Ҳаммаси ўтади, тажриба эса қолади. Дунё кўзига тор кўринаётган инсон нима ҳақида ўйлаши керак?

Ҳаёт маъносини йўқотган, атрофдагилар сизни тушунмайдиган, иқтисодий ва руҳиятдаги муаммолар тугамайдигандек, гўё. Ҳаммасига қўл силтагинг, одамлардан ўпкалаб, шунчаки ўз қобиғингга ўралиб олгинг келади баъзида. Лекин бу дард ва ташвишларга ечим бўлмайди, қочиш ва чалғиш холос. Руҳий тушкунлик қанча узоқ давом этса, унга барҳам берилмаса, муаммолар кўпайиб, тахланиб бораверади. Қўрқувингиз, омадсизлик, ташвишлар билан юзма-юз келиб, уларга нуқта қўйиш учун чора кўрмас экансиз, сизга ҳеч ким ёрдам бера олмайди. Қуйида ҳар қандай вазиятда инсон ўзини қўлга олиши, олға кета олиши ва хулоса чиқариши учун эсда тутиши ва амал қилиши керак бўлган тавсиялар келтирилади.

Ҳамма нарса ўткинчи

Инсон оғриқни ҳис қилдими — демак у тирик, яшаяпти

Жисмоний оғриқ — тананинг маълум қисмида муаммо ёки нотинчлик борлигини билдирадиган сигнал ва шунга қараб инсон уни бартараф қилиш учун чора-тадбирлар кўра бошлайди. Соғлом ва ҳаммаси яхши эканида эса оғриқ хаёлга ҳам келмайди. Аслида эса айнан оғриқ сабаб инсон иссиқ финжондан қўлини тортади, ноқулай ўтирганда белида оғриқ ҳис қилгани учун ўтириш вазиятини ўзгартиради. Қалб оғриғи ҳам шунга ўхшайди. Сиз билан боғлиқ қандайдир салбий ҳодиса юз берса ёки сиз учун руҳий жароҳат бўлса, уни енгиш, халос бўлиш ва оғриқдан қутилишга ҳаракат қилиш керак. Сиқилишингиз ёки асабийлашишингизга сабаб йўқ бўлса ҳам ўзингизни ёмон ҳис қилиш ҳам руҳиятда қандайдир муаммо борлигини билдиради. Ноқулай ўтирганда белингиз оғриб, ўтириш вазиятини ўзгартирганингиздек, руҳий ҳолатдаги нотинчликда ҳам позицияни ўзгартиришингиз ва қалб оғриғига нисбатан чора кўришингиз керак.

Сиз ёлғиз эмассиз

Ота-онангиз, қариндошларингиз, дўст ва яқинларингиз энг асосийси эса ўзингизда ўзингиз борсиз. Сиз коинотнинг бир бўлаги ва мукаммал мавжудотсиз. Сизни ҳеч ким тушунмаган тақдирда ҳам Ер юзида 7 миллиард инсон бор экани ва уларнинг орасида сизни тушуна олишга қодир, қўллаб-қувватлайдиган ёки ҳеч бўлмаганда истайдиган бир инсон топилишини унутманг. Асосийси эса бошқалар сизни тушунишини кутишдан аввал сиз ўзингизни англанг, ўрганинг ва ҳаётдан нима исташингиз ва хоҳишларингиз нимадан иборатлигини тушуниб етинг.

Ҳаммаси ўтади, тажриба эса қолади

Бундан ёмони бўлмайди, чунки бўлиб бўлган. Ишонинг, ҳеч нарса сиз балоғат ёшида ҳис қилган ва бошдан кечирган кечинмаларчалик оғриқли бўлмайди, чунки болалик оламидан катталарникига энди қадам қўйилганда ташвиш ва қийинчиликларни енгиб бўлмасдек туйилган ҳар биримизга. Аммо ортга қаранг, сиз қачонлардир тугамайдиган деб ўйлаган ташвиш ва омадсизликлар битган ва ортда қолган. Айнан улар сабаб эса сиз энди ўшандай вазиятда нима қилиш мумкинлиги ҳақида биласиз чунки сизда тажриба бор. Балоғат ёшидаги руҳий инқироздан бошқаларини енгиб ўтиш сизнинг ғўр вақтингиздаги муаммолардан анча осон. Чунки бу биринчиси эмас ва сиз нима қилиш кераклигини биласиз. Қоқилган, нима қилишни билмаган тақдирда ҳам ўзингизга дарс оласиз ва бу энг унутилмас, сизга билим даргоҳларида ҳам ўқитилмаган ҳаёт дарси бўлади.

Муаммоларнинг ярми — иллюзия

Муаммо ва ташвишли вазиятларда совуққон бўлиш қийин, чунки истаса-истамаса инсон эмоцияга берилади. Лекин бир нарсани унутманг, қанча кўп ҳаммаси ёмон эканлиги ҳақида ўйлайверсангиз, шунчалик негатив ҳаёт домига кириб кетасиз. Бундай оғир дард билан қандай яшаш ҳақида ўйлаб сиқилгандан кўра, буёғига ҳаммаси яхши бўлиши учун нима қила олишингиз мумкинлиги ҳақида ўйланг, яхшиси. Негатив фикрлаш киши энергиясини сўриб олади ва ҳаёт тарзига ҳам таъсир қилади. Муаммоларнинг маълум қисми сизнинг тасаввурингиз маҳсули ва сиз реалликдан қочиб, иллюзияга берилган бўлишингиз мумкин.

Ўлимдан бошқа ҳар нарсанинг ечими бор

Вақт ҳамма нарсага даво, лекин ўша вақт жуда секин ўтаётгандек. Сиз ҳеч қачон бу муаммодан қутила олмаётган, туннель сўнгида шуъла кўринмаётгандек туюлади, тўғрими? Биласизми, нега шундай, чунки сиз ҳамма масъулиятни вақт зиммасига юклаб қўйгансиз. Туннелдан шуъла кўринишини кутиб ўтирибсиз, уни кўриш учун ўрнингиздан шартта туриб, у томон юрмаяпсиз. Эксперимент ўтказиб кўринг: хона ўртасида туринг ва ҳеч нима қилманг, ойнага ҳам қараманг, севимли қўшиғингизни хаёлан хиргойи ҳам қилманг, хуллас, умуман ҳеч нима ҳақида ўйламай шунчаки жим туринг. Сониялар ўтмаётган, вақт тўхтаб қолгандек туйилади, ўзингизни ёмон ҳис қила бошлайсиз. Сиз ёмонликлар тугаб, яхшилик бошланишини кутишингиз ҳам шунга ўхшайди ва вақт қотиб қолгандек туйилади. Сизга ҳеч ким ўзингизчалик ёрдам бера олмайди, оғриқларингизга нуқта қўйиш, муаммоларингизга ечим топиш учун биринчи қадам ташланг. Қанча кўп руҳиятингиз устида ишласангиз ва амалда ҳаракат қилсангиз, сизга вақт ўтишни кутишнинг ҳожати ҳам қолмайди, қоронғи туннелни кесиб ўтиб, шуъла эмас, ёруғ ва ранг-баранг оламни кўрасиз.