Prognozlashtirish va makroiqtisodiy tadqiqotlar instituti (PMTI) tadqiqotchilari elektr energetikasi tizimini isloh qilish borasida bir qancha Osiyo mamlakatlarida amalga oshirilgan ishlarni o‘rgandi.
2017-yilda Vyetnam energetika sektorida quyosh energiyasi deyarli ishlab chiqarilmagan. Ushbu sektorni isloh qilish jarayonida Vyetnam hukumati yirik quyosh fermalari tomonidan ishlab chiqarilgan energiyani yuqori narxda (1 kilovatt soat uchun 9 sent) sotib olish orqali qo‘llab-quvvatladi.
Natijada, 2019-yilga kelib, rejada kutilgan 850 MVt quvvat o‘rniga mamlakatda 5 GVt ga teng quyosh energiyasi ishlab chiqarildi
Vyetnamda quyosh energiyasidan samarali foydalanish borasidagi islohotlar muammosiz kechmadi.
Deyarli barcha yangi obyektlar mamlakatning quyoshli janubi-sharqiy qismida joylashtirilganligi, mahalliy tarmoqda ortiqcha zo‘riqishni keltirib chiqardi.
Vyetnam elektr energiyasi korxonasi ba’zan haddan tashqari ko‘p ishlab chiqarilgan elektr energiyasini sotib olishda muammolarga duch keldi
2020-yilda Vyetnamda elektr energiyasining deyarli chorak qismi quyosh panellari vositasida ishlab chiqarildi.
Ushbu davrga kelib, mamlakatda 9,3 GVt quvvatga ega bo‘lgan yuz mingdan ortiq quyosh panellari o‘rnatilgan edi. Bu ko‘mirda ishlaydigan qariyb oltita elektr stansiyasining quvvatiga teng.
Vyetnamning qayta tiklanuvchi manbalardan foydalanadigan energetika sektoriga investitsiyalarni jalb etish juda muvaffaqiyatli bo‘ldi. Masalan, 2021-yilda quyosh energiyasidan olinadigan quvvat 17,6 GVtga yetdi
Atrof-muhitga o‘rtacha 14 ming tonna karbon dioksidi chiqib ketishining oldi olindi. Butunjahon ko‘mir assotsiatsiyasi ma’lumotlariga ko‘ra, eng zamonaviy ko‘mir elektr stansiyalari ham bir GVt soat energiya olish uchun 800 tonna CO2 chiqaradi.
Mamlakatda quyosh energiyasidan elektr energiyasini ishlab chiqarishdagi “muvaffaqiyat siri” rag‘batlantirish dasturi orqali qisqa vaqt ichida qurib ishga tushirilgan loyihalar uchun 20 yil amal qiladigan “yashil” tariflar bilan bog‘liq.
Shuningdek, Indoneziyada ham quyosh energiyasidan samarali foydalanishga qaratilgan islohotlar olib borildi. Xususan, 2015-yilda mamlakatda o‘sha paytdagi eng yirik quyosh elektr stansiyasi ishga tushirildi va ishlab chiqarish tannarxi bir kilovatt soat uchun 25 sentni tashkil etdi. Bu juda yuqori tannarx edi.
Ko‘plab yangi quyosh stansiyalari ishga tushirilib, sohaning rivojlanishi natijasida 2022-yilga kelib, bir kilovatt soat quyosh energiyasini 6 sentdan sotib olish bo‘yicha shartnomalar imzolandi.
2012-yilda Hindistonda quyosh panellarini uylarning tomlariga joylashtirishni o‘z ichiga olgan va ushbu maqsadga hissa qo‘shadigan yirik loyihalar bo‘lmagan. 2022-yilda esa qo‘shimcha 14 GVt quvvatga ega quyosh elektr stansiyalari ishga tushirildi.
Bugungi kunda sanoatda yangi texnologiyalar va materiallarning keng qo‘llanilishi tufayli ularning narxi arzonlashmoqda. Bu esa quyosh panellari vositasida elektr energiyasini ishlab chiqarish xarajatlari bir necha barobar kamayishiga olib kelyapti.
Ushbu mamlakatlar tajribasi shuni ko‘rsatmoqdaki, ular qayta tiklanadigan energiya manbalaridan (QTEM) foydalanish ko‘lamini oshirishga taraqqiyot dasturlarini qabul qilishi, ma’muriy to‘siqlarni kamaytirishi, QTEM uchun sharoit yaratishi, shu jumladan qazib olinadigan yoqilg‘i orqali ishlab chiqariladigan energiya uchun ajratiladigan subsidiyalarni to‘xtatishi, tarmoqqa ulanishni osonlashtirishi, ma’muriy qog‘obozlikni kamaytirishi orqali erisha oldi.
Izoh (0)