O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist Sayyoza Qoziyeva “Sevimli” telekanalining “O‘zim” ko‘rsatuviga bergan intervyusida oila a’zolari san’atkor bo‘lishiga qarshi bo‘lgani, hayotdagi armonlari, onasi to‘yiga bormagani va vohadan vodiyga kelin bo‘lgani haqida gapirib berdi.
“O‘zimni hali ham maktabda o‘qib yurgan qizaloqdek his qilaman”
Surxondaryo viloyatining Boysun tumanida tug‘ilib, yaxshi-yomon kunlarim o‘tgan. Eslasam har xil gap-so‘zlar yodimga tushadi. O‘zim tug‘ilib o‘sgan Boysunni eslaganimda ko‘zimda yosh qalqiydi. To‘g‘ri, ulg‘aydim, lekin haligacha bolaligim qalbimning tub-tubidan meni tark etmagan. O‘zimni hali ham maktabda o‘qib yurgan qizaloqday his qilaman. Yoshlik o‘lgunimcha meni tark etmaydi.
“Oila a’zolarim san’atkor bo‘lishimga mutlaqo qarshi bo‘lgan”
Menga birinchi navbatda oilamning tinchligi, bolalarim, turmush o‘rtog‘im muhim. Bulardan keyingi o‘ringa san’atni qo‘yganman. Mening kichkinagina, Alloh bergan jussamga yarasha ovozim bor. Ming shukr, shu ovozim bilan necha yillardan buyon xalqimiz xizmatidaman, e’tiboridaman, e’tirofidaman va bundan baxtiyorman. Bolalarim san’at sohasini tanlamagan bo‘lsa ham san’atni yaxshi ko‘radi. Ikkita o‘g‘limni ham bola-chaqasi bor, ularning baxtini ko‘rib quvonaman.
Nevaralarim “buvijon” deb kelganida baxtga to‘laman. Inson uchun hayotda bundan katta baxt bo‘lmasa kerak. Oila a’zolarim san’atkor bo‘lishimga mutlaqo qarshi bo‘lgan. O‘sha paytda ayol kishining sahnaga chiqib, qo‘shiq aytib, raqsga tushishi fojia bo‘lgan. Bu 40—50-yillarda emas, 79—80-yillarda bo‘lgan edi.
Masalan, bizning oilamizda qarindosh urug‘larimiz orasida bir urf-odat bor edi: erkaklar o‘tirgan dasturxonda ayol hech qachon ko‘rinish bermasdi. Shuning uchun otam ham, onam ham san’atkor bo‘lishimga norozi edi. Shunga qaramasdan san’atga jonimni fido qilaman, sahnaga chiqaman, deb juda ko‘p qiyinchiliklar, malomatlar, otilgan toshlar bo‘lsa-da harakat qildim. Hattoki qarindoshlarim yuzimga qaramagan, meni uylariga chaqirmagan, uyimizga kelganida ham men chiqqanimda teskari qaragan paytlar bo‘lgan.
Allohga behisob shukr, shunga qaramasdan shu yo‘lda o‘zimni ko‘rsata oldim. To‘g‘ri har kuni 10-15 ta qo‘shiq yarata olmayman, lekin xalqimiz uchun harakatdaman. Har doim yangi qo‘shiq yaratishga harakat qilaman.
“Hind aktrisalarini ko‘rib, kino aktrisa bo‘lishni orzu qilganman”
Qo‘shiqchi bo‘lishimga opam sababchi bo‘lgan. Ular rubob chalib, qo‘shiq aytar edi. O‘sha paytlari otam: “Opangning ovozi senikidan ham chiroyli”, — deb aytardi. Biroq men hind aktrisalarini ko‘rib, kino aktrisa bo‘lishni orzu qilganman. Opamni qo‘shiq aytishini ko‘rib qo‘shiq aytishga o‘tib ketganman.
Ular qo‘shiq aytib rubob chalganda, men ham oldiga borib o‘tirardim. Menga qo‘shnimiz qo‘shiq aytishni o‘rgatgan. O‘sha paytda radioda, televizordan eshitib, qo‘shiq aytishni o‘rganardim. Uyimizga mehmon kelganida sizlarga qo‘shiq aytib beraman, derdim. Kichkinaligimda uyimizdagi sandiqning ustiga chiqib qo‘shiq aytar edim. Qarsak chalishmasa, qarsak chalinglar, deb aytar edim.
