O‘tkazib yubormaslik kerak: Qandli diabet kasalligidan darak beruvchi dastlabki belgilar

Teringizda g‘ayrioddiy narsalar paydo bo‘layotganini sezdingizmi? Agar shu holat bo‘lgan bo‘lsa. sizga zudlik bilan preddiabetni aniqlaydigan shifokor kerak. Marie Claire nashri qandli diabet kasalligidan ogohlantiruvchi belgilar haqida ma’lumot berdi.

Qandli diabet bilan og‘rigan insonlarning soni doimiy ravishda o‘sib bormoqda va bu birinchi va ikkinchi tur bilan kasallangan bemorlar bilan bog‘liq holat. Qandli diabet — insonning qonidagi qand miqdori juda yuqori bo‘lgan kasallik hisoblanadi. Kasallikning birinchi turidagi bemorlarda organizmning immun tizimi insulin ishlab chiqaradigan hujayralarga hujum qilishi va ularni yo‘q qilishi kuzatiladi.

Ikkinchi tur, aksincha, tananing yetarli miqdorda insulin ishlab chiqarmasligi yoki tananing hujayralari insulinga oddiygina javob bermasligi bilan ajralib turadi. Ikkinchi variant tez-tez uchraydi  — bu diabet tashxisi qo‘yilgan holatlarning taxminan 90 foizini tashkil qiladi.

Har qanday kasallik singari, diabet ham uni ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan bir qator belgilar va alomatlarga ega, ammo inson preddiabet bosqichida bo‘lganida ham tana signallarni yuborishi mumkin. Ayni paytda ko‘plab insonlarda qondagi qand miqdori me’yordan yuqori, ammo bu insonni diabet bilan kasallangan deb tasniflash uchun yetarli emas. O‘z vaqtida tibbiy yordam olish va sog‘lig‘ingizga jiddiy uchun xavf tug‘dirmaslik uchun bilishingiz kerak bo‘lgan ba’zi dastlabki belgilar mavjud.

Toshma preddiabetning “ogohlantiruvchi belgisi” hisoblanadi. U tananing bir qancha joylarida, oyoqdan quloqgacha paydo bo‘lishi mumkin. Uning tashqi ko‘rinishi ham har xil bo‘lishi mumkin, shuning uchun har qanday teri toshmasini yetarli darajada ehtiyotkorlik bilan davolang. Qandli diabet bilan og‘rigan bemorlarda toshmalarning beshta turi yuzaga kelishi mumkin:

• diabetik bullyoz;
• diabetik dermopatiya;
• diabetik lipoid nekrobioz;
• raqamli skleroz;
• diabetik tovon sindromi, bular diabetning dastlabki belgilaridan darak berishi mumkin.

Diabetik bullyoz — qo‘l va panjalarning orqa qismida, shuningdek, oyoq va bilaklarda paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan og‘riqsiz pufakchalar hisoblanadi. U tashqi ko‘rinishi tufayli “ qandli diabet pufagi” deb ham ataladi. Bu holat diabetik neyropatiya bilan og‘rigan insonlarda keng tarqalgan bo‘lib, diabet natijasida nervlar shikastlanadi.

Diabetik dermopatiya bilan bilan kasallangan bemorlarda boldirlarda qoralangan terining ochiq jigarrang dog‘lari paydo bo‘ladi. Ular ko‘pincha pigment dog‘lari kabi ko‘rinishi mumkin va davolanishni talab qilmaydi. Biroq, bu tanadagi biror bir kasallik yuzaga kelishidan ogohlantiruvchi muhim signaldir.

Diabetik lipoid nekrobiozi degeneratsiya bilan bog‘liq yoki kollagen nekrobiozi va oyoqlarda toshma sifatida namoyon bo‘ladi. Sariq markazga ega terining ko‘tarilgan va ayrim joylarida qizil dog‘larni keltirib chiqaradi. Yog‘larning o‘ziga xos bo‘lmagan cho‘kishi tufayli zich blyashka hosil bo‘ladi. Lipoid nekrobioz ayollarda ko‘proq uchraydi.

Raqamli skleroz— bu qo‘lning tashqi tomoni terisi dag‘allashib, qotib qolishi. Asosiy xavf — bu barmoqlarning bo‘g‘imlari qattiq bo‘lib qolishi mumkin. Kamroq dog‘lar yanada keng tarqaladi va bilaklarga, orqaga, tirsaklarga va tizzalarga boradi. Dermatologlar kasallikning toshma shaklini davolashlari mumkin.

Diabetik tovon sindromi — terining shikastlanishi natijasida rivojlanadigan yaralar hisoblanadi. Oyoq terisi to‘g‘ri parvarish qilinmasa, ular uzoq vaqtda tuzalishi va hatto infeksiyalanishi mumkin. Bu diabetga chalingan insonlarning eng zaif joyi hisoblanadi.

Qandli diabet bilan og‘rigan bemorlarda ehtiyotkorlik bilan davolashni talab qiladigan boshqa teri kasalliklari ham paydo bo‘lishi mumkin. Bu kasalliklar:

• eruptiv ksantomatoz (ko‘pincha ko‘z atrofidagi sariq yoki qizg‘ish toshma);
• qora akantoz (tananing burmalarida terining giperpigmentatsiyasi);
• tekis qizil liken (ko‘pincha qichiydigan papulalar bilan);
• orttirilgan reaktiv perforativ kollagenoz (katta papulalar bilan);
• tarqalgan granuloma halqasi (ko‘pincha to‘rga o‘xshash pushti yoki binafsha rangdagi tarqoq toshmalar);
• vitiligo (terining ba’zi joylarida pigmentatsiyaning yo‘qolishi);
• turlicha teri toshmalari yuzaga kelganda davolanish tavsiya etiladi.