Қирғиз-тожик чегарасига оид муаммоли масалалар ҳал бўлгунча Қирғизистоннинг Тожикистон билан давлат чегараси орқали ўтиб-қайтиш тўлиқ тўхтатилади. Бу ҳақда Қирғизистон Вазирлар Маҳкамаси раиси Улуғбек Марипов чегара яқинидаги туманлар аҳолиси билан учрашувда маълум қилди, деб ёзади Asia-Plus.
«Муаммоли масалалар ҳал бўлгунча Тожикистон Республикаси билан давлат чегараси орқали ҳаракатни тўлиқ тўхтатиш тўғрисида қарор қабул қилинди», — деди Марипов учрашувда.
Унинг таъкидлашича, чегара муаммоси бугунги кунда энг долзарб масалалардан бири бўлиб, уни ҳал қилиш учун барча чоралар кўрилмоқда. Чегарани аниқлаш ва белгилаш масалаларини ҳал қилиш билан бир қаторда, Қирғизистон ўз чегараларини мустаҳкамлашни олдига мақсад қилиб қўйган.
«Бунинг учун чегарачиларимизга барча зарур шароитларни яратиб берамиз. Давлат чегарасини мустаҳкамлашда маҳаллий аҳоли ҳам муҳим рол ўйнайди. Шунинг учун мен сизни сабр қилишга ва вазиятни тушунишга чақираман. Чегарада яшаш нималигини фақат шу ерда яшаган ва яшаётганлар билади. Мен ҳамиша бу одамларни қаҳрамонлар деб атаганман. Яна бир бор такрорлайман: бизнинг асосий мақсадимиз — оддий одамлар ҳаётини яхшилаш. Бунинг учун зарур бўлган барча нарсаларга босқичма-босқич, биргаликда эришамиз », — деди Қирғизистон Вазирлар Маҳкамаси раиси аҳолига.
Тожикистон расмий органлари ушбу масала бўйича ҳали изоҳ бермаган.
Қирғизистон ҳукумати чегарадан кимлар ўтиши мумкинлигига аниқлик киритди:
- Қирғизистон ва Тожикистон дипломатик ваколатхоналари ходимлари ва уларнинг оила аъзолари;
- хорижий давлатларнинг дипломатик ваколатхоналари ҳамда халқаро ташкилотлар ходимлари ва уларнинг оила аъзолари, шунингдек, Қирғизистон Республикаси ваколатли органларининг олдиндан олинган розилиги билан Қирғизистон ва Тожикистон расмийлари.
Маълумот учун, икки мамлакат ўртасидаги чегара пандемия туфайли 2020 йил мартида ёпилган эди. Аммо эпидемиологик талабларга мувофиқ, юк ташувчи транспорт воситалари, шунингдек, Тожикистоннинг айрим фуқароларига чегарани кесиб ўтиш учун рухсат берилган. Масалан, Россия ва Қирғизистон ўртасида ҳаво йўли очилгандан сўнг чипталар арзонлиги сабабли тожикистонликлар уйига қайтиш учун ушбу рейслардан фойдаланган. Улар Россия шаҳарларидан Қирғизистон аэропортларига учиб келиб, у ердан қуруқлик йўллари билан Тожикистонга ўтиб кетган. Можародан аввал ушбу ҳаракатларга ҳеч қандай тўсиқ бўлмаган.
Чегара аҳолисининг сўзларига кўра, чегарада қуролли можаро бошлангандан сўнг, 29 апрелдан бошлаб тожик-қирғиз чегарасида ҳаракатланиш тўхтатилган. Чегарани кесиб ўтишда муаммолар, хусусан, юк машиналари ҳайдовчилари ўртасида пайдо бўлган. Баъзи хабарларга кўра, Тожикистонга мол олиб кетаётган ўнлаб тожик ва қирғиз юк машиналари Қирғизистонда қолиб кетган.
«Озоди» радиосининг хабар беришича, 14 май ҳолатига кўра, тожик ва қирғиз рақамларига эга 57 та юк машинаси Қирғизистон ҳудудида «гаровда» қолган.
Бундан ташқари, радионинг хабар беришича, 11 май куни Қирғизистон фуқаролари Боткен вилоятида Тожикистон рақамига эга учта юк машинасини қўлга олган.
Хабарга кўра, ёш кишилар ўзларини Халқ армияси аъзолари деб таништириб, Тожикистонга бензин, дизель ёнилғиси ва бошқа товарларнинг ноқонуний олиб ўтилишига чек қўйиш ниятида эканлигини айтган. Сўнг Боткен вилояти Ички ишлар бошқармаси юк машиналар хавфсизлик сабабли ҳибсга олинганини маълум қилган. Маҳаллий ҳокимият ушбу юк машиналарини Тожикистонда ҳибсга олинган қирғиз юк машиналарига алмаштириш ниятида, дейилади хабарда.
Аммо Суғд вилоятидаги Тожикистон божхона хизмати «Озоди» радиосига мамлакат ҳудудида қирғиз рақамларига эга машиналар ҳаракатига тақиқ ёки чеклов йўқлигини айтган.
Эслатиб ўтамиз, апрель ойи охирида Қирғизистон ва Тожикистоннинг чегараолди вилоятлари аҳолиси ўртасидаги зиддият икки мамлакат ҳарбийларининг қуролли тўқнашувига айланиб кетганди. Қирғиз-тожик чегарасидаги низоларда Қирғизистоннинг 36 фуқароси ҳалок бўлди, 200 га яқин киши жароҳат олди. Тожикистон эса 19 киши ҳалок бўлгани, 87 киши жабрлангани ҳақида хабар берди. Можарода 300 дан ортиқ уйлар ва инфратузилма объектлари вайрон қилинган, айримлари ёниб кетган. 29 апрель оқшомида томонлар низони тўхтатиш ва чегарадан ҳарбий кучларни олиб кетиш тўғрисида келишиб олди, аммо эртаси куни яна отишма бошланди. 30 апрель куни тушдан кейин навбатдаги сулҳга эришилди. 3 май куни Қирғизистон ва Тожикистон ўз ҳарбий кучларини чегара чизиғидан олиб чиқишни якунлади.
Изоҳ (0)