«Шахмат федерациясининг яна сувдан қуруқ чиқишга ҳаракат қилгани афсусланарли ҳол». Жавоҳир Синдоров федерациясининг баёнотига муносабат билдирди
Халқаро гроссмейстер Жавоҳир Синдоровнинг «Дарё»да эълон қилинган интервьюсидан кейин шахмат федерацияси томонидан муносабат билдирилганди. Ёш шахматчи федерация вакилининг ушбу видео мурожаатига ўз муносабатини билдирди. Унинг таъкидлашича, федерация вакиллари унинг кўп сўзларини нотўғри талқин қилган ва видеодаги қатор бошқа масалаларни очиқ қолдирган.
Фото: Twitter
Мен нима ўйда-ю, федерация нима дардда?
«Daryo.uz»даги чиқишимдан кейин масаланинг бу қадар шов-шув бўлишини хоҳламагандим. Чиқиш қилишимдан мақсад «мен ҳақ, сен ҳақ» деб қандайдир маблағлар, пуллар ҳақида гапириш эмас, аксинча, Ўзбекистонда шахматни ривожлантириш, шахмат мусобақаларини кўпайтириш, иқтидорли ёшларни қўллаб-қувватлаш, уларнинг бошқа федерацияларга ўтиб кетишининг олдини олиш ҳақида ўз таклифларимни билдиргандим.
Афсуски, федерация раҳбарияти мени нотўғри тушунибди. Ўз расмий жавобида мени ўзимни айблашга, ҳар хил қоғозлар кўрсатиб, мени обрўсизлантиришга ҳаракат қилибди. Уларни менинг шу кетишда федерацияни тарк этишим мумкинлиги ҳақидаги гапларим заррача ташвишлантирмаганлиги ҳам мени ажаблантирди.
Шахмат жамоатчилиги, одамларда нотўғри таассурот туғилмаслиги учун мен яна бир бор чиқиш қилиб, масалага чуқурроқ ёндашишга мажбур бўлдим:
Федерация расмий баёнотида уялмай, нетмай, Республика шахмат мактаби томонидан мен 18 марта халқаро турнирларга юборилганлигим даъво қилинди. Кечирасиз, шахмат мактаби — давлат ташкилоти, унда бировни мусобақага юбориш учун маблағ бўлмайди.
Аслида бу маблағлар мен учун икки йил давомида ҳомийларим ажратган пуллар. 9 ёшимда икки марта Жаҳон чемпиони бўлганимдан сўнг ота-онамнинг саъй-ҳаракати билан хомий (бу хомий, оиламиз учун яқин бўлган инсон) топилди. Менинг ҳисоб рақамим бўлмаганлиги сабабли ота-онам пулни шахмат мактаби (ҳозирда Академия) ҳисоб рақамига туширишни, бу маблағдан мен қатори бошқа шахматчилар ҳам баҳраманд бўлишини лозим топди. Анчагина ёш шахматчиларимиз, шу маблағлар ҳисобига стипендия олиб келди. Лекин улар бу маблағларнинг, хомий томонидан берилганини балки билишмас? Шу маблағдан барча Жаҳон, Осиё ва Ўзбекистон чемпионларига стипендия тўлаб борилди. Бир қисм маблағ чемпионларнинг хорижий мусобақаларда иштироки учун (чипталар, меҳмонхона харажатлари) тўлаб турилди. Мен ҳам шулар қаторида ҳомийимиз маблағидан бир неча бор фойдаланганман. Аммо бу маблағларнинг на шахмат мактабига, на федерацияга заррача алоқаси бор.
Фото: Жавоҳир Синдоров архиви
Маълумот учун, Болалар ва ўсмирлар шахмат мактаби (Халқаро шахмат академияси) 2018 йилга қадар федерация тасарруфида бўлмаган. 2018 йилги Президент қароридан кейин бу ташкилот федерация тасарруфига ўтган. (батафсил)
Мен кейинги 10 йил давомида Жаҳон, Осиё чемпионатлари, Олимпиадалар, Open мусобақаларида юзлаб марта ғолиб бўлиб, Ўзбекистон шанини ҳимоя қилдим. Ҳатто айрим расмий чемпионатларга хомийлар ва ота-онамнинг маблағи ҳисобидан бориб келдим. Федерация эса икки Олимпиадада ғолиб бўлганимда берган 16 милллион сўмини рўкач қилмоқда. Мен буни рад этмайман. Бу пул мен кейинги мусобақага кетгазган харажатнинг ярмини қоплагандир.
Аслида ўз чиқишимда федерация менга машина ёки пул бермади, деб эмас, Олимпиадачиларни тақдирлаш маросимига менинг ва жамоадошим Ситора Сапарованинг чақирилмаганлиги ҳақида баёнот бергандим. Федерация мени ўз имкониятлари даражасида ўйин кўрсатмаганликда айблади. Мен ўша пайтда 12 ёшда эдим, жамоанинг энг ёш аъзоси сифатида 16 ёшгача бўлган тенгдошларим билан тенг дона сурдим. Жамоа учун қўлимдан келганини қилдим. Қолаверса, жамоавий ўйинда ютуқ ҳаммага тегишли бўлмайдими?
Яна бир бор айтаман, мен шахмат федерациясининг ишидаги камчиликлар, хусусан, Республикамизда нуфузли шахмат мусобақалари ташкиллаштирилмаётгани, иқтидорли ёшларга эътибор сустлиги, мураббийлар базасининг йўқлиги, халқаро гроссмейстерларнинг қувғин остига олинаётгани ва натижада уларнинг бошқа давлатларга ўтиб кетаётгани ҳақида очиқ гапирмоқчи бўлгандим. Шахмат федерацияси ҳамма айбни менга тўнкаб, яна сувдан қуруқ чиқишга ҳаракат қилгани афсусланарли ҳол!
