2023-yilning dekabr oyida Noqonuniy savdoga qarshi transmilliy alyansi Markaziy Osiyodagi noqonuniy savdoga oid tekshiruv natijalarini o‘z ichiga olgan hisobotini eʼlon qildi.
Hisobotga ko‘ra, mintaqada kontrabanda va korrupsiya asosiy muammolardan bo‘lib qolmoqda. Noqonuniy savdolar sabab mintaqa mamlakatlari g‘aznasiga millionlab dollarlik soliqlar tushmay qolmoqda.
Hisobotda eʼtibor qaratilgan masalalardan biri sifatida Markaziy Osiyo davlatlariga noqonuniy ravishda olib kirilib, savdoga chiqarilayotgan tamaki mahsulotlari bo‘yicha to‘xtalib o‘tilgan. Xususan, Tojikistonda isteʼmol qilinadigan har to‘rtta sigaretadan uchtasi noqonuniy ishlab chiqarilgani aniqlangan.
Afsuski, xufiyona iqtisodiyot muammosi O‘zbekistonni ham chetlab o‘tayotgani yo‘q. Mamlakatda kontrabanda mahsulotlari savdosiga chek qo‘yish kun tartibidagi masalalardan bo‘lib qolmoqda.
Bu borada yanvar oyidagi yig‘ilishda prezident Shavkat Mirziyoyev yashirin iqtisodiyotga chek qo‘yishda keskin choralar ko‘rilishi lozimligini aytdi. Prezident yashirin yo‘llar orqali daromad qilayotgan “tadbirkorlar” sabab har yili davlat budjetiga 30 trillion so‘m tushum yo‘qotilayotganini taʼkidladi.
Bojxona qo‘mitasi bergan maʼlumotlarga ko‘ra, 2023-yilda jami qiymati 92,2 milliard so‘mlik 5,7 million quti noqonuniy tamaki mahsulotlari huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlari tomonidan ushlab qolingan. Umuman olganda, o‘tgan yili muomaladan olingan noqonuniy tamaki mahsulotlaring miqdori 2022-yildagiga nisbatan 3,5 barobarga oshgan.
Bojxona qo‘mitasi boshqarma boshlig‘i Akromjon Ahlimirzayevning aytishicha, bu isteʼmolchilar talabi bilan bog‘liq.
“Qars ikki qo‘ldan chiqadi degan naql bor. Bu jinoyatga qo‘l urayotganlar mo‘may daromad ilinjida sog‘ligi va umrini xavfga qo‘yadi. Ular javobgarlik borligini bilsalar-da, bu noqonuniy ishlarni qilishga urinadi. Muammoning ikkinchi tomoni isteʼmolchilarni kontrabanda mahsulotlarga nisbatan beparvoligi va talabining yuqoriligi deb o‘ylayman”, – dedi mutaxassis.
Albatta, muammoga qarshi keskin choralar ko‘rilmas ekan, uning kengayib borishi, oqibatda davlat va jamiyatga yanada ko‘proq zarar keltirish ehtimoli katta. Shu bois, kontrabandaga, yashirin iqtisodiyotni bartaraf etishga bo‘lgan urinishlar yanada kuchaytirishi muhim hisoblanadi.
Sheriklik huquqi asosida.
Izoh (0)