«16 ёшда олифталик ва мақтанчоқлик ҳам авжига чиқади». ЙҲХББ Ўзбекистонда 16 ёшдан автомобиль бошқаришга рухсат бериш тўғрисидаги петицияга муносабат билдирди

ИИВ ЙҲХББ «Менинг фикрим» жамоавий мурожаатлар порталига қўйилган «Ўзбекистонда 16 ёшдан автомобиль бошқаришга рухсат бериш ҳақидаги» таклифга ўз муносабатини билдирди.

Бошқа давлатларда бўлгани каби юртимизда ҳам ҳайдовчилик гувоҳномаси олиш учун бир қанча талаблар белгиланган. «Йўл ҳаракати хавфсизлиги тўғрисида»ги қонуни талаблари асосида ишлаб чиқилган Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 31 майдаги 408-сон қарори билан тасдиқланган низомда А тоифадаги мототранспорт воситасини бошқариш ҳуқуқига эга бўлиш учун 16 ёшга, Б ва БC тоифага эга бўлиш учун 18 ёшга ҳамда Д тоифага эга бўлиш учун эса 21 ёшга (жумладан, трамвай ва троллейбуслар) тўлган шахсларга рухсат этилади.

Ушбу нормалар қарор лойиҳалари ишлаб чиқилиш жараёнида хорижий давлатларнинг тажрибалари ўрганилиб киритилган ва бу талаблар Йўл ҳаракати тўғрисидаги (1968 йилдаги Вена конвенцияси) конвенция нормаларига мосдир.

16 ёшдан ҳайдовчилик гувоҳномасини бериш тартиби жорий қилинган хорижий давлатлар ўрганиб чиқилди.

Мисол учун: Швеция, Франция, Австрия, Эстония, Норвегия ва айрим Европа давлатларида худди бизнинг норматив ҳужжатларда белгиланганидек 16 ёшда унча катта бўлмаган мотоциклларни, 18 ёшда автотранспорт воситасини бошқаришга рухсат этилади.

16 ёшли бола ҳали мактаб ёки касб-ҳунар коллежи ўқувчисидир. Айнан ушбу ёшдаги болалар ўқишини давом эттириши, бошқа ишлар билан чалғимаслиги, жамият учун фойда келтирадиган билимли инсонлар бўлиб улғайишлари зарур.

16 ёшли болаларда тиришқоқлик, изланувчанлик билан бирга мақтанчоқлик, олифталик каби хислатлар ҳам энг авжига чиққан вақт ҳисобланади. Бу ёшдаги болаларнинг транспорт воситасини ўзбошимчалик билан бошқариши салбий оқибатлар билан якун топганлиги ҳолатлари учрамоқда.

16 ёшли болаларда ҳали «мен» деган фикр сўнмаган бўлиши, мақтанишни, олифталикни яхши кўриши, бунинг оқибатида эса йўл ҳаракати қоидаларига амал қилмаслик, менсимаслик ёки қасддан тенгдошларига, дўстларига автомобилини мақтаниш учун йўл ҳаракати қоидаларига қарши ҳаракат қилиши мумкин, бу эса фожиали оқибатларга сабаб бўлиши мумкин.

ИИВ ЙҲХББ ахборот хизмати

Шунингдек, ИИВ ЙҲХББ Ўзбекистонда 18 ёшга тўлган ўғил-қизлар томонидан ҳайдовчилик гувоҳномасини олиб, йўл-транспорт ҳодисасини содир қилаётганлар статистикаси тўғрисидаги маълумотлар билан бўлишган. Қайд этилишича, 2020 йилнинг ўтган 9 ойи давомида ҳайдовчилик гувоҳномасини олганига 2 йил бўлмаган ҳайдовчилар томонидан 612 та йўл-транспорт ҳодисалари содир этилган бўлиб, уларнинг оқибатида 191 нафар фуқаролар ҳалок бўлган, яна 571 нафари турли даражадаги тан жароҳатларини олган.

Эслатиб ўтамиз, август ойи бошларида «Менинг фикрим» порталига суғурта полиси йўқлиги туфайли автотранспорт воситасини жарима майдонига қўйиш амалиётини бекор қилиш ҳақидаги петиция жойлаштирилган ва у парламентда кўриб чиқиш учун етарли бўлган 10 000 дан ортиқ овоз тўплаганди. Сентябрь охирларида эса автомобилнинг суғуртаси йўқлиги учун жарима майдончасига жойлаштириш амалиёти бекор қилинди.