Rossiya qo‘shinlarining Ukrainaga bosqini boshlanganidan so‘ng, Markaziy Osiyo davlatlaridan mehnat muhojirlari Belgorod viloyati va Rossiya tomonidan qo‘shib olingan hududlarda xandaq qazish, shuningdek, Ukrainadagi harbiy harakatlarda qatnashish uchun jalb etila boshlandi. BBC rus xizmati jurnalistlari Qirg‘iziston fuqarolari urushga qanday yuborilayotgani haqida ma’lumot berdi.
Rossiyada bir millionga yaqin qirg‘izistonlik muhojir yashaydi, ular ko‘pincha qurilish va savdo sohasida ishlaydi. 2022-yilda Ukrainadagi urushda halok bo‘lgan mahalliy aholining jasadlari Qirg‘izistonning yirik shaharlari Bishkek va O‘shga kela boshladi, ular qatorida Rossiya Mudofaa vazirligi bilan shartnoma imzolagan professional harbiylar va “Vagner” yollanma askarlari bo‘lgan.
Moskvada ishlovchi qirg‘izistonlik ismi sir saqlanishini xohlagan advokatning aytishicha, Rossiyada turli jinoyatlarda ayblangan Qirg‘iziston fuqarolarini urushga yollash 2022-yil yozida koloniyalarda boshlangan.
Advokat o‘z mijozlaridan mahbuslarga birinchi navbatda amnistiyani taklif qilingani va urushga borish “qat'iy so‘ralgani”, biroq 28-sentabrdan boshlab ular “Vagner”ga “ixtiyoriy-majburiy” yozila boshlaganini aytdi.
Mahbuslarning qarindoshlari ularning yaqinlari lagerlarda tayyorgarlikdan o‘tganini va sentabr oxiridan kechiktirmay Donetsk viloyatidagi Baxmut tumaniga borganini aytdi.
2023-yil yanvar oyida Qirg‘iziston aholisi 2022-yil sentabr—noyabr oylarida Ukrainada yaqinlari vafot etgani haqida ilk xabarlarni ola boshladi. Yollanma askarlarning yaqinlari uzoq vaqtdan buyon yaqinlari vafot etgani va dafn etilganidan bexabar ekanini aytgan.
Qirg‘izistonlik ayol jurnalistlarga bir necha oy davomida Kaluga koloniyasida jazo o‘tayotgan erining qayerdaligini bilamasligini va aloqani to‘xtatganini aytdi. Yanvar oyida erining amakisi ayolning eri 24-oktabr kuni Baxmutda vafot etganini ma’lum qildi.
Ismi oshkor etilmagan yollanma ishchi amakisini qonuniy vakili sifatida ko‘rsatgan, shuning uchun “Vagner” ayolning so‘rovlarini e’tiborsiz qoldirgan.
Yanvar oyi oxirida erining qabri Moskva yaqinidagi Fryanovo qishlog‘idagi qabristondan topilgan, biroq ayol haligacha uning o‘sha yerda dafn etilganiga ishonmayapti.
Ba’zida halok bo‘lgan yollanma askarlarning oilalari o‘lganlarning jasadlarini Rossiyadan o‘z mamlakatlariga olib ketishga muvaffaq bo‘ladi. Qirg‘izistonda o‘tkazilgan “Vagner” yollanma askarining birinchi dafn marosimi yanvar oyida bo‘lgan. 2022-yil oktabr oyida Mordoviya koloniyasiga yollangan 28 yoshli Ayan Alisherovning jasadi Moskvadan O‘shga olib kelingan.
Erkakning o‘limi haqida xabar berilgach, uning onasi Moskvadagi “Elektrozavodskaya” metro bekati yaqinidagi idorada “Vagner” kompaniyasidan 100 ming rubl naqd pul olgan.
Qirg‘iziston rasmiylari Ukrainadagi urushda o‘z mamlakati fuqarolarining o‘limiga izoh bermadi. May oyida Ukrainada Rossiya tomonida jang qilgan 31 yoshli mahalliy fuqaro Bishkekda 10 yillik qamoq jazosiga hukm qilindi. Qirg‘iziston Milliy xavfsizlik qo‘mitasi Ukraina armiyasi tomonida urushda ishtirok etish fakti bo‘yicha jinoiy ishni tergov qilmoqda.
Jurnalistlar “Vagner” yollanma askarlari dafn etilgan oltita qabristonni topdi. Moskva yaqinidagi Fryanovoda, Lugansk va Novosibirsk yaqinida, Irkutsk, Sverdlovsk va Samara viloyatlarida. BBC rus xizmati va Mediazona ko‘ngillilar guruhi bilan birgalikda u yerda dafn etilgan 629 kishining shaxsini tasdiqladi. Umuman olganda, “Vagner” doirasida, BBC maʼlumotlariga ko‘ra, kamida 93 nafar Markaziy Osiyo davlatlari fuqarosi halok bo‘lgan: 19 nafari Qirg‘iziston, 34 nafari O‘zbekiston va 40 nafari Tojikiston fuqarosi.
Izoh (0)