• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12692.42
    • RUB158.44
    • EUR14511.24
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Metabolik sindrom qanday kasallik va nima uchun xavfli?

    Ko‘pchilik metabolik sindromni urf bo‘lgan tashxisi deb hisoblaydi, lekin aslida bu juda jiddiy kasallik!

    So‘nggi paytlarda metabolik sindrom (MS) haqida ko‘p gapirilmoqda. Nima uchun bu kassalik xavfli? Chunki bu ko‘plab jiddiy kasalliklarning rivojlanishiga olib kelishi mumkin — aterosklerozdan infarkt, insult, buyrak yetishmovchiligi, saraton va eng keng tarqalgani — diabet xavfi ko‘p marta ortadi. Yaxshiki, agar siz o‘z vaqtida paydo bo‘ladigan sog‘liq muammolariga e’tibor qaratsangiz, bu muammolarning oldini olish mumkin.

    Foto: Lisa

    Vaqtni o‘tkazib yubormang

    Metabolik sindrom 4 ta belgining kombinatsiyasi bilan tavsiflanadi:

    • Ortiqcha vazn;
    • Qondagi xolesterinning yuqori darajasi (umumiy xolesterin 5,2 mmol / l dan yuqori);
    • Gipertoniya (tonometr ko‘pincha 140/90 mm Hg yoki undan ko‘pni ko‘rsatadi);
    • Insulin qarshiligi — hujayralarning insulin gormoniga sezuvchanligining pasayishi, bu qonda glyukoza darajasining oshishiga va 2-toifa diabetning rivojlanishiga olib keladi.

    Agar o‘zingizda kamida 2 ta belgini sezsangiz (masalan, ortiqcha vazn va yuqori qon bosimi), qand darajasi va xolesterin uchun qon topshiring. Ular balandmi? Endokrinolog va kardiologga tashrifni kechiktirmang! Ammo biokimyoviy ko‘rsatkichlar normal bo‘lsa ham, ularni har olti oyda tekshiring. Bu biror narsa noto‘g‘ri ekanligini o‘z vaqtida payqash va davolanishni o‘z vaqtida boshlashga yordam beradi.

    Qanday paydo bo‘ladi?

    Foto: Lisa

    Metabolik buzilishlar diabetning aniq belgilari va aterosklerotik qon-tomir shikastlanishidan ancha oldin shakllanadi. Patologik jarayon ko‘pincha yoshlikdan boshlanadi, ayniqsa, harakatsiz turmush tarzi, juda yuqori kaloriyali diyeta, ortiqcha vazn bilan rivojlanadi. Va bu sindrom nafaqat qirqdan oshgan ayollarda, balki 20-35 yoshdagilarda ham tashxislanadi. Sababi homiladorlik va tug‘ish, bu metabolizmning jiddiy sinovidir. Chaqaloq tug‘ilganidan so‘ng ayollar tez-tez vazn yig‘a boshlaganini payqadingizmi? Bu tabiiy jarayom emas, balki ularda periferik neyroendokrin sindrom (PNES) deb ataladigan kasallik rivojlana boshlaganidan darak. Aslida bu metabolik sindromning alohida holati.

    Shuning uchun agar homiladorlik paytida 12 kg dan ortiq vazn yig‘sangiz va tug‘uruqdan keyin yana bu holat ortib borsa, ginekolog-endokrinolog bilan maslahatlashing. Shifokor metabolik va endokrin jarayonlarni tartibga solishga yordam beradi. Shu bilan birga faol ravishda semirishni boshlagan erkaklar ham shifokor nazoratidan o‘tishi kerak.

    Bel aylanisini o‘lchang

    Semizlik har doim ham metabolik sindromga olib kelmaydi! Rivojlanish xavfini o‘zingiz baholash uchun nafaqat vazn va tana massasi indeksi, balki tanada yog‘ning aniq qayerda to‘planganini ham bilish muhimdir. Birinchi navbatda, xavf guruhiga yog‘ birikmalari asosan qorin bo‘shlig‘ida to‘plangan va ichki organlar atrofida joylashganlari kiradi. Olimlarning hisob-kitoblariga ko‘ra, olma tipidagi semizlik bilan 2-toifa diabet xavfi 6 baravar, gipertoniya rivojlanish ehtimoli 4 barobar ortadi. Lekin bu hammasi emas! Bunday odamlarda bronxial astma rivojlanish xavfi sezilarli darajada oshadi. Metabolik sabablarga ko‘ra umurtqa pog‘onasi va bo‘g‘im kasalliklari xavfi ham ikki baravar ortadi.

