Rossiyalik iqtisodchi, Parijdagi Sciences Po universiteti professori Sergey Guriyev 2022-yil Rossiya yalpi ichki mahsuloti kutilganidan ko‘ra kamroq kamayganining sabablarini tushuntirdi. Mutaxassis bu haqda Samarqandda bo‘lib o‘tayotgan Yevropa tiklanish va taraqqiyot bankining yig‘ilishi doirasidagi “Mintaqaviy iqtisodiy istiqbollar” sessiyasida gapirib o‘tgan. Bu haqida “Daryo” muxbiri xabar qildi.
Guriyevning tushuntirishicha, bir yil oldin YTTB va Xalqaro valyuta jamg‘armasi tomonidan e’lon qilingan hisobotlarda barcha Rossiya yalpi ichki mahsuloti -8, -10 foizgacha kamayishini prognoz qilgan. Lekin yil yakuniga ko‘ra bu ko‘rsatkich atigi 2 foizga kamayib, prognozdagidan ko‘ra ancha yaxshi natija kuzatilgan.
“Bu yerda bir nechta omillar bor, men hozir shulardan bir nechtasini sanab o‘taman. Ulardan biri, haqiqiy sanksiyalar dekabrga kelibgina joriy etildi. Yil davomida esa Rossiya Yevropaga gaz va neft sotib, neft narxi yuqoriligidan foydalandi. Rossiya neftiga qarshi sanksiyalar Yevropada 2022-yil dekabridagina kiritildi. 2023-yil fevralida esa Rossiya neft mahsulotlariga nisbatan ham sanksiyalar joriy qilindi.
Yana bir omil esa, bir yil oldin biz ko‘p narsalardan bexabar edik. Sanksiyalar haqidagi taxminlarimiz katta edi. Rossiya suveren fondi va Markaziy bankiga qarshi sanksiyalar bunday keyslar tarixidagi eng kattasi edi. Shu sababdan ham boshqa sanksiyaga uchragan mamlakatlar singari Rossiya iqtisodiyoti ham izdan chiqadi degan fikrga sabab bo‘luvchi vahima paydo bo‘ldi. Lekin farqli jihati shundaki, Franklin siyosatini olib boruvchilar Eron, Venesuela siyosatchilaridan yoki Turkiyada monetar siyosat olib borayotganlardan kompetentroq hisoblanadi”, — degan professor.
Guriyev, shuningdek, urush paytida yalpi ichki mahsulot chalg‘ituvchi ko‘rsatkich ekaniga e’tibor qaratgan.
“Biz shuni yodda tutishimiz kerakki, urush davridagi yalpi ichki mahsulot ko‘rsatkichlari chalg‘ituvchi hisoblanadi. Agar siz tanklar uchun artilleriya snaryadlari ishlab chiqarsangiz, bu bevosita yalpi ichki mahsulotga qo‘shiladi. 1 milliard dollar turuvchi qurollar bu yalpi ichki mahsulot 1 milliard dollarga oshdi degani. Lekin, o‘z-o‘zidan ma’lumki, qurol ishlab chiqarishning ko‘payishi yashash sifati oshganini anglatmaydi. Agar yashash sifatiga e’tibor bersangiz, oqibatlar ancha katastrofik.
Masalan, Rossiya uy xo‘jaliklari iste’moli va solishtirma narxlardagi chakana savdo aylanmasiga qarasak, bu ko‘rsatkichlar 2022-yilda 8–10 foizga kamaygan. Shu sababli to‘g‘ri o‘lchovlar qo‘llash ham muhim”, — degan Rossiyalik iqtisodchi.
Izoh (0)