агар метеоритни аввал том, сўнг радиоприёмник секинлаштирмаганида, Ҳоджеснинг омон қолиши амримаҳол эди.

Энн Ҳоджес 1972 йилда, 52 ёшида вафот этди. У тарихда метеорит зарбасидан тирик қолган ягона инсон сифатида ном қолдирди.

Таҳлилларга кўра, Силакога метеорити Торо астероиди — хондрит синфига мансуб бўлган. У темир ҳамда никел аралашмасидан ташкил топган. Олимлар метеоритнинг ёши тахминан 4,5 миллиард йил эканини аниқлаган. Демак, мазкур коинот жисми Қуёш тизими эндигина шаклланаётган даврда пайдо бўлган.