• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    2022-yilda O‘zbekistonda nafaqa olgan oilalarning 18 foizi ijtimoiy yordamga muhtoj bo‘lmagani aniqlangan

    O‘zbekistonda ijtimoiy dasturlarni moliyalashtirish xarajatlari YIM (yalpi ichki mahsulot)ga nisbatan 2 baravarga oshib, kam ta’minlangan nafaqa oluvchi oilalar qamrovi 5 barobarga ko‘paydi hamda nogironligi bo‘lgan shaxslar va nogironligi bo‘lgan bolalarning parvarishi bilan band bo‘lganlar uchun yangi nafaqa turlari joriy etildi.

    Bularning natijasida bugungi kunda 2,3 mln dan ortiqroq kam ta’minlangan oilalar uchun bolalar nafaqasi va moddiy yordam to‘lanmoqda. 2023-yilda ushbu to‘lovlar uchun 12,2 trln so‘m yo‘naltiriladi. Shundan 1,8 trln so‘mi qo‘shimcha ajratiladi.

    Davlat tomonidan sarflanayotgan ushbu mablag‘lar aslida kam ta’minlangan va og‘ir ahvolga tushib qolgan shaxslarning hayotiy ehtiyojlarini qoplashga qaratilgan. 

    Ammo so‘nggi yillarda ba’zi bir o‘ziga to‘q fuqarolar ijtimoiy zaif qatlamlarga mo‘ljallangan nafaqadan foydalanish holatlari uchrab turibdi. Misol uchun nafaqa olayotgan shahslar tomonidan mulk (honadonlar, avtotransport va boshqalar) harid qilish holatlari kuzatilmoqda. 

    Bundan tashqari, mablag‘larga erishish uchun bir qator shaxslar mol mulkini qarindoshlari nomiga o‘tkazib o‘zini sun’iy ravishda kambag‘allik kriteriyasiga olib kelib nafaqalardan foydalanayotgan holatlar ko‘zga tashlanib turibti. 

    Vaxolanki, ular chinakam muhtojlarga yo‘naltirilishi kerak bo‘lgan mablag‘laridan foydalanyaptilar. 

    Jahon bankining tadqiqotiga ko‘ra, O‘zbekistonda 2022 yilda ijtimoiy himoya dasturlari doirasida nafaqa olganlarning 5,6 foizi o‘ziga to‘q va 12,5 foizi o‘rta ahvoldagi oilalar ekanligi anqlangan. Shundan kelib chiqib 2022 yilda jami nafaqa oluvchi oilalarning 18,1 foizi  haqiqatda ijtimoiy yordamga muhtoj bo‘lmagan oilalar hisoblanadi.

    Shu kabi holatlarni oldini olish va ijtimoiy nafaqalarning manzilligini oshirish hamda uni tayinlashdagi adolatlikni ta’minlash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Ijtimoiy himoya yagona reyestri axborot tizimi orqali kam ta’minlangan oilalarni aniqlash va ularga ijtimoiy nafaqalar tayinlash bo‘yicha elektron ko‘rinishda ariza berishni joriy etish to‘g‘risida”gi qarori loyihasi ishlab chiqildi. 

    Ushbu qaror loyihasi bilan ijtimoiy nafaqalarni tayinlash mezoniga quyidagi o‘zgartirishlar kiritish nazarda tutilmoqda:

    Birinchidan, nafaqa oluvchilarning daromadi va mol-mulkini har oyda elektron axborot tizimi orqali o‘rganish hamda kam ta’minlanganlik mezonlariga to‘g‘ri kelmaydigan oilalarni reyestrdan chiqarish taklif etilmoqda.
    Shuningdek, 2024 yil 1 martdan “mahalla yettiligi” tomonidan joyiga chiqqan holda oilaning nomiga rasmiylashtirilmagan, biroq foydalanuvida bo‘lgan mol-mulklari o‘rganiladi. O‘rganish natijalari dasturga kiritiladi va axborot tizimi tomonidan nafaqa to‘lovini to‘xtatish yoki davom ettirish bo‘yicha avtomatik qaror qabul qilish tizimi joriy etiladi.

    Shuni ta’kidlash kerakki, ushbu tizim yangilik yemas, masalan, Turkiyada va Ozarbayjonda nafaqa olish uchun murojaat qilgan oilalar foydalanuvidagi mol-mulk ijtimoiy xodimlar tomonidan xonadonga borib o‘rganiladi. Bundan tashqari, har oyda oilalarning moddiy holati elektron axborot tizimlari orqali tekshirib boriladi.

    Bundan kutilayotgan maqsad — mahallada ushbu oilaga nisbatan kam ta’minlangan biroq nafaqa olmaydigan oilalarning haqli e’tirozlarini oldini oladi. Shu bilan birga, noo‘rin yoki tizimni xatolik sabab kirib qolgan o‘ziga to‘q oilalar aniqlanib, ularni nafaqasi to‘xtatiladi. Ijtimoiy nafalar to‘lovini manzilligi oshadi.

