O‘zbekistonda maktabgacha ta’lim qamrovi yildan yilga oshib bormoqda. Bu o‘z-o‘zidan bog‘chadagi tarbiyachilar yetishmovchiligini keltirib chiqara boshladi. Misol uchun, 2017-yilda maktabgacha ta’lim tizimidagi pedagoglar soni 58 ming 400 nafarni tashkil etgan, xolos. Keyinchalik hukumat tomonidan bir qator qonunlar ishlab chiqildi va 2023-yilga kelib bu ko‘rsatkich 151 ming 746 nafarga yetdi. Jumladan, Toshkent shahridagi Puchon universiteti (Janubiy Koreya) ham aynan mana shu yo‘nalishda kadrlar tayyorlash bilan shug‘ullanmoqda.
“Daryo” muxbiri mazkur ta’lim muassasasida bo‘lib, oliygoh katta o‘qituvchisi Nazokat Mansurxo‘jayevadan maktabgacha ta’lim yo‘nalishidagi talabalar qanday tayyorlanishi xususida intervyu oldi.
.JPG)
Ikkita diplom olish mumkin
Maktabgacha ta’lim yo‘nalishida dastur 3+1 shaklida o‘qitiladi. Uch yillik o‘qishdan so‘ng talabalarga Toshkent shahridagi Puchon universiteti diplomi beriladi. Bitiruvchilar xohishga ko‘ra o‘qishini yana bir yil Koreya Respublikasida davom ettirishi mumkin. Shunda ularga yana bir diplom beriladi.
O‘qitish kredit-modul tizimi bo‘yicha olib boriladi. Maxsus fanlar 3 yoki 4 kredit (ball)dan, umumiy fanlar 2 kreditdan tashkil topgan. Semestr yakunida talaba jami 120 kreditni yig‘ishi kerak, aks holda fanni o‘zlashtirmagan deb hisoblanib, qayta o‘qishga qoladi. Darslar haftasiga 5 kun davom etadi, shanba va yakshanba — dam olish kunlari. O‘quv jarayonlari ertalab soat 9:30 dan 16:20 gacha davom etadi. O‘rtada bir soatlik tanaffus bor, bu vaqtda talabalar tushlik qiladi.
Dars davomiyligi fanning ahamiyatiga bog‘liq
Dars jarayonlari nafaqat ma’ruza shaklida, balki yo‘naltirilgan usulda ham bo‘lib o‘tadi. Misol uchun, fakultetda laboratoriya xonalari mavjud. Ular barcha talablarga mos ravishda tashkil etilgan bo‘lib, talabalar dars jarayonlaridan uzilmagan holda ish muhitiga kirib borish imkoniyatiga ega bo‘ladi.
Davlat universitetlarida darslar paralar (1 soat 20 daqiqa) bo‘yicha o‘tilsa, bu yerda boshqacha — dars davomiyligi fanning muhimlik darajasiga bog‘liq. Masalan, kasbga doir ahamiyatga ega fanlar 3 ga, umumiylari 2 ga bo‘lib o‘tiladi. Bo‘limlar 50 daqiqa davom etib, o‘rtada 10 daqiqadan tanaffus beriladi. Bu talabalar o‘quv dasturini yaxshi o‘zlashtirishi uchun qilingan. Chunki bir jarayon 50 daqiqadan o‘tib ketadigan bo‘lsa, toliqish yuzaga keladi va shu toliqish sababli materialni to‘liq o‘zlashtirish qiyin kechadi.
Agar ma’ruza darsning birinchi qismida o‘tilsa, keyingi qismlarda talabalar turli xil faoliyatlarga jalb qilinib, butun guruh bilan jamoaviy ishlar olib boriladi. Darslarda talabalarga yosh bolalardagi o‘ziga xosliklarni aniqlash va ularni rivojlantirish o‘rgatiladi. Bolaning eng kuchli tomonlarini topib, ularni kichikligidan to‘g‘ri yo‘naltirish bo‘yicha saboq beriladi.
Darslar savol-javob yoki ma’ruza shaklida emas, interaktiv usullar bilan o‘tiladi. Talabalar tayyor darsliklardan foydalanish bilan birga, multimedia orqali ham fanlarni o‘zlashtiradi.
Koreyalik o‘qituvchilar
Oliygohga Koreyadagi Puchon universitetidan ham o‘qituvchi-professorlar olib kelingan, ular shartnoma asosida bir necha yil O‘zbekistonda ishlaydi. Xorijlik mutaxassislar darsni koreys tilida o‘tadi, uning so‘zlari o‘zbek va rus tillariga sinxron tarjima qilib boriladi. Shuningdek, Toshkentdagi yuqori malakali o‘qituvchilar ham jalb qilingan.
Bitiriboq rahbarlik lavozimi
Universitet davlat va xususiy maktabgacha ta’lim tashkilotlari bilan memorandumlar imzolagan. Shuning asosida talabalar amaliyotda ishtirok etadi. U yerda o‘qituvchilar va tarbiyachilar nazoratida bolalar bilan ishlash borasida tajriba to‘playdi. Ko‘pincha ular o‘zini yaxshi ko‘rsatgani uchun o‘sha paytning o‘zida ishga olib qolinadi.
Maktabgacha ta’lim vazirining 2021-yil 31-dekabrdagi buyrug‘iga asosan, Toshkentdagi Puchon universitetini bitirgan talabalar ish stajiga ega bo‘lmay turib MTT rahbari lavozimlariga tayinlanishi mumkin bo‘ladi.
Har yili ikkinchi semestr yakunida “Mehnat yarmarkalari” tashkil etiladi. Unda talabalar ish beruvchilar bilan bevosita muloqot qiladi va ishga joylashish imkoniga ega bo‘ladi. Bundan tashqari, mehmonlar talabalarning bilim va ko‘nikmalari bilan tanishadi.
Koreyaga sayohat
Darslarni yaxshi o‘zlashtirgan iqtidorli talabalar har o‘quv yili so‘nggida Janubiy Koreyaga sayohatga yuboriladi. U yerda Puchon universitetida bo‘lib, o‘quv jarayoni, koreyalik talabalar bilan tanishadi va tajriba to‘playdi.
Shuningdek, koreys tili bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarini oshirish istagini bildirgan talabalar uchun ham yoz faslidagi ta’til payti Koreya Respublikasidagi Puchon universitetida qisqa muddatli til amaliyoti kurslarida o‘qib kelish imkoniyati yaratilgan.
Malaka oshirish kurslari
Kunduzgi, kechki, sirtqi bo‘limlardan tashqari, “Malaka oshirish kurslari” ham tashkil etilgan. Unda nafaqat talabalar, balki maktabgacha ta’lim tashkilotlarida faoliyat yuritayotgan rahbar va pedagoglar ham tinglovchi sifatida ishtirok etadi.
Izoh (0)