• Profilga Kirish
  • 1751972643_633.png 1751972643_245.png 1751959824_218.svg 1751959824_520.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12413.79
    • RUB154.86
    • EUR14468.27
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Leptin nima? Bu gormon qanday qilib koʻp ovqat yeyishga va semirishga majbur qiladi?

    Leptin yogʻ toʻqimasidan ajralib chiqadigan gormon boʻlib, ishtahani bosadi va vazn yoʻqotishga yordam beradi. Boshqacha qilib aytganda, u miyaga xabar yuboradi: “Ovqat yetarli, yogʻ zaxiralarini sarflash fursati keldi”.

    Ushbu gormonning normal ishlab chiqarilishi kaloriya va energiya sarfini hisobga olmaganda, vaznni barqaror saqlashga yordam beradi. Leptin yetishmasligi ishtahani oshiradi va kilogramm ortishiga sabab boʻladi. Ortiqchasi esa organizmning gormonlarga sezgirligini pasaytiradi, bu yalligʻlanish va metabolik kasalliklarga olib kelishi mumkin.

    Leptin ishtahaga qanday taʼsir qiladi?

    Ovqatlanishdan soʻng undagi yogʻ hujayralaridan leptin moddasi ajralib chiqadi va qon orqali miyaga yetib boradi. Bosh miyada gormon gipotalamusdagi retseptorlarga bogʻlanadi va energiya zaxiralari haqida maʼlumot uzatadi. Zaxira yetarli miqdorda boʻlsa, organizmda ishtahani bosadigan bir qancha peptidlar ishlab chiqariladi.

    Insonda yogʻ sarfi ortib ketsa va kaloriya yetishmasa, leptin darajasi pasayadi, ishtaha ochiladi. Shu bois parhezlar chogʻida yogʻ zaxiralari koʻp boʻlsa ham, odam ochlikdan qiynaladi.

    Boshqa tomondan, tanadagi yuqori yogʻ foizi, koʻp ovqatlanish, ayniqsa, uglevodlar, leptin darajasini oshiradi va ochlikni kamaytiradi. Shirinliklarni sevib isteʼmol qiladigan ortiqcha vaznli odamlarda “toʻyish gormoni” koʻproq boʻlishi kerak, shu bois ular deyarli ovqatga ehtiyoj sezmaydi. Bunday insonlarda leptin darajasi haqiqatan ham yuqori, ammo keyinchalik ishtahani kamaytira olmaydilar. Olimlarning taʼkidlashicha, bularning barchasi sezgirlikning buzilishi bilan bogʻliq.

    Nima uchun organizmda leptinga befarqlik paydo boʻladi?

    Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, 12 soat mobaynida ortiqcha ovqatlanish (120 kkal / kg tana vazni) leptin darajasini 40 foizga oshirdi, bunday rejimning ikki haftasi gormon miqdorini uch baravarga koʻpaytiradi.

    Olimlar leptinning haddan tashqari koʻp miqdori gipotalamusga toʻgʻridan toʻgʻri taʼsir qiladi va bu gormonga nisbatan sezgirlikni pasaytiradi, degan xulosani ilgari suradilar.

    Bundan tashqari, leptinning miyani zararli qon tarkibiy qismlardan himoya qiluvchi qon-miya toʻsigʻi — filtr orqali oʻtishi holatni yomonlashtiradi. Shu tariqa oz miqdorda leptin toʻsiqdan oʻtadi va gipotalamus ishtahani bosish buyrugʻini olmaydi. Yetarli kaloriyalarga qaramay, toʻyinganlik hissi paydo boʻlmaydi.

    Organizmning leptinga sezuvchanligini qanday oshirish mumkin?

    Leptinga sezuvchanlikni yaxshilash va ishtahani muvozanatlashga yordam beradigan bir nechta strategiyalar mavjud.

    Shakardan voz keching

    Shakar isteʼmoliga javoban organizmda insulin darajasi koʻtariladi va doimiy giperinsulinemiya qon plazmasida leptin kontsentratsiyasi oshishiga olib keladi.

    Uch kun mobaynida uglevodlarni ortiqcha qabul qilish bilan “toʻyinganlik gormoni” darajasi 28 foizga ortadi. Bundan tashqari, shakar, ayniqsa, uning bir qismi boʻlgan fruktoza organizmning leptinga sezuvchanligini pasaytiradi va semizlikni chaqiradi.

