Нарваллар ўзларининг ноодатий шохидан қандай мақсадда фойдаланади?

Нарвал — сайёрадаги энг сирли денгиз сутемизувчиларидан бири ҳисобланади. Улар Шимолий Муз океанининг музлар сузиб юрувчи қисмида яшайди, деб ёзади TravelAsk.

Нарваллар асосан Канада қирғоқларида кўп учрайди, бироқ уларни Шпицберген ва Франц-Иосиф ерида ҳам учратиш мумкин. Жониворларнинг ўзига хос хусусияти шундаки, эркак нарвалларнинг бошида ўзига шохсимон тиш мавжуд.

Айрим нарвалларнинг бошида иккита шохсимон тиш бор бўлса, айрим урғочи нарвалларда ҳам бу ўзига хос шохни учратиш мумкин. Нарвалнинг шохи — унинг иккита тишидан бири ҳисобланиб, унинг узунлиги икки—уч метргача етади. Эркак нарвалларнинг танаси узунлиги беш метргача бўлади.

Урғочи нарвалларнинг узунлиги эса уч—тўрт мертгача етади. Ярми жониворнинг ичида жойлашган шох катта кўринишига қарамай, 10 килограмм келади.

Шохлар ўта мустаҳкам бўлиб, шу билан бирга қисман эгилувчанлик хусусиятига ҳам эга. Улар икки томонга 30 сантиметргача эгилиши мумкин.

Бир қарашда шохлар денгиз мавжудотининг ҳаракатига тўсқинлик қилиб, унинг нафас олишини қийинлаштирадигандек туюлади. Олимлар шохнинг вазифаси ҳақида жуда кўп тортишган.

Шохлар эркак нарвалларга ўз «рақиб»лари ёки йиртқич жониворлар билан тортишувда қўл келган, деган тахмин илгари сурилган. Шунингдек, нарваллар шохлари ёрдамида сув остида мўлжал олади, деган талқинлар ҳам кўриб чиқилган.

Бироқ, Бутунжаҳон ёввойи табиат фонди (WWF) биологлари нарваллар шохларидан ўзга мақсадларда фойдаланишини аниқлади. Тадқиқотчилар учувчисиз учар аппаратлар ёрдамида Канададаги нарваллар гуруҳини кузатди.

Учар аппаратлар нарвалларниниг эътиборига тушмайдиган ва уларни ҳимояланишга чорламайдиган тарзда кичик ҳамда қулай тарзда ишлаб чиқилди.

Мазкур тадқиқот натижасида олимлар нарваллар жумбоғини ечишга ёрдам берган ўзига хос кадрларни қўлга киритди. Маълум бўлишича, нарваллар шохлари ёрдамида балиқларни карахт қилиб овлайди.

Кадрларда сутемизувчилар балиқлар тўдасини шохлари ёрдамида урганидан сўнг балиқнинг карахт бўлиб қолгани ва нарвал уни ютиб юборганини кўриш мумкин.

Шохсимон тиш балиқ тутишдан ташқари бошқа вазифаларни ҳам бажариши мумкин, бироқ бу вазифалар ҳозирча биологлар томонидан аниқланмаган. Аммо, уддабурон нарваллар танасининг ўзига хос аъзосидан озуқа топишда фойдаланиши исботланган факт ҳисобланади.