Bugun, 5-iyun kuni Toshkent shahrida “Dalillarga asoslangan harakat” mavzusidagi bolalar onkologiyasi va gematologiyasi bo‘yicha I xalqaro kongressi ish boshladi.
Anjumanda ishtirok etgan Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining O‘zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Ashina Xalakdina jurnalistlar savollariga javob berdi.
— Sizning rahbarligingizdagi vakolatxona O‘zbekistonda nimalarni maqsad qilgan?
— Biz O‘zbekiston hukumati, xususan, O‘zbekiston sog‘liqni saqlash vazirligi bilan bolalar onkologiyasi bo‘yicha hamkorlik qilayotganimizdan mamnunmiz.
Bolalar saratoni nafaqat O‘zbekistonda, afsuski, boshqa ko‘plab mamlakatlarda katta muammo bo‘lib, ko‘pchilik bolalar kerakli parvarish va dori-darmonlarni ololmaydi. Biz bolalar saraton kasalligidan omon qolishlari va to‘liq hayot kechirishlari uchun tizim ishlab chiqish ustida ish olib bormoqdamiz. Biz bu yo‘nalishda mas’ul bo‘lgan barcha tuzilmalar bilan hamkorlar qilishni istaymiz.
O‘zbekistonda shifokorlar saratonga qarshi kurashishda ilg‘or usullarini o‘rganishlari uchun dunyoning tajribali mutaxassislarni va tajribalarni olib kelishni istaymiz, toki bolalar saratonga chalinsa ham ularning hayoti uzoq davom etsin.
— JSST saraton kasalligini davolashda mamlakatga qanday yordam bermoqda?
— Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti — BMTning global agentligi. Biz me’yorlar, standartlar va eng yaxshi amaliyotlar uchun mas’ul bo‘lgan ixtisoslashgan agentlikmiz. Barcha 194 ta a’zo davlat bilan ishlaymiz.
Biz O‘zbekistonda saraton kasalligini davolash bo‘yicha jahonning ilg‘or tajribalarini olib kelamiz. Sog‘liqni saqlash vazirligi va mamlakatdagi boshqa hamkorlarimizga saraton kasalligi bo‘yicha yaxshiroq ish olib borish yuzasidan maslahat va yo‘l-yo‘riq berib boramiz. Shuningdek, dori-darmonlar bilan ta’minlash va yangi texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha ham ko‘maklashamiz. Bundan tashqari o‘qitish, mutaxassislar va qo‘shimcha imkoniyatlarni yetkazish uchun hukumat hamda hamkorlar bilan ishlaymiz.
G‘arb mamlakatlarida saratonga chalingan bolalarning omon qolish darajasi 80 foizga yetadi, ya’ni u yerda shuncha bemor bolalar to‘liq hayot kechirish imkoniyatiga ega. Ammo O‘zbekistonda 40 foizga yaqin raqamni tashkil qiladi.
Qisqa qilib aytganda, biz qo‘limizdagi mavjud vositalar yordamida bolalar saraton tashxisi qo‘yilgandan keyin ham omon qolish darajasini oshirishga harakat qilamiz.
— Sizningcha, O‘zbekistonga ilg‘or jahon tajribasini olib kirish orqali bizda 80 foiz omon qolish maqsadiga erishish imkoniyati bormi?
— Albatta, buning uchun ishlashimiz kerak. Bu bir kechada sodir bo‘lmaydi, uzoq vaqt davomida sodir bo‘ladigan ish.
O‘zgarishlarning bir qismi sog‘liqni saqlash tizimiga tegishli. O‘zgarishlar juda oson va tez sodir bo‘lmaydi, lekin hammamiz birgalikda harakat qilishimiz kerak. O‘zbekistondagi eng olqishli narsa shundaki, siz eng yuqori darajadagi siyosiy irodaga egasiz. Sizning orqangizda yuqori darajadagi siyosatchilaringiz bo‘lsa, sizda bu iroda bor degani. Bunday iroda bilan bilan hamma narsaga erishish mumkin.
Mana bugun qarang, nima bo‘lyapti. Bu yerda O‘zbekiston bilan suhbatlashish, ular bilan o‘z bilimlari va ma’lumotlarini baham ko‘rish, kelajakda hamkorlik qilish va O‘zbekiston tizimini mustahkamlashga o‘z hissalarini qo‘shishga tayyor global ekspertlar jamlangan. Menimcha, kelajagingiz porloq, lekin buning uchun ko‘p mehnat kerak. Agar biz birgalikda harakat qilsak, oxir-oqibat maqsadlarimizga erishamiz.
— Ushbu kongressda ishtirok etmayotgan mutaxassislarga qanday tavsiyalar bera olasiz?
— O‘ylaymanki, biz hammamiz o‘zimizni kelajakka bag‘ishlashimiz kerak. Kelajak esa keyingi avloddir. Ular xalqimizning farzandlari. Shunday ekan, bolalar va bolalar kasalliklariga chin dildan e’tibor qiladigan odamlar bilan ishlashimiz kerak. Bolalar sog‘lom, qulay va to‘liq hayot kechirishlarini ta’minlashimiz zarur. Nafaqat tibbiy yordam, balki bolalarning o‘sishi va rivojlanishi, o‘qish imkoniyatiga ega bo‘lishlarini ham o‘zida jamlaydi. Bunda hech shubhasiz, ekologlar juda muhim rol o‘ynaydi.
Saratoni nafaqat bemor bolaga, balki uning butun oilasiga, jamiyatga ta’sir qiladi. Demak, kasal bolalarga g‘amxo‘rlik qilish uchun barchamiz birgalikda harakat qilishimiz kerak.
Eslatib o‘tamiz, “O‘zbekiston – 2030” strategiyasida onkologik kasalliklar sababli erta o‘limni 2,5 barobarga qisqartirish vazifasi belgilangan. Bu yo‘nalishdagi ishlarni yanada jadallashtirish maqsadida poytaxtimizda “Dalillarga asoslangan harakat” mavzusidagi bolalar onkologiyasi va gematologiyasi bo‘yicha I xalqaro kongress o‘tkazilmoqda.
JSSTga ko‘ra, bolalar orasida saratonning oldini olish ko‘p hollarda imkonsiz bo‘lganligi sababli uning yukini kamaytirish va kasallik kechishining natijalarini yaxshilashning eng samarali strategiyasi — o‘z vaqtida va to‘g‘ri tashxis qo‘yish, so‘ngra samarali dalillarga asoslangan davolash va shaxsga yo‘naltirilgan yordam ko‘rsatishdir.
Kongress ishi 7-iyunga qadar davom etadi. Tadbir yalpi majlis va 12 ta panel bo‘limlaridan iborat.
Izoh (0)