Dunyo bo‘yicha hozirgi havo harorati o‘tgan asrdagidan issiqroq va kelgusida bundanda yuqori harorat kuzatilishi kutilmoqda. Bu haqda iqlimshunos Erkin Abdulahatov O‘zAga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Erkin Abdulahatovning aytishicha, iqlim o‘zgarishiga inson omili ham sezilarli taʼsir qilmoqda.
“Hozir dunyoda havo harorati o‘tgan asrdagi haroratdan issiq. Yaʼni bugungi issiqlar 100 yil avval kuzatilmagan darajada yuqoriroq haroratlarni beryapti. Buni iqlimshunoslarning ko‘pchiligi insonning iqlimga taʼsiri bilan bog‘lashyapti. Ishlab chiqarishning rivojlanishi, ko‘mir va boshqa juda ham ko‘p uglevodorodlarning yoqilishi oqibatida atmosferada “issiqxona effekti” hosil bo‘lyapti”, — dedi mutaxassis.
Erkin Abdulahatovga ko‘ra, olimlar kelgusi yillarda butun dunyoda, xususan, Markaziy Osiyoda ham havo yanada isib borishini prognoz qilmoqda.
“Dunyoda iqlim markazlari bor. Masalan, Xitoy, Yaponiya, Avstraliya, AQSH, Rossiya va boshqa mamlakatlarning o‘z iqlim markazlari mavjud. U markazlardagi mutaxassislar bir-biridan mustaqil. Ular kelajakda aholi o‘sishi, Yer aylanishi, harorat ko‘tarilishi va boshqa omillarni inobatga olib, kelgusi har 10 yillik uchun iqlim o‘zgarishi ssenariylarini ishlab chiqadi. Olimlarning barchasi kelgusida dunyoda harorat ko‘tarilib borishi bo‘yicha bir xil to‘xtamga kelmoqda.
O‘zimiz ham dunyo hamjamiyati kelishayotgan xulosalarni asos qilib olamiz. Xususan, 2030-yilda havo harorati 2 darajagacha, 2050-yilda 2,5 –3 darajaga, 2100-yilgacha 4 darajagacha ko‘tarilib ketishi aytilmoqda. Bu prognozlar bo‘yicha kelgusida rejalar ishlab chiqiladi. O‘zbekiston ham iqlim bitimidan kelib chiqib, har xil ssenariylar tuzadi. Hozir suv, qishloq xo‘jaligi, energetika vazirliklari faoliyati davomida iqlim o‘zgarishini inobatga oladi”, — dedi iqlimshunos.
Avvalroq olimlar 2024-yilni dunyoda oxirgi 8-9 yillik va kuzatuvlar tarixidagi eng issiq yil bo‘lishi mumkinligini aytgani xabar qilingandi. Shuningdek, 2026-yilda dunyoda rekord darajadagi issiq harorat kuzatilishi prognoz qilinmoqda.
Izoh (0)