Osiyo davlatlarining asosiy taomlaridan biri bo‘lgan guruch yetishtirishning pasayishi Yaponiyada uning narxi keskin oshishiga olib keldi. Bu haqda Anadolu xabar berdi.
Narx oshishi sababli mamlakatda iste’molchilar va siyosatchilarga bosim ortmoqda. May oyida 5 kilogramm guruchning o‘rtacha narxi 4000 yapon iyenasini (28 dollar) tashkil etgan. Bu o‘tgan yilgi narxga nisbatan 98 foizga qimmat. Bozorlarda guruch navlari kamayib ketayotgani aytilmoqda. Global beqarorlik, iqlim inqirozi va mahsulot yetishtirishning kamayishi guruch bozoriga ta’sir o‘tkazmoqda.
Yaponiyaning an’anaviy oshxonasida guruch katta ahamiyatga ega. Ammo uning yetishtirilishiga so‘nggi iqlim hodisalari va tabiiy ofatlar ta’sir ko‘rsatgan. Hosildorlikning pastligi va mamlakatda turizm sohasining gullab-yashnashi guruch narxini belgilashda ahamiyatga ega.
Guruch narxining oshishi inflyatsiyani ham kuchaytirib yuborgan. Mamlakat yillar davomida birinchi marta Janubiy Koreyadan guruch import qilishga majbur bo‘lgan. Yaponiya anchadan buyon dezinflyatsiya bilan kurashib kelmoqda. May oyida mamlakatda inflyatsiya darajasi 3,6 foizni tashkil etgan. Bu Yaponiya bankining 2 foizlik maqsadli ko‘rsatkichidan ancha yuqori hisoblanadi.
Guruch narxi Rossiya-Ukraina urushi boshlanganidan keyin bug‘doy narxi bilan birga ko‘tarila boshlagan. Bu esa yetkazib berish tanqisligini keltirib chiqargan. Shu bilan birga, 2023-yilning rekord darajadagi issiq yozi hosilga zarar yetkazgan. 2024-yilning avgust oyidagi katta zilzila xavfi guruch sotib olish va zaxira saqlab qo‘yishni keskin oshirib yuborgan. Oqibatda yana bir taqchillik yuzaga kelgan. Pandemiyadan keyin sayyohlar va mahalliy aholining guruch iste’mol qilishi ortgan.
10-iyun kuni Yaponiya qishloq, o‘rmon va baliq xo‘jaligi vaziri Shinjiro Koizumi oshgan narxlarni barqarorlashtirish uchun 910 ming tonnalik zaxiradan qo‘shimcha 200 ming tonna guruch, 2020 va 2021-yilgi hosildan esa ikki partiyada 100 ming tonna guruch berilishi haqida ma’lum qilgandi. Vazirga ko‘ra, 5 kilogramm guruchning narxi taxminan 2 ming yapon iyenasi (14 dollar) bo‘lishi kerak edi. Hukumat guruchni kimoshdi savdosi orqali ulgurji sotuvchilarga sotmaslikka qaror qilgan.
Guruch importi AQSH-Yaponiya savdosida muhim ahamiyatga ega. Agar hozirgi muzokaralar muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, mamlakat 24 foizdan yuqori bojlarga duch kelishi mumkinligi aytilgan. Vashington esa Yaponiyani AQSH qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini, jumladan, guruchni ko‘proq import qilishga undamoqda. Mamlakat hozirgi kunda 770 ming tonna guruchning yarmini AQSHdan import qiladi.
Izoh (0)