    Shu jihatdan shirinliklardan maksimal darajada voz kechish afzaldir. Iloji boricha ularni taomnomadan chiqarib yuboring.

    Toʻyingan yogʻlarni kamaytiring

    Yogʻlar leptin darajasiga uglevodlarga qaraganda ancha kam taʼsir qiladi, ammo ular ham aks taʼsir xususiyatga ega.

    Hayvonlarda oʻtkazilgan tajriba shuni koʻrsatdiki, toʻyingan yogʻ kislotalari leptinni qon-miya toʻsigʻi orqali oʻtish jarayonini buzadi, bu miyadagi gormon miqdori va uning ishtahaga taʼsirini yomonlashtiradi. Oʻsimlik yogʻlari, baliq va yongʻoqlarning toʻyinmagan yogʻli kislotalari bunday salbiy taʼsirga ega emas.

    Parhez yoʻriqnomalari yurak-qon tomir tizimiga koʻrsatadigan zarari tufayli diyetadagi toʻyingan yogʻlar umumiy kaloriyalarini 5-10 foizgacha kamaytirishni maslahat beradi. Balki ishtahangizni kamaytirish uchun ushbu maslahatga amal qilishingiz kerakdir.

    Yogʻli va qayta ishlangan goʻsht mahsulotlarining isteʼmolini cheklashga harakat qiling.

    Vaqti-vaqti bilan roʻza tutishni odat qiling

    Yuqorida qayd etilganidek, roʻza tutish, vazn yoʻqotish leptin darajasini pasaytiradi. Bu mantiqiy holat, yaʼni yogʻ hujayralari qancha kam boʻlsa, shuncha kam gormon ishlab chiqariladi.

    Ilmiy maqolalarning birida taʼkidlanishicha, vaqti-vaqti bilan roʻza tutish ortiqcha leptindan, hatto yogʻ massasi yoʻqolishidan ham tezroq xalos boʻlishga yordam beradi.

    Qolaversa, ushbu ovqatlanish usuli insulin va leptinga sezuvchanlikni oshiradi, organizmning yalligʻlanish bilan kurashishini ragʻbatlantiradi.

    16 soat davomida roʻza tutib, qolgan vaqtda odatdagidek ovqatlanadigan ochlik rejimini sinab koʻring.

    Sport bilan band boʻling

    Jismoniy mashqlar vazn yoʻqotishning eng samarali usuli boʻlmasa-da, leptinga sezuvchanlikka ijobiy taʼsir koʻrsatadi.

    Ilmiy tadqiqotlarning meta-tahliliga koʻra, toʻyinganlik gormoni darajasining pasayishi toʻgʻridan toʻgʻri yogʻ kamayishi bilan bogʻliq, ammo unga nisbatan sezuvchanlik vazn yoʻqotmasdan ham yaxshilanishi mumkinligi isbotlangan.

    Rejalaringizga hafta mobaynida 3-4 marta 30-60 daqiqa davomida muntazam jismoniy mashqlar qilishni kiriting.

    Yetarlicha uxlang

    Kechasi 4-5 soat uxlaydigan odamlarda leptin darajasi 8-9 soat uxlaydigan odamlarga qaraganda 15,5-19 foizga past boʻladi.

    Gormonga sezgirlik normal boʻlsa, darajasining pasayishi ortiqcha ovqatlanish va semizlikka olib kelishi mumkin. Shu bois tungi dam olishni taʼminlash juda muhim, ayniqsa, parhez tutayotganlar va ochlikni tez-tez his qilayotganlar uchun.

    Tunda kamida sakkiz soat uxlashga harakat qiling. Bu sizni yogʻli va shirinliklardan va kilogramm orttiradigan chidab boʻlmas xohish-istaklardan xalos qiladi.

