Тез тайёр бўладиган лапшалар соғлиқ учун зарарли экани кўп таъкидланади. Чиндан ҳам улар зарарлими ва бундай маҳсулотлардан тановул қилиш керак эмасми?
Талабалар, ҳали турмуш қурмаган бўйдоқлар ҳамда поэздда саёҳат қилишни хуш кўрувчилар учун қулай озиқ-овқат тури. Истеъмол қилиш кенг тарқалган лапшаларни айримлар айнан зарари учун ҳам ейишни хуш кўради. Хўш, бундай уграли таомнинг нимаси зарарли? Қуйида маҳсулот таркибини кўриб чиқамиз.
Лапша
Лапша одатда буғдой уни ва шўр сувдан тайёрланади. Баъзан хамирга картошка ва ловиядан олинадиган табиий қуюқлаштирувчи моддалар: крахмал ёки гуар сақичи қўшилади. Пиширгандан сўнг, лағмон иссиқ буғда димланади (бу қайнатишнинг муқобили бўлиб лапшанинг тузилишини сақлаб қолиш ва бўлиниб кетмаслик имконини беради).
Қўшимчалар
Қўчимчалар қадоқ ичига бириктирилган бўлади. Уларнинг таркиби ишлаб чиқарувчига ва лапшанинг таъмига қараб фарқ қилади. Қоида тариқасида угра таркибида ўсимлик ёғи, қуритилган сабзавотлар, соя гўшти ёки денгиз маҳсулотлари, шунингдек, таъм кучайтиргичларини ўз ичига олган зираворлар аралашмаси мавжуд. Улардан энг кенг тарқалгани мононатрий глутамат ёки глутамик кислота тузидир (Э621).
Турли фикрларга қарамай, мононатрий глутамат Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан хавфсиз деб тан олинган. Ушбу модда тахминан 100 йил олдин Японияда кашф этилган ва қатиқ тайёрлашга ўхшаш технология — бактериал ферментация ёрдамида ишлаб чиқарилади.
Хўш, агар барча ингредиентлар табиий ва хавфсиз бўлса, тез тайёрланувчи лапшаларнинг нимаси зарар?
Зираворларда кўп миқдорда туз
Тузни меъёрдан кўп истеъмол қилиш юқори қон босими (артериал гипертония) хавфини оширади. Бу юрак ва қон томирлар билан боғлиқ муаммоларни келтириб чиқаради. Юрак хуружи ва қон томирлари хавфи ортади. Бундан ташқари, туз сиз истеъмол қиладиган таомлар таъмини кучайтиради, иштаҳа очади. Шунинг учун сиз шунчаки керак бўлгандан кўпроқ овқатланасиз. Ва агар бу мунтазам равишда давом этаверса, ортиқча вазн, семириб кетиш хавфи юқори бўлади. Кўп миқдорда туз чанқоқни оширади, шишлар пайдо бўлишига сабаб бўлади. Шундай қилиб, агар қоматни сақлаб қолишга интилсангиз, юқоридаги комбинация, аниқки, сиз учун эмас.
Тез тайёр бўлувчи лапшаларни бутунлай истеъмолдан чиқариб ташлаш керакми?
Ҳамма нарсада бўлгани каби, бунда ҳам мувозанат керак. Албатта, бундай маҳсулотларни таомноманинг асоси сифатида қабул қилсангиз, унда организм учун ҳеч қандай фойда олмайсиз. Юқорида баён этилганларнинг барчасига қўшимча равишда, бу маҳсулот соғлом ва мувозанатли овқатланиш учун зарур бўлган протеин, клечатка ва баъзи витаминларга эга эмас. Тез-тез тайёр лапшалардан истеъмол қилсангиз, организмда микроэлементлар етишмаслиги пайдо бўлади. Бироқ вақти-вақти билан таом пишириш учун вақт йўқлигида ёки шунчаки бу таъмни хоҳлаб қолганда тановул қилиш мумкин.
Шу билан бирга, тез тайёр бўладиган угранинг зарарини ҳам камайтириш мумкин. Мисол учун, қадоқдан зираворларни камроқ қўшинг. Ёки умуман қўшманг. Таомнинг асоси сифатида фақат хамир уграсини олинг ва уни барра сабзавотлар, гўшт ёки балиқ гўшти билан бирга истеъмол қилинг. Ҳа, ҳатто қайнатилган тухум ва кўкатлар ҳам мувозанатли ва тўйимли таомни ҳосил қилади.
Мавзуга доир:
Изоҳ (0)