Yaponiyaning Tokyo Electric Power (TEPCO) kompaniyasi Fukusima-1 atom elektr stansiyasidagi tozalangan radioaktiv suvni okeanga to‘kishni boshladi. Amerika universitetining tarix professori Piter Kuznik ushbu operatsiyaning ehtimoliy oqibatlaridan xavotir bildirdi.
Yaponiya hukumati suv tozalash jarayonidan o‘tgani va atrof-muhitga xavf tug‘dirmasligini bildirgan. Olimlarni tashvishga solayotgan asosiy sabablardan biri — suvda radioaktiv modda — tritiy mavjudligi.
Bu izotop radioaktiv bo‘lib, uni suvdan to‘liq olib tashlash jiddiy texnik qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Tritiyning past konsentratsiyasi inson tanasiga bevosita tahdid solmasa ham, u atrof-muhitga ta’sir qilishi mumkin.
Kuznik radioaktiv suvni okeanga to‘kishning ehtimoliy oqibatlariga ishora qildi.
“Birinchi bu planktonga ta’sir qiladi va baliq u bilan oziqlanadi. U to‘planib, yanada konsentratsiyalanishni boshlaydi. Keyin odamlar baliqni iste’mol qiladi”, — deb tushuntirdi u.
Bu oziq-ovqat zanjiri va inson salomatligiga ta’sir qilishi mumkin bo‘lgan potensial zanjir reaksiyasini ta’kidlaydi.
MAGATE qaroriga ko‘ra, 30 yil ichida Fukusimadagi 1 million tonnadan ortiq radioaktiv suv okeanga to‘kildi. Ba’zi yadro mutaxassislari bu yechimni xavfsiz deb hisoblab, qo‘llab-quvvatlaydi.
Biroq Kuznikning ta’kidlashicha, AES ichida qolgan radioaktiv moddalarni sovitish uchun doimiy ravishda radioaktiv suvni aylantirish radioaktiv chiqindilar miqdorini oshiradi.
Bahslar davom etar ekan, professor haqiqiy xavflar haqida hali aniq ma’lumotlar yo‘qligi aytdi. U salbiy his-tuyg‘ularni kuchaytirishi mumkin bo‘lgan psixologik jihatga, radiatsiya qo‘rquviga ishora qildi.
Xitoy Yaponiya dengiz mahsulotlarini importini taqiqladi
Xitoy Fukusima AESdagi tozalangan radioaktiv suv okeanga to‘kilishi fonida Yaponiyaning barcha dengiz mahsulotlari importini taqiqladi. Tashqi ishlar vazirligining taʼkidlashicha, Xitoy suvni to‘kish qarorini “qat’iy qoralaydi” va Yaponiyadan “bu noto‘g‘ri harakatni to‘xtatishni” talab qiladi.
“Yaponiya xudbinlik tufayli o‘z xalqiga va butun dunyoga qo‘shimcha zarar keltirmasligi kerak”, — deyiladi TIV xabarida.
Xitoy Fukusima AESdagi suvni okeanga to‘kishga qarshi
2011-yildagi zilzila va sunami oqibatida yuzaga kelgan avariyadan so‘ng Fukusima AES hududida shikastlangan reaktorlarni sovitishda foydalaniladigan 1 000 dan ortiq suv rezervuarlari to‘planib qolgan, bu taxminan 1,3 million kub metr suvni tashkil etadi. Yaponiya rasmiylariga ko‘ra, 2024-yil boshida barcha rezervuarlar to‘lib bo‘ladi.
Ularda saqlanadigan suv yaxshilab tozalangan, ammo unda hali ham vodorodning radioaktiv izotopi — tritiy bor, bu modda izsiz yo‘qolib ketmaydi. Yaponiya hukumati bu suvni dengizga to‘kish zarurligini aytib, bu dunyoning boshqa atom elektr stansiyalarida ham odatiy hol ekanini ta’kidlamoqda.
Xitoy AESdagi suvni okeanga to‘kishga qat’iyan qarshi. Xitoy elchisi bu dasturni noto‘g‘ri deb atadi hamda Yaponiya dasturni to‘xtatib, birinchi navbatda qo‘shni davlatlar bilan maslahatlashuvlar o‘tkazishi kerakligini aytdi. 4-iyul kuni Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik (MAGATE) rahbari Rafael Grossi Yaponiyaga tashrif buyurdi va suvni okeanga to‘kish qarorini ma’qulladi. Uning ta’kidlashicha, oqindi suv sifatiga, baliqlarga va yaqin atrofdagi manzilgohlarga katta ta’sir qilmaydi.
Izoh (0)