Мусобақалар — шахматчининг маҳоратини оширувчи асосий майдон. У қанча кўп ўйнаса, шунча ўсади, тобланади. Бизда мунтазам равишда, бир йилда фақат битта — Георгий Аъзамов хотира турнири ўтказилади. Қолган 11 ой биз хорижга боришга мажбурмиз.Менинг ота-онам, ҳомийларим бор, маблағ топармиз. Тоҳиржоноваларнинг отаси бор, амаллар. Бошқа иқтидор эгалари нима қилади? Беш-олтита мусобақага бориб келиш учун маблағни қаердан топади? Улар бир йилда битта мусобақада ўйнаб, умрини ўтказадими? Улардан қандай чемпион чиқсин? Нега, айтайлик, Грузия федерацияси ойига 70 талаб, Қозоғистон федерацияси 50 талаб, ҳатто Қирғизистон федерацияси 30 талаб турнир ташкил этади-ю, бизда уларнинг ўндан бири ҳам ўтказилмайди?
Шу сабаб кўплаб иқтидорли шахматчилар шахматни ташлаб кетишга мажбур бўлмоқда. Узоққа бормай, укам Исломбек 6 ёшида уч карра Осиё чемпиони, 7 ёшида 2 карра Жаҳон чемпиони бўлганди. Натижалари меникидан ҳам ўтарди. Афсус, ота-онам унга маблағ тополмади. Борини менга сарфлашди. Натижада Исломбек шахматни ташлашга мажбур бўлди. Агар Ўзбекистонда нуфузли шахмат мусобақалари ўтказилиб турилганда у шахматни ташламаган бўларди.
Фото: ЎзА
Шахмат федерацияси, майли, мусобақа ташкиллаштирмасин, фақат, уларни ўтказишга халақит қилмаса бас.Бир одамнинг рухсатисиз Ўзбекистонда бирорта расмий ёки Опен мусобақа ўтказилмайди. Агар федерация халақит қилмаса, тақиқ қўймаса клублар ўзлари мусобақа ташкил қилишни билади. 2019 йили ёзда Бўстонлиқнинг сўлим жойида хомийлар ёрдамида мукофот жамғармаси 50 миллион сўм бўлган «Гроссмейстер Жавоҳир Синдоров Кубоги»ни ташкил этдик. Қозоғистон, Россия ва бошқа давлатлардан шахматчилар иштирок этди. Аммо клубимиз шахматчиларидан (чунки бошқа Федерациядан қўрқмаганлар ҳам бор эди) ташқари бирорта кучли ўзбекистонлик шахматчи унда иштирок этмади.Федерация очиқдан очиқ бойкот эълон қилди. Федерация раҳбарияти «кимки Жавоҳир Синдоров Кубогида қатнашса, шахмат мактабидан ҳамда федерациядан четлаштирилади» деб ҳаммани огоҳлантирибди. Буни барча шахматчилар билади. Бизда буни тасдиқловчи далиллар етарлича.
Нега федерация бу масалага фикр билдирмади? Мен шахмат федерацияси аъзосиман. Федерациянинг вазифаси бизнинг ҳимоя қилиш эмасми?
Менинг ниятларим катта. Жаҳон шахмат тожини ватанимизга қайтариш. Аммо билмадим бунақа федерация билан ниятларимга етишим қийинга ўхшайди...
Жавоҳир Синдоров, халқаро гроссмейстер
«Дарё» иккинчи томон шахмат федерациясининг бу борадаги фикрларини билиш учун ташкилот бош котиби Суннатулло Бозорбоев билан боғланди. У Синдоровнинг навбатдаги мурожаатига қуйидагича муносабат билдирди:
Ҳомийлик маблағи бўлса, ҳомийлик шартномаларини кўрсацин. Биз ўзимизнинг текширувларимиз орқали 18 та (бу ҳали бизга маълум бўлгани) турнирларга шахмат мактаби томонидан молиялаштирилганлигини аниқладик, холос. Хоҳлаган ваколати бор ташкилот келиб аудит қилсин ҳаммаси аён бўлади, биз бунақа текширувларга тайёрмиз.
Эслатиб ўтамиз, 12 январь куни «Дарё»да Жавоҳир Синдоров билан интервью ташкил этилди.
Унда гроссмейстер қатор муаммолар, тушунмовчиликлар ва федерациянинг сустлиги ҳақида сўз юритди. Бунга шахмат федерацияси ўз муносабатини билдирди ва шахматчининг қатор шарҳларига раддия берди. Ўз навбатида Синдоровнинг видео мурожаатидаги айрим масалалар очиқ қолдирилди.
Жавоҳир Синдоров — 2005 йилнинг 8 декабрида Тошкент шаҳрида туғилган. Жавоҳир уч карра Ўзбекистон чемпиони, олти карра Осиё чемпиони ва беш карра Жаҳон чемпиони. У 2018 йилда учта гроссмейстерлик шартларини бажариб, жаҳон тарихидаги иккинчи энг ёш (12 ёш 10 ойлик 8 кунлик) шахматчига айланган. Кейинчалик Жавоҳирнинг рекордини ҳиндистонлик Гукеш Доммаражу (12 ёш 7 ойлик 17 кунлик) янгилади. Айни дамда Синдоров дунё шахмати тарихидаги учинчи рақамли энг ёш халқаро гроссмейстер бўлиб турибди.
Изоҳ (0)