2023 йилнинг декабрь ойида Ноқонуний савдога қарши трансмиллий альянси Марказий Осиёдаги ноқонуний савдога оид текширув натижаларини ўз ичига олган ҳисоботини эълон қилди.
Ҳисоботга кўра, минтақада контрабанда ва коррупция асосий муаммолардан бўлиб қолмоқда. Ноқонуний савдолар сабаб минтақа мамлакатлари ғазнасига миллионлаб долларлик солиқлар тушмай қолмоқда.
Ҳисоботда эътибор қаратилган масалалардан бири сифатида Марказий Осиё давлатларига ноқонуний равишда олиб кирилиб, савдога чиқарилаётган тамаки маҳсулотлари бўйича тўхталиб ўтилган. Хусусан, Тожикистонда истеъмол қилинадиган ҳар тўртта сигаретадан учтаси ноқонуний ишлаб чиқарилгани аниқланган.
Афсуски, хуфиёна иқтисодиёт муаммоси Ўзбекистонни ҳам четлаб ўтаётгани йўқ. Мамлакатда контрабанда маҳсулотлари савдосига чек қўйиш кун тартибидаги масалалардан бўлиб қолмоқда.
Бу борада январь ойидаги йиғилишда президент Шавкат Мирзиёев яширин иқтисодиётга чек қўйишда кескин чоралар кўрилиши лозимлигини айтди. Президент яширин йўллар орқали даромад қилаётган “тадбиркорлар” сабаб ҳар йили давлат бюджетига 30 триллион сўм тушум йўқотилаётганини таъкидлади.
Божхона қўмитаси берган маълумотларга кўра, 2023 йилда жами қиймати 92,2 миллиард сўмлик 5,7 миллион қути ноқонуний тамаки маҳсулотлари ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар ходимлари томонидан ушлаб қолинган. Умуман олганда, ўтган йили муомаладан олинган ноқонуний тамаки маҳсулотларинг миқдори 2022 йилдагига нисбатан 3,5 баробарга ошган.
Божхона қўмитаси бошқарма бошлиғи Акромжон Аҳлимирзаевнинг айтишича, бу истеъмолчилар талаби билан боғлиқ.
“Қарс икки қўлдан чиқади деган нақл бор. Бу жиноятга қўл ураётганлар мўмай даромад илинжида соғлиги ва умрини хавфга қўяди. Улар жавобгарлик борлигини билсалар-да, бу ноқонуний ишларни қилишга уринади. Муаммонинг иккинчи томони истеъмолчиларни контрабанда маҳсулотларга нисбатан бепарволиги ва талабининг юқорилиги деб ўйлайман”, – деди мутахассис.
Албатта, муаммога қарши кескин чоралар кўрилмас экан, унинг кенгайиб бориши, оқибатда давлат ва жамиятга янада кўпроқ зарар келтириш эҳтимоли катта. Шу боис, контрабандага, яширин иқтисодиётни бартараф этишга бўлган уринишлар янада кучайтириши муҳим ҳисобланади.
Шериклик ҳуқуқи асосида.
Изоҳ (0)