Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артист Сайёза Қозиева “Севимли” телеканалининг “Ўзим” кўрсатувига берган интервьюсида оила аъзолари санъаткор бўлишига қарши бўлгани, ҳаётдаги армонлари, онаси тўйига бормагани ва воҳадан водийга келин бўлгани ҳақида гапириб берди.
“Ўзимни ҳали ҳам мактабда ўқиб юрган қизалоқдек ҳис қиламан”
Сурхoндарё вилоятининг Бойсун туманида туғилиб, яхши-ёмон кунларим ўтган. Эсласам ҳар хил гап-сўзлар ёдимга тушади. Ўзим туғилиб ўсган Бойсунни эслаганимда кўзимда ёш қалқийди. Тўғри, улғайдим, лекин ҳалигача болалигим қалбимнинг туб-тубидан мени тарк этмаган. Ўзимни ҳали ҳам мактабда ўқиб юрган қизалоқдай ҳис қиламан. Ёшлик ўлгунимча мени тарк этмайди.
“Оила аъзоларим санъаткор бўлишимга мутлақо қарши бўлган”
Менга биринчи навбатда оиламнинг тинчлиги, болаларим, турмуш ўртоғим муҳим. Булардан кейинги ўринга санъатни қўйганман. Менинг кичкинагина, Аллоҳ берган жуссамга яраша овозим бор. Минг шукр, шу овозим билан неча йиллардан буён халқимиз хизматидаман, эътиборидаман, эътирофидаман ва бундан бахтиёрман. Болаларим санъат соҳасини танламаган бўлса ҳам санъатни яхши кўради. Иккита ўғлимни ҳам бола-чақаси бор, уларнинг бахтини кўриб қувонаман.
Невараларим “бувижон” деб келганида бахтга тўламан. Инсон учун ҳаётда бундан катта бахт бўлмаса керак. Оила аъзоларим санъаткор бўлишимга мутлақо қарши бўлган. Ўша пайтда аёл кишининг саҳнага чиқиб, қўшиқ айтиб, рақсга тушиши фожиа бўлган. Бу 40—50 йилларда эмас, 79—80 йилларда бўлган эди.
Масалан, бизнинг оиламизда қариндош уруғларимиз орасида бир урф-одат бор эди: эркаклар ўтирган дастурхонда аёл ҳеч қачон кўриниш бермасди. Шунинг учун отам ҳам, онам ҳам санъаткор бўлишимга норози эди. Шунга қарамасдан санъатга жонимни фидо қиламан, саҳнага чиқаман, деб жуда кўп қийинчиликлар, маломатлар, отилган тошлар бўлса-да ҳаракат қилдим. Ҳаттоки қариндошларим юзимга қарамаган, мени уйларига чақирмаган, уйимизга келганида ҳам мен чиққанимда тескари қараган пайтлар бўлган.
Аллоҳга беҳисоб шукр, шунга қарамасдан шу йўлда ўзимни кўрсата олдим. Тўғри ҳар куни 10-15 та қўшиқ ярата олмайман, лекин халқимиз учун ҳаракатдаман. Ҳар доим янги қўшиқ яратишга ҳаракат қиламан.
“Ҳинд актрисаларини кўриб, кино актриса бўлишни орзу қилганман”
Қўшиқчи бўлишимга опам сабабчи бўлган. Улар рубоб чалиб, қўшиқ айтар эди. Ўша пайтлари отам: “Опангнинг овози сеникидан ҳам чиройли”, — деб айтарди. Бироқ мен ҳинд актрисаларини кўриб, кино актриса бўлишни орзу қилганман. Опамни қўшиқ айтишини кўриб қўшиқ айтишга ўтиб кетганман.