    Ikkinchidan, bandlik organlarida maslahat olish uchun murojaat qilgan ishsiz fuqarolar uch oy davomida kasbga o‘qimasa, ishsiz sifatida ro‘yxatga olinmasa hamda mehnat faoliyatini rasmiylashtirmasa, to‘lovni to‘xtatish taklif etilmoqda.

    Amaldagi tartibga ko‘ra ijtimoiy nafaqa tayinlash uchun oilaning band bo‘lmagan mehnatga layoqatli a’zosi hududiy bandlik organidan ish izlovchi sifatida ro‘yxatdan o‘tishi talab etiladi.

    Bunda, bandlik organlariga maslahat uchun ham murojaat qilgan fuqarolarda (224 ming nafar) ijtimoiy nafaqa olish huquqi paydo bo‘lmoqda. Bunday tartib ishsizlarning bandligini ta’minlashda samarasiz bo‘lib, fuqarolar bundan faqat nafaqa olish uchun foydalanmoqda.

    Foto: Daryo

    Bundan kutilayotgan maqsad - ishsiz fuqarolarni ish izlashga rag‘batlantirish, fuqarolarni mehnat faoliyatini rasmiylashtirishga undash va mehnat stajiga va pensiya yoshiga yetganda pensiya olish huquqiga ega bo‘lish.
    Uchinchidan, kredit olgan, tomorqa yoki dehqon xo‘jaligini yuritish bilan shug‘ullanuvchi shaxslar Soliq organlarida rasmiy ro‘yxatdan o‘tganligi to‘g‘risidagi hamda xorijda ishlayotgan shaxslar Davlat personallashtirish markazining elektron ma’lumotiga asosan avtomatik ravishda bandligini aniqlash tartibi joriy etilmoqda.

    Bunda, fuqarolarda nafaqa olish uchun “proaktiv” murojaat qilish huquqi paydo bo‘ladi.

    Bugungi kunda mahalla raislari tomonidan fuqarolar quyidagi toifalarga tegishli ekanligi belgilanmoqda va shu asosida ularning “band bo‘lgan oilalar” sifatida nafaqa olish huquqi paydo bo‘lmoqda:

    •  “Har bir oila – tadbirkor” dasturi doirasida kredit olgan oilalar (faoliyatini amalga oshirishidan qat’i nazar);
    •  xorijda ishlashga ketgan shaxslar.
    •  kadastr agentligi axborot tizimida tomorqa yeri mavjud bo‘lgan (327 ming) oilalar ham (undan foydalanishidan qat’i nazar) band bo‘lgan shaxs sifatida inobatga olinmoqda.

    Ma’lumot uchun: oilaning mehnatga layoqatli a’zolarini mahalla idoralari tomonidan asossiz ravishda “Har bir oila – tadbirkor” dasturi doirasida band etib ko‘rsatilishi oqibatida 3,4 ming holatda 4,7 mlrd. so‘mlik nafaqalar noto‘g‘ri tayinlangan.

    Bundan kutilayotgan maqsad - fuqarolarni bandligini belgilashda inson omili bartaraf etish.

    To‘rtinchidan, 2024 yil 1 iyuldan boshlab oila a’zosi nogiron bo‘lmagan to‘rt va undan ortiq o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan farzandi bo‘lgan oilaning mehnatga layoqatli a’zolariga rasman band bo‘lish talabi joriy etilmoqda.
    Amaldagi tartibga ko‘ra to‘rt va undan ortiq bolasi bor oilalar uchun band bo‘lish talabi tatbiq etilmasdan, nafaqa olishi mumkin.

    Bundan kutilayotgan maqsad - ishsiz fuqarolarni ish izlashga rag‘batlantirish, fuqarolarni mehnat faoliyatini rasmiylashtirishga undash va mehnat stajiga va pensiya yoshiga yetganda pensiya olish huquqiga ega bo‘lish.
    Beshinchidan, egaligida yengil avtotransport vositasining ishlab chiqarilgan muddati 12 yilgacha bo‘lgan oilalarga nafaqa olishga cheklov belgilanmoqda.

    Bunda, oila a’zosi nogiron bo‘lsa, amaldagi tartib, ya’ni 7 yillik chegara saqlab qolinadi.

    Misol uchun: amaldagi tartibga ko‘ra egaligida ishlab chiqarilgan muddati 7 yildan oshmagan yengil avtotransport vositasi (yoki 15 yildan oshmagan yuk avtotransporti) bo‘lgan oilalarga nafaqa tayinlash rad etiladi.

    Har oyda ishlab chiqarish sanasi 7 yildan 12 yilgacha yengil avtomashinasi bo‘lgan o‘rtacha 6,5 ming oilaga nafaqa tayinlanmoqda. Bularning ichida 2008 yildan keyin ishlab chiqarilgan Malibu, Orlando, Kaptiva, Lasetti va boshqa rusumdagi xorijiy avtomashina egalari mavjudligi aniqlanmoqda.