    Metabolik sindromning rivojlanish xavfini baholash uchun bel aylanasini to‘g‘ri o‘lchang. Tik turing, qorinni ichga tortmang va qorin bo‘shlig‘ining konveks nuqtasi bo‘ylab kindik darajasida o‘lchov lentasini torting. 80 sm dan oshdimi (erkaklar normasi — 94 sm)? Siz xavf ostidasiz! Agar bir vaqtning o‘zida bosim ko‘tarilsa, oilada diabet va gipertoniya bilan og‘rigan bemorlar bo‘lsa, tibbiy tekshiruvdan o‘ting.

    Asosiysi nima?

    Foto: Lisa

    Zamonaviy odam juda ko‘p ovqatlanadi, yog‘li, shirin, yuqori kaloriyali va ayni paytda kam harakat qiladi. Bunday turmush tarzi bilan ko‘pchilikda insulin qarshiligi va metabolik sindromga olib keladigan metabolik muammolar boshlanishi ajablanarli emas. Buning oldini olishning biron bir usuli bormi? Albatta!

    • Haftada kamida 2-3 soat mashq qiling. Shu bilan ortiqcha yog‘ yo‘qoladi va organizmingiz hali yosh va kuchga to‘la ekanligini his qilasiz: axir, u jismoniy harakatsizlikni uzoq davom etadigan kasallik yoki erta qarish deb biladi va metobolizmni shunga moslaydi.
    • O‘simlikka asoslangan oziq-ovqatlarini ko‘p iste’mol qiling. Bu hajmi katta bo‘lgan oshqozonni to‘ldiradi, to‘yish hissi beradi, lekin ayni paytda kaloriyasi past hisoblanadi.
    • Tez-tez ovqatlaning, lekin kam-kam! Agar shunday qilsangiz, kichik qismlarning ta’siri seziladi: metabolizm yog‘ni tejash rejimidan yog‘ni yoqish rejimiga o‘tadi. Ko‘pchilik, aksincha, diyetaning energiya qiymatini uchdan biriga kamaytirish uchun kuniga uch marta emas, masalan, ikki marta kamroq ovqatlanishga harakat qiladi. Ammo ta’sirni qaytarish mumkin. Diyetologlar agar siz kuniga kunlik kaloriya miqdorini oshirmasdan ikki marta ovqatlansangiz, yiliga 2,5 kg ortiqcha vaznga ega bo‘lishingizni aniqladilar. Oziq-ovqat iste’mol qilishda juda uzoq tanaffuslardan qo‘rqib, organizm tejashni boshlaydi — bu metabolizmni sekinlashtiradi va ozuqa moddalarining so‘rilishini 60-70 foizdan 100 foizgacha oshiradi! Shu tariqa kaloriyalarni faol ravishda sarflab yuboradi, kundalik ratsionni 5-6 martalik kichik qismlarga bo‘ling.
    • Shifokoringiz bilan insulin qarshiligini bartaraf etadigan va diabet rivojlanish xavfini kamaytiradigan dorilar xususida maslahatlashing. Agar lozim bo‘lsa, shifokor ularni belgilab berad
    18.06.2023, 19:55   Izoh (0)   16426
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Diyetolog vazn ortishiga olib keladigan 10 ta omilni ma’lum qildi

    04.05.2023, 16:30

    Olimlar ortiqcha vazn umrni qanchaga qisqartirishini hisoblab chiqdi

    29.05.2023, 19:44

    Oshqozonni kichraytirish — semizlik muammosining so‘nggi chorasimi?

