Бугун, 5 июнь куни Тошкент шаҳрида “Далилларга асосланган ҳаракат” мавзусидаги болалар онкологияси ва гематологияси бўйича I халқаро конгресси иш бошлади.
Анжуманда иштирок этган Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг Ўзбекистондаги ваколатхонаси раҳбари Ашина Халакдина журналистлар саволларига жавоб берди.
— Сизнинг раҳбарлигингиздаги ваколатхона Ўзбекистонда нималарни мақсад қилган?
— Биз Ўзбекистон ҳукумати, хусусан, Ўзбекистон соғлиқни сақлаш вазирлиги билан болалар онкологияси бўйича ҳамкорлик қилаётганимиздан мамнунмиз.
Болалар саратони нафақат Ўзбекистонда, афсуски, бошқа кўплаб мамлакатларда катта муаммо бўлиб, кўпчилик болалар керакли парвариш ва дори-дармонларни ололмайди. Биз болалар саратон касаллигидан омон қолишлари ва тўлиқ ҳаёт кечиришлари учун тизим ишлаб чиқиш устида иш олиб бормоқдамиз. Биз бу йўналишда масъул бўлган барча тузилмалар билан ҳамкорлар қилишни истаймиз.
Ўзбекистонда шифокорлар саратонга қарши курашишда илғор усулларини ўрганишлари учун дунёнинг тажрибали мутахассисларни ва тажрибаларни олиб келишни истаймиз, токи болалар саратонга чалинса ҳам уларнинг ҳаёти узоқ давом эцин.
— ЖССТ саратон касаллигини даволашда мамлакатга қандай ёрдам бермоқда?
— Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти — БМТнинг глобал агентлиги. Биз меъёрлар, стандартлар ва энг яхши амалиётлар учун масъул бўлган ихтисослашган агентликмиз. Барча 194 та аъзо давлат билан ишлаймиз.
Биз Ўзбекистонда саратон касаллигини даволаш бўйича жаҳоннинг илғор тажрибаларини олиб келамиз. Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва мамлакатдаги бошқа ҳамкорларимизга саратон касаллиги бўйича яхшироқ иш олиб бориш юзасидан маслаҳат ва йўл-йўриқ бериб борамиз. Шунингдек, дори-дармонлар билан таъминлаш ва янги технологияларни жорий этиш бўйича ҳам кўмаклашамиз. Бундан ташқари ўқитиш, мутахассислар ва қўшимча имкониятларни етказиш учун ҳукумат ҳамда ҳамкорлар билан ишлаймиз.
Ғарб мамлакатларида саратонга чалинган болаларнинг омон қолиш даражаси 80 фоизга етади, яъни у ерда шунча бемор болалар тўлиқ ҳаёт кечириш имкониятига эга. Аммо Ўзбекистонда 40 фоизга яқин рақамни ташкил қилади.
Қисқа қилиб айтганда, биз қўлимиздаги мавжуд воситалар ёрдамида болалар саратон ташхиси қўйилгандан кейин ҳам омон қолиш даражасини оширишга ҳаракат қиламиз.
— Сизнингча, Ўзбекистонга илғор жаҳон тажрибасини олиб кириш орқали бизда 80 фоиз омон қолиш мақсадига эришиш имконияти борми?
— Албатта, бунинг учун ишлашимиз керак. Бу бир кечада содир бўлмайди, узоқ вақт давомида содир бўладиган иш.
Ўзгаришларнинг бир қисми соғлиқни сақлаш тизимига тегишли. Ўзгаришлар жуда осон ва тез содир бўлмайди, лекин ҳаммамиз биргаликда ҳаракат қилишимиз керак. Ўзбекистондаги энг олқишли нарса шундаки, сиз энг юқори даражадаги сиёсий иродага эгасиз. Сизнинг орқангизда юқори даражадаги сиёсатчиларингиз бўлса, сизда бу ирода бор дегани. Бундай ирода билан билан ҳамма нарсага эришиш мумкин.
Мана бугун қаранг, нима бўляпти. Бу ерда Ўзбекистон билан суҳбатлашиш, улар билан ўз билимлари ва маълумотларини баҳам кўриш, келажакда ҳамкорлик қилиш ва Ўзбекистон тизимини мустаҳкамлашга ўз ҳиссаларини қўшишга тайёр глобал экспертлар жамланган. Менимча, келажагингиз порлоқ, лекин бунинг учун кўп меҳнат керак. Агар биз биргаликда ҳаракат қилсак, охир-оқибат мақсадларимизга эришамиз.
— Ушбу конгрессда иштирок этмаётган мутахассисларга қандай тавсиялар бера оласиз?
— Ўйлайманки, биз ҳаммамиз ўзимизни келажакка бағишлашимиз керак. Келажак эса кейинги авлоддир. Улар халқимизнинг фарзандлари. Шундай экан, болалар ва болалар касалликларига чин дилдан эътибор қиладиган одамлар билан ишлашимиз керак. Болалар соғлом, қулай ва тўлиқ ҳаёт кечиришларини таъминлашимиз зарур. Нафақат тиббий ёрдам, балки болаларнинг ўсиши ва ривожланиши, ўқиш имкониятига эга бўлишларини ҳам ўзида жамлайди. Бунда ҳеч шубҳасиз, экологлар жуда муҳим рол ўйнайди.
Саратони нафақат бемор болага, балки унинг бутун оиласига, жамиятга таъсир қилади. Демак, касал болаларга ғамхўрлик қилиш учун барчамиз биргаликда ҳаракат қилишимиз керак.
Эслатиб ўтамиз, “Ўзбекистон – 2030” стратегиясида онкологик касалликлар сабабли эрта ўлимни 2,5 баробарга қисқартириш вазифаси белгиланган. Бу йўналишдаги ишларни янада жадаллаштириш мақсадида пойтахтимизда “Далилларга асосланган ҳаракат” мавзусидаги болалар онкологияси ва гематологияси бўйича I халқаро конгресс ўтказилмоқда.
ЖССТга кўра, болалар орасида саратоннинг олдини олиш кўп ҳолларда имконсиз бўлганлиги сабабли унинг юкини камайтириш ва касаллик кечишининг натижаларини яхшилашнинг энг самарали стратегияси — ўз вақтида ва тўғри ташхис қўйиш, сўнгра самарали далилларга асосланган даволаш ва шахсга йўналтирилган ёрдам кўрсатишдир.
Конгресс иши 7 июнга қадар давом этади. Тадбир ялпи мажлис ва 12 та панел бўлимларидан иборат.
Изоҳ (0)