Lifehacker nashri bolalarni kitob mutolaasiga ishtiyoqini kuchaytiradigan, kitobga oshno qiladigan g‘oyalarni jamladi.
Kitobni ovoz chiqarib, ohang bilan o‘qing
Farzandingizga kitob o‘qib berishni qanchalik tez boshlasangiz, shuncha yaxshi. Yangi tug‘ilgan chaqaloq nima deyayotganingizni tushunmasa ham, u ovozning ritmini va intonatsiyasini tanlay oladi. Kelajakda uning so‘z boyligi ota-onalari ovoz chiqarib kitob o‘qimagan tengdoshlariga qaraganda boyroq bo‘ladi. Buning sababi shundaki, bola turli so‘zlarning ko‘proq variantlarini eshitadi. O‘qish sizga boshqalarni yaxshiroq tushunishga o‘rgatadi.
Agar siz chaqaloqqa kitob o‘qib berayotgan bo‘lsangiz ham, bu masalaga rasmiy ravishda yondashmang. Matnni bir xilda talaffuz qilish emas, balki ijodiy qobiliyatlarni ishga soling. Agar kitobda rasmlar bo‘lsa, ular tasvirlaydigan voqealar haqida o‘qiganingizda ularni bolaga ko‘rsating. Kattaroq bolaga u o‘qiganlari haqida savollar berish mumkin — bu unga jarayonda ishtirok etish, xotira va tasavvurni faollashtirish imkonini beradi. Masalan, u qaysi personajni yoqtirganini va nima uchunligini so‘rang, qahramon o‘rnida qanday harakat qilgan bo‘lishini aytib berishni taklif qiling.
Bolaning manfaatlarini hisobga oling
Kitob tanlashda bolaning qiziqishlaridan boshlang: u adabiyot uni qiziqtiradigan narsalarni o‘rganish uchun kerakli vosita ekanligini tushunadi. Masalan, hayvonlarni yaxshi ko‘radigan bola Sven Nordkvistning chol Petson va uning mushukchasi Findus haqidagi ertaklarini yaxshi ko‘radi. Sarguzashtni orzu qiladigan yosh o‘quvchga Gerald Durrell qalamiga mansub “Dinozavrlar davriga sayohat” kabi asarlar taklif qilinishi mumkin. Farzandingizga kitoblarga oson kirishiga imkon bering. Agar ularni tez-tez sotib olmasangiz, kutubxonaga birga boring.
Farzandingizni o‘z adabiyotini tanlashga undang. Agar u Dostoevskiyning romanlari emas, balki faqat komikslar, bolalar jurnallari yoki Garri Potterga qiziqsa ham xavotir olmang, asosiysi — u mutolaa qilyapti. Boshqa asarlarga qiziqishni yumshoqlik bilan rag‘batlantirishingiz mumkin, lekin uni hali tayyor bo‘lmagan narsani o‘qishga aslo majburlamang.
Farzandingizning bo‘sh vaqtini kuzatib boring
O‘rtacha, zamonaviy odamlar kuniga 74 Gb gacha ma’lumotni qayta ishlaydilar. Olimlarning fikriga ko‘ra, 500 yil oldin ziyoli odam umri davomida bir xil miqdorda iste’mol qilgan.
Smartfonlardan foydalanadigan va erta yoshdan Internetga kiradigan bolalar ham katta hajmdagi ma’lumotlarga duch kelishadi. Kitoblar multfilmlar, TikTok videolari, mobil o‘yinlar bilan raqobatlashadi – bola nima o‘qishni tanlashda qiynalayotgani ajablanarli emas. Ko‘ngilochar gadjetlardan foydalanishni cheklashga harakat qiling. Shunday qilib, 2 yoshdan 5 yoshgacha bo‘lgan bolalarga odatiyb ish kunlarida kuniga bir soatgacha, dam olish kunlari esa uch soatgacha ekran qarshisida o‘tirishi mumkin.
Mutolaaga ko‘proq interaktiv kontent qo‘shing. Misol uchun kuzda farzandingizga ushbu mavsumga mos kitoblarni taklif qiling. Olma pirogini birgalikda pishirish, gerbariy yig‘ish, uyni bezatish va hokazo. Kitoblar qahramonlariga rang beriladigan maxsus kitoblarini qidiring, bolangizning sevimli asarlari asosida o‘yinlar o‘ylab toping. Xulosa qilib aytganda bolalarga adabiyot qiziqarli bo‘lishi mumkinligini ko‘rsatib bering.
Izoh (0)