Улар қўшиқ айтиб рубоб чалганда, мен ҳам олдига бориб ўтирардим. Менга қўшнимиз қўшиқ айтишни ўргатган. Ўша пайтда радиода, телевизордан эшитиб, қўшиқ айтишни ўрганардим. Уйимизга меҳмон келганида сизларга қўшиқ айтиб бераман, дердим. Кичкиналигимда уйимиздаги сандиқнинг устига чиқиб қўшиқ айтар эдим. Қарсак чалишмаса, қарсак чалинглар, деб айтар эдим.
“Ижодимни тўхтатдим, лекин ҳалигача бунга нима сабаб бўлганини билмайман”
Шунақа пайтлар бўлган, мени ҳаттоки давлат тадбирларига чақиришмаган, телевизорга чиқишимни ҳам хоҳлашмаган. Ўша инсон кимлигини айтмайман, бироқ у истасагина саҳнага чиқа олишимни айтган. Ижодимни тўхтатдим, лекин ҳалигача бунга нима сабаб бўлганини билмайман. Ўйлайманки, санъат йўлида ҳеч қандай ортиқча хатоларим йўқ. Аёл сифатида ҳар доим ўзимни қандай тутишим кераклигини билганман, ҳеч қачон оиламга хиёнат қилмаганман.
“Онамга отамга айтинг, мен концертга боришим керак, халқ олдига чиқишим керак, дердим”
Онамдан жуда кўп хафа бўлган пайтларим бўлган. Чунки отам ҳар доим онамнинг гапига эътибор берар эди. Онамга отамга айтинг, мен концертга боришим керак, халқ олдига чиқишим керак, дердим. Айтмасдан чиқиб кетган пайтларим бўлган, ўша пайтда раҳматли отам мени саҳнадан қувган. Уйга келиб, онамдан хафа бўлганман. Икки-уч кунлаб гаплашмаганман, овқат емаганман.
Бу менинг хатом бўлган экан. Ҳар бир она ўз фарзанди учун бахт-саодатни тилайди. Ҳеч қайси ота-она фарзандининг ёмон йўлга кириб кетишини истамайди. Балки ота-онам менинг ҳаётимни бошқача тасаввур қилгандир.
“Водийга келин бўлгунимча бормаганман, уларнинг урф-одатини ҳам билмаганман”
Ҳозир касал бўлганимда онамни эслайман, тирик бўлганларида олдимдан кетмас эдилар. Келинлар келади, чой узатади, шу билан ўзи билан ўзи бўлиб кетади.
Турмуш ўртоғим билан Бойсунда танишганман. Улар маданият институтида таҳсил олган, қўқонлик. Турмуш ўртоғимнинг ёрдами билан институтга кирганман, ўша пайтда институтга кириш хаёлимда ҳам бўлмаган, ўқимайман деганман.
Водийга келин бўлгунимча бормаганман, уларнинг урф-одатини ҳам билмаганман. Воҳадаги инсонлар тўғри гапирса ҳам дўғлаб гапиргандек бўлади, водийда эса акси. Қўқонга боришим билан ўша муҳитга мослашиб кетаман. Инсон астойдил ҳаракат қилса, ҳамма нарсага кўникади.
“Онам тўйимга бормаган”
Узоққа турмушга чиқиб онамни яна бир бор куйдирдим, ўша пайтда отам вафот этган эди. Онам муносабатларимизга қарши бўлгани учун, тўйимга бормаган. Тўйимга она сифатида қўшнимиз борган. Онам Қўқонга, ўша болага турмушга чиқишимга қарши бўлган. Улар мени ҳаммадан қизғанар эди. Онам вафот этишидан олдин турмуш ўртоғимни чақириб: “Сайёрани сизга, сизни Худога топширдим, унинг кўзларидан ёш тўкилса, мен сиздан икки дунёда ҳам рози бўлмайман”, — деб айтган.
Ҳаётдаги армоним — онамни тез-тез кўрмаган, уларнинг ҳолидан хабар олмаган кунларим. Агар ҳозир онам тирик бўлганларида, ҳамма нарсадан воз кечиб юборардим. Онам ҳозир тирик бўлганларида оёқларидан, қўлларидан ўпар эдим.
Изоҳ (0)