    07.06.2023, 15:27

    Migren xurujini qo‘zg‘atishi mumkin bo‘lgan 5 ta oziq-ovqat mahsuloti

    18.06.2023, 09:46

    “Xohlamasam ham suv ichishim kerakmi?” Yozda suv balansini to‘g‘ri saqlashning 8 ta qoidasi

    17.06.2023, 11:30

    109 yoshli britaniyalik Olive ismli ayol hamma ham bilmaydigan uzoq umr ko‘rish sirini so‘zlab berdi

    16.06.2023, 18:30
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Avvallari xufiyona iqtisodiyotda faoliyat yuritgan eshitish va gapirishda muammosi bor insonlar endi rasmiy sektorga qo’shilib, Poytaxt Parking jamoasining bir qismiga aylandi


    BYD SEALION 7: Flagman elektr SUV — shahar ko‘chalarida yangi yetakchi 


    “Biznesni rivojlantirish banki” BMT Taraqqiyot Dasturi bilan hamkorlik qiladi


    AVO bank aloqa markazi: innovatsiyalar va yangi xizmat darajasi 


    Toshkentda CRYPTO O₂ forumi bo‘lib o‘tdi: Texnologiya, fintech va tartib‑qoidalar muhokama qilindi 


    SonetUzStyle tanlovida ishtirok etish uchun arizalar qabuli 15-avgustgacha uzaytirildi


    OKMKda mahalliy dumpkarlardan foydalaniladi 


    Endi Ucell ilovasida Yandex Music’ni tinglash mumkin 


    STEM va biznes yo‘nalishidagi qizlar uchun TBC Bank’dan ta’lim grantlari — O‘zbekistonda gender tafovutini kamaytirish yo‘lida yangi qadam


    American University of Technologyʼda bakalavrlar uchun ochiq eshiklar kuni


    Aqlli diversifikatsiya: nima uchun kerak va kapitalni qanday taqsimlash lozim?


    Sug‘urta sohasidagi uzoq kutilgan islohotlar: manfaatlar qonun himoyasida 


    InfinBANK va Kwikpay: uyingizga komissiyasiz va mehr bilan xalqaro pul o‘tkazmalari


    Qo‘ng‘iroqlardan mobil internetga: Toshkent mobil aloqadan foydalanish modelini qanday o‘zgartirmoqda


    AKFA energiya tejovchi romlari: iqlimga moslashtirilgan, qulaylikni ko‘zlagan 

     

    Tavsiya etamiz

    Kamchatkadagi hodisa yagona emas: so‘nggi 120 yilda ro‘y bergan eng kuchli megazilzilalar

    1 avgust, 18:20

    Tramp uchun xavotirlar: AQSH prezidenti taniqli shaxslarga yosh qizlarni sotgan Jeffri Epshteynning mijozi bo‘lganmi?

    29 iyul, 17:19

    Bir kechada oddiy ofitsiantdan millionerga aylangan ayol: lotereyadan yutilgan 10 mln dollar mashmashasi

    27 iyul, 09:25
    Audio Icon

    Andijoncha hotamtoylik: “Dunyo sadolari”ga sarflanayotgan milliardlar va shubhali shartnomalar

    24 iyul, 21:25
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Xitoyda robot kino va dramaturgiya yo‘nalishida aspiranturaga qabul qilindi

    Texnologiyalar | 2 avgust, 19:50

    O‘zbekistonda har beshta sud qaroridan bittasi ijro etilmagani aytildi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 19:38

    “Garovga olinganlar ozod qilinmasa, G‘azoda janglar tinmaydi” — Isroil bosh qo‘mondoni

    Dunyo | 2 avgust, 19:20

    “Manchester Siti” futbolchisi “Galatasaroy”ga o‘tadigan bo‘ldi

    Sport | 2 avgust, 18:55

    Jeyms Kemeron “Avatar” filmi asosida animatsion serial suratga oladi

    Kino | 2 avgust, 18:50

    Trampning Falastinga nisbatan noxolis siyosati: AQSH YUNESKO a’zoligidan nega chiqyapti?

    Dunyo | 2 avgust, 18:35

    O‘zbekiston fuqarolari qaysi davlatlarga vizasiz kira olishi maʼlum qilindi

    O‘zbekiston | 2 avgust, 18:02

    Indoneziyada Levotobi Laki Laki vulqoni otildi (video)

    Dunyo | 2 avgust, 17:55

    Saudiya klubi “Liverpul” hujumchisi uchun kurashda yetakchiga aylanib oldi

    Sport | 2 avgust, 17:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.