    Mavzuga doir:

    • Faqat ovqatdan emas: qorin sohasida yog‘ to‘planishiga sabab bo‘luvchi 6 ta zararli odat
    • Doimo ovqat iste’mol qilish hissi tark etmasligining 7 sababi
    08.02.2023, 11:48   Izoh (0)   10197
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qo‘rqinchli tushlar, axborotlar oqimi: uyqusizlikning 10 ta sababi va uni yengish yo‘llari

    06.02.2023, 20:56

    Keksa yoshda ham organizmning salomatligini ta’minlovchi ovqatlanish odatlari 

    06.02.2023, 13:41

    Birinchi yordam: deyarli hamma yo‘l qo‘yadigan 7 ta keng tarqalgan xato

    06.02.2023, 12:06

    30 yoshdan oshgan ayollar foydalanishi shart bo‘lgan kosmetik mahsulotlar

    05.02.2023, 19:49

    Yostigʻingiz qalqonsimon bez va oshqozon kasalliklarini aniqlashga yordam beradi

    05.02.2023, 17:55

    Turli ziyofatlar, shirinlik oʻrniga meva yeyish: vazn ortishiga olib keladigan yana 5 ta odat

    04.02.2023, 17:12
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Biznesni rivojlantirish banki” 1 trln 273 mlrd so‘mlik ipoteka krediti ajratdi


    Kapitalbank va Korporativ sport assotsiatsiyasi hamkorlik memorandumini imzoladi


    HONOR talabalarni qo‘llab-quvvatlovchi aksiyani e’lon qildi 


    Uzbekistan Airways bilan Istanbulga foydali parvoz qiling!


    Imzo Glass mahsulotlari Buyuk Britaniyaga eksportga yuborildi


    BI Group O‘zbekistonda turar joy binosining zilzilabardoshligini ochiq sinovdan muvaffaqiyatli o‘tkazdi


    Kelajak – bugungi qilgan harakatingiz samarasidir. O‘zingizga ishonch esa har qanday yutug‘ingizning boshlanishi 


    HAVAL O‘zbekistonda yangi modellarni namoyish etdi: HAVAL H6 Facelift va HAVAL H9 taqdimot kechasi


    Accor Toshkentda Swissôtel Tashkent ochilishini nishonlamoqda, shveysariya uslubidagi hashshamatni O‘zbekiston poytaxtiga olib kelmoqda


    Pepsi Taste Challenge 2025: Pepsi yana oldinda — O‘zbekistonda 59,28% ovozga sazovor bo‘ldi 


    “Trastbank” kichik biznesni rivojlantirish uchun 1 mlrd so‘mgacha kredit taklif etadi


    Universalbank o‘zini o‘zi band qilgan fuqarolar uchun yangi “Mikrokredit 300 ”ni ishga tushirdi 


    Smart Business O‘zbekistonda UZCARD va Humo kartalarini qabul qilish uchun yagona yechimni taqdim etadi 


    Mobiuz Andijon, Namangan va Farg‘ona viloyatlarida 5G ning yangi imkoniyatlarini ochmoqda


    UZTELECOM simli internetni modernizatsiya qilmoqda: abonentlar GPON va FTTx orqali 100 Mbit/s dan yuqori tezlikka ega bo‘ladilar

     

    Tavsiya etamiz

    “Rusning sharmandali blitskrigi”. Urush taqdirini belgilab bergan Kiyev jangi qanday yakunlangan edi?

    22 avgust, 20:08

    Islom Karimovning sobiq matbuot kotibi “Otamdan qolgan dalalar” filmi taqiqlanish sababini oshkor qildi

    21 avgust, 11:58

    Turkiyada oyoq suyaklarini sindirib, bo‘yni o‘stirish operatsiyasi ommalashmoqda (foto)

    21 avgust, 11:52

    Hisob palatasi nega hisobdor emas?

    20 avgust, 19:50
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tailandda qirolni haqorat qilgan sobiq bosh vazir va milliarder oqlandi

    Dunyo | 23 avgust, 12:05

    Dunyodagi eng keksa odam 116 yoshini nishonladi

    Layfstayl | 23 avgust, 11:45

    Avstriyada 289 kilolik mahbus soliq to‘lovchilarning noroziligiga sabab bo‘ldi

    Dunyo | 23 avgust, 11:30

    O‘zbekistonda ikki mingta holatda energiyadan behuda foydalanish holatlari aniqlandi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 11:10

    Jahon chempionati qur’asi qachon va qayerda bo‘lishi ma’lum bo‘ldi

    Sport | 23 avgust, 11:00

    Tramp Putinni futbol bo‘yicha jahon chempionatiga kelishi mumkinligini ma’lum qildi

    Dunyo | 23 avgust, 10:45

    Rossiyaga isiriq olib kirmoqchi bo‘lgan ayol 8 yilga qamaldi

    O‘zbekiston | 23 avgust, 10:25
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.