• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +28°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Qanday qilib sog‘lom ichaklar depressiya bilan kurashishga yordam beradi? Mutaxassis tushuntiradi

    Ichaklarimizda yashaydigan bakteriyalar bizning kayfiyatimiz va hissiy holatimizni aniqlay oladi. Bu qay tarzda yuz beradi? Keling, gastroenterologga murojaat qilgan holda jarayonni bilib olamiz.

    Foto: Lisa

    Bakteriyalar orasida ham “yaxshilari” bor

    Bolalikdan boshlab har bir inson bakteriyalarning “yomon jonzotlar” ekanligiga o‘rganib qolgan. Chunki ular ko‘plab infeksiyalar — ichaklar, shamollash bilan bog‘liq va boshqa kasalliklarni keltirib chiqaradi. Ammo ichimizda doimo organizm bilan mukammal uyg‘un bo‘lgan foydali bakteriyalar mavjud — ular simbiotik deb ataladi. Ichak organizmdagi bakteriyalar eng ko‘p to‘plangan joydir. Ularning aksariyati katta ichakda — ovqat hazm qilish tizimining eng oxirgi qismida yashaydi. Ichak bakteriyalarining umumiy soni 1 trillionni tashkil etadi! Bu raqam organizmning o‘z hujayralari sonidan qariyb bir yarim barobar ko‘p. Ichak bakteriyalarining xilma-xilligi tufayli ular “ichak mikroflorasi” yoki “mikrobiota” deb ataladi.

    Baxt gormoni — serotoninning 90 foizi maxsus ichak hujayralari tomonidan ishlab chiqariladi.

    Ichakda yashovchi bakteriyalarning ayrim turlari qisqa zanjirli yog‘ kislotalarini chiqaradi, bu esa ushbu hujayralar tomonidan serotonin ishlab chiqarishni ko‘paytirishi mumkin. Shunday qilib bilvosita bakteriyalar yaxshi kayfiyatni saqlashga yordam beradi.

    Foto: Google Image

    Tuyg‘ular va ichak mikrobiotasi o‘rtasidagi bog‘liqlik “miya-ichak-miya” deb ataladigan o‘q bo‘ylab sodir bo‘ladi. Miya ichki organlarning asosiy regulyatori bo‘lgan vagus nervi orqali ichaklar bilan bog‘langan. Ichakni ikkinchi miya deb aytishlari ajablanarli emas. Bu organ nerv hujayralarining zich tarmog‘i bilan o‘rab olingan — bu tarmoq ichak asab tizimi deb ataladi. Ushbu tizim ichaklarning miya nazoratidan mustaqil ishlashiga imkon beradi — ichakning turli qismlari bir-biri bilan “muloqot qiladi” va oziq-ovqat bo‘laklarining tarkibi yoki bakteriyalardan kelgan signallarga qarab qisqarish yoki bo‘shashish haqida qaror qabul qiladi.

    Stress va depressiya haqida unuting

    Biroq nafaqat bakteriyalar kayfiyatni aniqlay oladi, balki stress ham ichak bakterial muvozanatining buzilishini va yallig‘lanishini keltirib chiqarishi mumkin. Buyrak usti bezlari tomonidan ishlab chiqariladigan stress gormoni — kortizol ichak devorining o‘tkazuvchanligini oshiradi. U ichakning yuza hujayralari orasidagi masofani kattalashtirib, uning devorini elakka o‘xshagan holat keltirib chiqaradi. Natijada turli bakterial toksinlar qon oqimiga kirib, yallig‘lanishni keltirib chiqaradi. Va miya o‘z navbatida yallig‘lanishga stress va depressiya bilan javob qaytaradi.

    Tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, depressiya bilan og‘rigan odamlar ichak mikroflorasining bir-biriga o‘xshash tarkibiga ega. Odatda, “yaxshi” ichak bakteriyalari “yomon” bakteriyalarning ko‘payishini oldini oladi, ammo surunkali stress, uyqu yoki ovqatlanish muvozanatining buzilishi vaziyatni “yomon”lar foydasiga o‘zgartiradi. Shu tariqa disbakterioz (dysbiosis) holati kuzatiladi. Bu kasallik yuqorida tavsiflangan mexanizm kabi ichak shilliq qavatining yaxlitligini buzadi.

    Ratsionga nimalar qo‘shish kerak?