“Ijodimni to‘xtatdim, lekin haligacha bunga nima sabab bo‘lganini bilmayman”
Shunaqa paytlar bo‘lgan, meni hattoki davlat tadbirlariga chaqirishmagan, televizorga chiqishimni ham xohlashmagan. O‘sha inson kimligini aytmayman, biroq u istasagina sahnaga chiqa olishimni aytgan. Ijodimni to‘xtatdim, lekin haligacha bunga nima sabab bo‘lganini bilmayman. O‘ylaymanki, san’at yo‘lida hech qanday ortiqcha xatolarim yo‘q. Ayol sifatida har doim o‘zimni qanday tutishim kerakligini bilganman, hech qachon oilamga xiyonat qilmaganman.
“Onamga otamga ayting, men konsertga borishim kerak, xalq oldiga chiqishim kerak, derdim”
Onamdan juda ko‘p xafa bo‘lgan paytlarim bo‘lgan. Chunki otam har doim onamning gapiga e’tibor berar edi. Onamga otamga ayting, men konsertga borishim kerak, xalq oldiga chiqishim kerak, derdim. Aytmasdan chiqib ketgan paytlarim bo‘lgan, o‘sha paytda rahmatli otam meni sahnadan quvgan. Uyga kelib, onamdan xafa bo‘lganman. Ikki-uch kunlab gaplashmaganman, ovqat yemaganman.
Bu mening xatom bo‘lgan ekan. Har bir ona o‘z farzandi uchun baxt-saodatni tilaydi. Hech qaysi ota-ona farzandining yomon yo‘lga kirib ketishini istamaydi. Balki ota-onam mening hayotimni boshqacha tasavvur qilgandir.
“Vodiyga kelin bo‘lgunimcha bormaganman, ularning urf-odatini ham bilmaganman”
Hozir kasal bo‘lganimda onamni eslayman, tirik bo‘lganlarida oldimdan ketmas edilar. Kelinlar keladi, choy uzatadi, shu bilan o‘zi bilan o‘zi bo‘lib ketadi.
Turmush o‘rtog‘im bilan Boysunda tanishganman. Ular madaniyat institutida tahsil olgan, qo‘qonlik. Turmush o‘rtog‘imning yordami bilan institutga kirganman, o‘sha paytda institutga kirish xayolimda ham bo‘lmagan, o‘qimayman deganman.
Vodiyga kelin bo‘lgunimcha bormaganman, ularning urf-odatini ham bilmaganman. Vohadagi insonlar to‘g‘ri gapirsa ham do‘g‘lab gapirgandek bo‘ladi, vodiyda esa aksi. Qo‘qonga borishim bilan o‘sha muhitga moslashib ketaman. Inson astoydil harakat qilsa, hamma narsaga ko‘nikadi.
“Onam to‘yimga bormagan”
Uzoqqa turmushga chiqib onamni yana bir bor kuydirdim, o‘sha paytda otam vafot etgan edi. Onam munosabatlarimizga qarshi bo‘lgani uchun, to‘yimga bormagan. To‘yimga ona sifatida qo‘shnimiz borgan. Onam Qo‘qonga, o‘sha bolaga turmushga chiqishimga qarshi bo‘lgan. Ular meni hammadan qizg‘anar edi. Onam vafot etishidan oldin turmush o‘rtog‘imni chaqirib: “Sayyorani sizga, sizni Xudoga topshirdim, uning ko‘zlaridan yosh to‘kilsa, men sizdan ikki dunyoda ham rozi bo‘lmayman”, — deb aytgan.
Hayotdagi armonim — onamni tez-tez ko‘rmagan, ularning holidan xabar olmagan kunlarim. Agar hozir onam tirik bo‘lganlarida, hamma narsadan voz kechib yuborardim. Onam hozir tirik bo‘lganlarida oyoqlaridan, qo‘llaridan o‘par edim.
Izoh (0)