    Shu bilan birga, aholining ijtimoiy himoyaga muhtoj qatlamlarini ijtimoiy nafaqalar bilan qamrab olishning manzilliligini oshirish maqsadida  oilaning ruhiy kasalliklar dispanseri ro‘yxatidagi a’zosiga mehnat organida ishsiz sifatida ro‘yxatda turish talabi bekor qilinmoqda.

    Bundan rasman nikohi bekor qilinmagan holda sud qaroriga asosan aliment to‘lab turgan erining daromadini nafaqa tayinlashda hisobga olmaslik belgilanmoqda.

    Bu degani ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalarning sonini qisqartirib ularga berilayotgan moddiy yordamni qisqartirish emas balkim davlat tomonidan berilayotgan nafaqalarni adolatlilik tamoyili bilan taqsimlanishi va ushbu toifaga kirmaydigan fuqarolarni vijdonsiz hatti-harakatlarini oldini olishga qaratilgan.

    Hozirgi kunda ijtimoiy boqimandalik (qaramlik) muammosi ijtimoiy davlat konsepsiyasini amalga oshirishda yuzaga keladigan eng dolzarb muammolardan biridir. 

    Misol tariqasida bir qator rivojlangan davlatlarda amalga oshirilgan ijtimoiy siyosat doirasida ijtimoiy boqimandalik tendensiyasi paydo bo‘lib ulg‘ayib kelayotgan yoshlar orasida ishlamaslik va “boqimanda” uslubida hayot kechirish holatlari paydo bo‘lib qolganini kuzatish mumkin. 

    Mazkur salbiy holatlarni oldini olish maqsadida ekspertalar ijtimoiy nafaqalar faqatgina qiyinchilikka tushib qolgan va kambag‘al deb tan olingan fuqarolar qatlamiga berilishini ya’ni maqsadli yo‘naltirilishini nazoratga olish taklifini ilgari surmoqdalar. 

    Shularni inobatga olgan holda mazkur qaror nafaqalarni tayinlashning mezonlari takomillashtirilib boqimandalikni olish va manzilli yordam ko‘rsatishga qaratilgan.

    25.10.2023, 19:10   Izoh (0)   12369
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Bosh vazir Abdulla Aripov 25–26-oktyabr kunlari Qirg‘izistonda bo‘ladi

    25.10.2023, 19:00

    “Xato qilgan bo‘lsam, qonun oldida javob beraman” — Uchko‘prikda qarta o‘ynagan davlat xizmatchilari ishdan olindi

    25.10.2023, 17:54

    Elektromobil qanday holatda yonishi va portlashi mumkin? Mutaxassis tushuntirish berdi

    25.10.2023, 17:18

    Qashqadaryodagi 100 ming gektar yaylovni yashil ekinlar bilan qoplash dasturi amalga oshiriladi

    25.10.2023, 16:14

    O‘zbekistonda dollar rasmiy kursi yana tushdi

    25.10.2023, 16:11

    Shahrisabz aeroportida fuqaro aviatsiyasi yo‘lga qo‘yiladi

    25.10.2023, 15:56
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    Chirchiqdagi yangi bog‘ - zamonaviy ko‘ngilochar va dam olish maskani ochildi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Sistit — bu uyat emas!


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    O‘zbekiston Milliy banki Xitoy yuani ayirboshlash xizmatini Toshkent shahri va poytaxt aeroportida yo‘lga qo‘ydi


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- xalqaro PLAS-Forumida qatnashdi


    Yangiyo‘lda “Tomorqa maktabi” ochildi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Juda ko‘p miqdorda firibgarlik qilgan o‘zbekistonlik AQSHdan ekstraditsiya qilindi

    O‘zbekiston | 3 iyun, 08:33

    Turkiyada salkam 6 magnitudali zilzila sodir bo‘ldi (video)

    Dunyo | 3 iyun, 08:19

    34 yoshli ayol 24 soat ichida turnikda tortilish bo‘yicha Ginnes rekordini o‘rnatdi

    Dunyo | 3 iyun, 00:00

    “Tramp Putin va Zelenskiy bilan uchrashuvga tayyor” — Oq uy matbuot kotibi

    Dunyo | 2 iyun, 23:45

    “Ukraina o‘t ochishni to‘liq to‘xtatishni talab qilmoqda” — Vladimir Zelenskiy

    Dunyo | 2 iyun, 23:30

    Parijda Makronning haykali o‘g‘irlab ketildi

    Dunyo | 2 iyun, 23:15

    Yaponiya 10 ming nafar o‘zbekistonlik mutaxassisni ish bilan ta’minlaydi

    O‘zbekiston | 2 iyun, 22:58

    Istanbulda Rossiya va Ukraina o‘rtasidagi muzokaralarning ikkinchi bosqichi bo‘lib o‘tdi. Nimalarga kelishildi?

    Dunyo | 2 iyun, 22:40

    Yamal “Oltin to‘p” haqida gapirdi

    Sport | 2 iyun, 22:28
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.