    Mikrobiotangizni qo‘llab-quvvatlash va “yomon” bakteriyalar kayfiyatingizni buzmasligi uchun siz diyetangizni kuzatib borishingiz kerak. Ichak mikrobiotasi o‘z energiya va resurslarini biz iste’mol qiladigan ovqatdan oladi. Shuning uchun boshqacha qilib aytganda: o‘zimiz va ichak bakteriyalarimiz biz iste’mol qiladigan narsalarimizdir.

    Foto: Lisa

    Har xil turdagi bakteriyalar turli xil ovqatlarni afzal ko‘radi: ba’zilari tez hazm bo‘luvchi uglevodlar bilan oziqlanadi, ayrimlari kletchatka, laktoza yoki kraxmalni “yeydi”, boshqalari esa ma’lum turdagi oqsil va yog‘larni afzal ko‘radi. Har kuni un mahsulotlari va shirinliklarni iste’mol qilish bu mahsulotlar bilan oziqlanadigan bakteriyalarning ko‘payishiga olib keladi.

    Foydali bakteriyalar tabiiy o‘simlik oziq-ovqatlarini yaxshi ko‘radi. Yong‘oq, ko‘katlar va to‘liq donlarni diyetangizga qo‘shish ichak salomatligini saqlashga yordam beradi. Yallig‘lanish xavfi kamayadi, devorning o‘tkazuvchanligi pasayadi va umuman ovqat hazm qilish normallashadi.

    Shuningdek, diyetangizni probiotiklarga boy ovqatlar bilan yangilashingiz kerak. Bular ko‘p miqdorda bifidobakteriyalar va laktobakteriyalarni o‘z ichiga olgan mahsulotlardir. Ular mikrobiota tarkibini normallashtiradi, ichaklarni to‘ldiradi va  “yomon” bakteriyalarni siqib chiqaradi. Probiotiklar sut mahsulotlari, tuzlangan karam va turli xil qo‘shimchalarda mavjud.

    Natijani bitta iborada jamlaylik: foydali bakteriyalar qancha ko‘p va “yomon”lar kamroq bo‘lsa, hissiy holatingiz shunchalik yaxshi bo‘ladi.

    05.07.2023, 19:40   Izoh (0)   5289
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Ovqatdan zaharlanish: bunday paytda nima yeyish mumkin-u, nima mumkin emas?

    05.06.2023, 17:50

    Metabolik sindrom qanday kasallik va nima uchun xavfli?

    18.06.2023, 19:55

    Yaponiyalik olimlar stomatologiya rivojiga katta hissa qo‘shadigan ixtironi taqdim etdi

    05.07.2023, 16:25

    Diyetada bo‘lsangiz, unuting: yuqori kaloriyaga ega mevalar

    05.07.2023, 15:19

    Farzandingizda kitob o‘qishga mehr uyg‘otishning 3 ta oson usuli

    05.07.2023, 11:30

    Yong‘oq, losos, avokado: ozishga yordam beradigan 7 xil yog‘li oziq-ovqat

    05.07.2023, 09:40
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


    Suv — bebaho neʼmat: Agrobankdan fermerlar uchun yangi metodik to‘plam


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi

     

    Tavsiya etamiz

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10

    Ko‘zi o‘tkir, qulog‘i sezgir temir qushchalar. Razvedkachi dronlarning “katta akalari”

    3 iyun, 20:40
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp AQSHning Rossiya va Ukrainaga bosimi haqida fikr bildirdi

    Dunyo | 5 iyun, 23:55

    “Daryo” dayjesti: 5-iyunning eng muhim xabarlari

    O‘zbekiston | 5 iyun, 23:46

    Shavkat Mirziyoyev futbol bo‘yicha O‘zbekiston milliy terma jamoasi aʼzolariga tabrik yo‘lladi

    O‘zbekiston | 5 iyun, 23:30

    “Yomon uyqu rashk tuyg‘usini kuchaytirishi mumkin” — tadqiqot

    Dunyo | 5 iyun, 23:16

    JCH–2026 saralashi. O‘zbekiston o‘z tarixida ilk bor Jahon Chempionati yo‘llanmasini qo‘lga kiritdi

    Sport | 5 iyun, 23:01

    Yervopaning oltita mamlakati birgalikda piyodalar jangovar mashinasini sotib olishni rejalashtirmoqda

    Dunyo | 5 iyun, 22:57
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.