“Kambag‘alni isteʼmol qilayotgan narsasidan aniqlash kerak emas” — Behzod Musayev

Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi bugungi kunda 1 million 307 ming 800 nafar kambag‘al oila mavjudligi haqida xabar tarqatgan edi. Statistika agentligiga ko‘ra, O‘zbekistonda 2023-yil uchun hisoblangan minimal isteʼmol xarajatlari qiymati bir oyda kishi boshiga 568 ming so‘mni tashkil etgan.

Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vaziri Behzod Musayevning “Daryo”ga maʼlum qilishicha, kambag‘allik yo‘q emas, uni hukumat tan olib turibdi.

“Hozir kambag‘allik ko‘rsatgichi respublikada 14 foizga kamaydi. Kambag‘allikni aniqlash kriteriylari ustida doimiy ishlab boryapmiz. Kambag‘alni isteʼmol qilayotgan narsasidan aniqlash kerak emas, aksincha uning turmush darajasi, kiyinishi, bolalariga taʼlim berishi, sog‘liqni saqlash kabi xarajatlarini hisobga olgandan keyin kambag‘allikni aniqlash va keyin kambag‘allikdan chiqarish lozim”, — dedi vazir.

Uning qo‘shimcha qilishicha, joriy yilgi kambag‘allik ko‘rsatgichini 14 foizdan 12 foizga tushirish rejalashtirilgan.

“Undan keyingi yilda esa 10 foizga tushirish rejalashtirilgan. Buni darrov tushirib bo‘lmaydi. Bu oson ish emas. Lekin ularni aniqlab, ular bilan maqsadli, manzilli ishlagandan so‘ng kambag‘allikdan chiqarish dasturlari bo‘ladi”, — dedi Behzod Musayev.

Kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirligi “Daryo” muxbirining kambag‘alning o‘zi kim va u qanday ko‘rsatgichlar bo‘yicha aniqlanadi, degan savoliga javob bermadi.

Vazirlikning maʼlum qilishicha, 2023-yilning dekabr oyiga kelib, 130 mingga yaqin oila, yaʼni 1 million aholi kambag‘allikdan chiqarilishi kutilmoqda.

Muhokamada kambag‘allik

Deputat Alisher Qodirov Twitter‘dagi sahifasida yozgan “harakati, ilmi, hunari yo‘q odam kambag‘al bo‘lishi” haqidagi tvit muhokamalarga sabab bo‘ldi.

Alisher Qodirovning fikricha, kambag‘allik mag‘lubiyatga rozilikni anglatadi.

“O‘zbekistonda kambag‘allik yo‘q deb uzoq yillar o‘zimizni aldab keldik. 7 yil avval, xalqaro mezonlarga ko‘ra O‘zbekistonda 34 foiz aholi kambag‘al edi, 2023-yilda bu ko‘rsatkich 14 foizgacha qisqaribdi. Xalqaro mezonlar o‘z yo‘liga, kambag‘allik – mag‘lubiyatga rozilik, deb o‘ylayman.

Kim kambag‘al bo‘ladi? Birinchi navbatda harakati yo‘q, ilmi yo‘q, hunari yo‘q odam kambag‘al bo‘ladi! Kimdir hayoti davomida imkon izlasa, kimdir aybdor izlaydi. Menimcha, davlat qancha harakat qilmasin, mag‘lublar kambag‘al bo‘lib qolaveradi”, — deb yozgan u.

Iqtisodchi Otabek Bakirov deputat fikriga munosabat bildirib, inson o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan hollarda ham kambag‘al bo‘lishi mumkinligiga ishora qildi.

“Odam o‘ziga bog‘liq bo‘lmagan ravishda otadan, onadan, boquvchidan ajralib qolishi, nogiron yo cheklangan imkoniyatlar bilan tug‘ilishi, nogiron yo kasal bo‘lib qolishi mumkin, janob Qodirov. Uzr, chidab turolmadim. Men mamlakat boyliklarini bir to‘p to‘da egallab olib, millionlab odamlarni qashshoqlashtirayotgani, budjetni o‘z foydasiga taqsimlab, maktabni, tibbiyotni xarob qilish orqali avloddan avlodga o‘tadigan qashshoqlashtirishni boylik to‘plash vositasiga aylantirilganini gapirmayapman”, — deb yozdi iqtisodchi.

Deputat Doniyor G‘aniyev ham Alisher Qodirov fikrlariga o‘z munosabatini bildirdi.

To‘g‘ri, ilmi, hunari yo‘q, dangasa odam kambag‘al bo‘lishi mumkin. Lekin bu hamma kambag‘al shunday degani emas. Xuddi ahmoq odamlar ham deputat bo‘lishi mumkin, lekin bu hamma deputat ahmoqligini anglatmagandek. Nobel sovrindorlari A.Banerjee va E.Dufloning (Poor economics) fikricha, odamlar mehnat qilmagani uchun emas, balki ko‘p hollarda “kambag‘allik qopqoniga” (ochlik, kasallik, ishsizlik, taʼlim ololmaslik)ga tushib qolishi ortidan qashshoqlikdan chiqolmaydi, — deya fikr bildirgan deputat.

Bloger Zafarbek Solijonov Doniyor G‘aniyevning Twitter‘dagi fikrlari aks etgan skrinshotni Telegram’dagi kanalida joylab: “Doniyor G‘aniyev mening deputatim va faxrim”, — deya post qoldirdi.