Ўзбекистондаги аҳоли пунктларида рухсат этилган юқори тезлик 70 км/соатдан 60 км/соатга туширилди. Айни пайтда йўл белгилари ўрнатилган жойлардаги камералар тезликни оширганлик учун жарималар қайд этишни бошлаган. Республикадаги нотурар жой ҳудудларида белгиланган максимал тезлик эса 100 км/соатдир. Хўш, тезликка чеклов жорий этишнинг аҳамияти нимада? Бошқа МДҲ мамлакатларида ҳам тезликка шу каби чеклов ўрнатилганми?
2022 йилда Ўзбекистонда содир этилган йўл-транспорт ҳодисалари оқибатида 2 356 нафар инсон ҳалок бўлган, 9 606 киши жароҳатланган. ЙТҲларнинг асосий сабабларидан бири тезликни меъёридан ошириш билан боғлиқдир. Шу сабабли тезликка нисбатан чеклов ўрнатиш аҳамияти ортмоқда. Таҳлилларга кўра, тезликни 10 км/ соатга тушириш ўлим ҳолатларини камида 15 фоизга пасайтиришга олиб келади. Хўш, МДҲ давлатларида рухсат этилган максимал тезлик бўйича вазият қандай?
Қозоғистонни мисол қилиб келтирсак, мамлакатдаги аҳоли пунктларида чекланган энг юқори тезлик 60 км/соат этиб белгиланган. Турар жойлардан ташқарида рухсат этилган тезлик эса 90 км/соат, пуллик йўлларда 140 км/соатни ташкил қилади.
Озарбайжонда аҳоли турар жойларида чекланган тезлик 60 км/соат, турар жойлардан ташқарида 70 км/соат ҳисобланади. Мамлакат автомобиль йўлларидаги максимал тезлик 90 км/соатдан ошмаслиги қатъий белгиланган.
Қирғизистонда ҳам аҳоли гавжум ҳудудларда тезликни 60 км/соатдан ошириш тақиқланади. Республикадаги аҳоли яшаш жойларидан ташқарида ҳайдовчиларга 90 км/соат, автомобиль йўлларида эса 110 км/соат тезликда ҳаракатланишга рухсат берилган.
Маълумотларга қараганда, Туркманистон ва Грузида ҳам аҳоли яшайдиган жойлардаги максимал тезлик 60 км/соат, аҳоли пунктларидан ташқарида 90 км/соат қилиб белгиланган.
Умуман олганда, МДҲ мамлакатларининг асосий қисмида аҳоли турар жойларида автомобилда ҳаракатланиш учун рухсат этилган юқори тезлик 60 км/ соатдир. Фақатгина Украина ва Молдовада аҳоли яшаш жойларида ҳаракатланиш тезлиги 50 км/соатни ташкил этади.
Албатта, дунёнинг бошқа мамлакатларида автомашиналар ҳаракатланиш тезлиги турли даражада чекланган. Кўпгина давлатлар тезлик чегараларини нафақат юқори, балки пастки чегарада ҳам жорий қилади. Мисол учун, агар сиз шаҳар бўйлаб меъёрдан паст тезликда ҳаракат қилсангиз, жарима ҳам олишингиз мумкин. Йўллар ва қоидалар ҳақида қизиғи шундаки, биз ўрганиб қолган йўл ҳаракати қоидаларидан фарқли ўлароқ, кўплаб мамлакатларда тезлик чегаралари нафақат йўлни ўраб турган инфратузилмага, балки баҳоланадиган ва назорат қилинадиган йўл қопламасининг сифатига ҳам боғлиқ бўлади. Масалан, Европанинг кўплаб йўлларида автомобиль ҳайдаш учун пул тўлашингиз керак. Даромад йўлларни таъмирлаш ёки янги қурилишга сарфланади.
Ўзбекистонда ҳам дунё тажрибаси ўрганилган ҳолда транспорт воситалари учун максимал тезликни маълум даражада белгилаш амалиёти аллақачон йўлга қўйилган. Ўйлаб қаралса, МДҲ давлатлари орасида аҳоли пунктларида ҳаркатланиш тезлигининг (аввал 70 км /соат эди) энг юқори кўрсаткичи ҳам Ўзбекистонда бўлган. Жорий йилдан эса йўл ҳаракати хавфсизлигини таъминлаш соҳасини “шаҳар автомобиллар эмас, балки пиёдалар учун” ғояси асосида ислоҳ қилишга киришилди. Барча аҳоли пунктларида транспорт воситалари ҳаракатланишининг энг юқори тезлигини соатига 70 километрдан 60 километргача туширилди. Бу вазифалар 2022–2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегиясини “Инсонга эътибор ва сифатли таълим йили”да амалга оширишга оид давлат дастури тўғрисидаги президент фармони лойиҳасида белгиланди.
Изоҳ (0)