• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +31°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Salomatlik

    Leptin nima? Bu gormon qanday qilib koʻp ovqat yeyishga va semirishga majbur qiladi?

    Leptin yogʻ toʻqimasidan ajralib chiqadigan gormon boʻlib, ishtahani bosadi va vazn yoʻqotishga yordam beradi. Boshqacha qilib aytganda, u miyaga xabar yuboradi: “Ovqat yetarli, yogʻ zaxiralarini sarflash fursati keldi”.

    Ushbu gormonning normal ishlab chiqarilishi kaloriya va energiya sarfini hisobga olmaganda, vaznni barqaror saqlashga yordam beradi. Leptin yetishmasligi ishtahani oshiradi va kilogramm ortishiga sabab boʻladi. Ortiqchasi esa organizmning gormonlarga sezgirligini pasaytiradi, bu yalligʻlanish va metabolik kasalliklarga olib kelishi mumkin.

    Leptin ishtahaga qanday taʼsir qiladi?

    Ovqatlanishdan soʻng undagi yogʻ hujayralaridan leptin moddasi ajralib chiqadi va qon orqali miyaga yetib boradi. Bosh miyada gormon gipotalamusdagi retseptorlarga bogʻlanadi va energiya zaxiralari haqida maʼlumot uzatadi. Zaxira yetarli miqdorda boʻlsa, organizmda ishtahani bosadigan bir qancha peptidlar ishlab chiqariladi.

    Insonda yogʻ sarfi ortib ketsa va kaloriya yetishmasa, leptin darajasi pasayadi, ishtaha ochiladi. Shu bois parhezlar chogʻida yogʻ zaxiralari koʻp boʻlsa ham, odam ochlikdan qiynaladi.

    Boshqa tomondan, tanadagi yuqori yogʻ foizi, koʻp ovqatlanish, ayniqsa, uglevodlar, leptin darajasini oshiradi va ochlikni kamaytiradi. Shirinliklarni sevib isteʼmol qiladigan ortiqcha vaznli odamlarda “toʻyish gormoni” koʻproq boʻlishi kerak, shu bois ular deyarli ovqatga ehtiyoj sezmaydi. Bunday insonlarda leptin darajasi haqiqatan ham yuqori, ammo keyinchalik ishtahani kamaytira olmaydilar. Olimlarning taʼkidlashicha, bularning barchasi sezgirlikning buzilishi bilan bogʻliq.

    Nima uchun organizmda leptinga befarqlik paydo boʻladi?

    Tadqiqot shuni koʻrsatdiki, 12 soat mobaynida ortiqcha ovqatlanish (120 kkal / kg tana vazni) leptin darajasini 40 foizga oshirdi, bunday rejimning ikki haftasi gormon miqdorini uch baravarga koʻpaytiradi.

    Olimlar leptinning haddan tashqari koʻp miqdori gipotalamusga toʻgʻridan toʻgʻri taʼsir qiladi va bu gormonga nisbatan sezgirlikni pasaytiradi, degan xulosani ilgari suradilar.

    Bundan tashqari, leptinning miyani zararli qon tarkibiy qismlardan himoya qiluvchi qon-miya toʻsigʻi — filtr orqali oʻtishi holatni yomonlashtiradi. Shu tariqa oz miqdorda leptin toʻsiqdan oʻtadi va gipotalamus ishtahani bosish buyrugʻini olmaydi. Yetarli kaloriyalarga qaramay, toʻyinganlik hissi paydo boʻlmaydi.

    Organizmning leptinga sezuvchanligini qanday oshirish mumkin?

    Leptinga sezuvchanlikni yaxshilash va ishtahani muvozanatlashga yordam beradigan bir nechta strategiyalar mavjud.

    Shakardan voz keching

    Shakar isteʼmoliga javoban organizmda insulin darajasi koʻtariladi va doimiy giperinsulinemiya qon plazmasida leptin kontsentratsiyasi oshishiga olib keladi.

    Uch kun mobaynida uglevodlarni ortiqcha qabul qilish bilan “toʻyinganlik gormoni” darajasi 28 foizga ortadi. Bundan tashqari, shakar, ayniqsa, uning bir qismi boʻlgan fruktoza organizmning leptinga sezuvchanligini pasaytiradi va semizlikni chaqiradi.

    Shu jihatdan shirinliklardan maksimal darajada voz kechish afzaldir. Iloji boricha ularni taomnomadan chiqarib yuboring.

    Toʻyingan yogʻlarni kamaytiring

    Yogʻlar leptin darajasiga uglevodlarga qaraganda ancha kam taʼsir qiladi, ammo ular ham aks taʼsir xususiyatga ega.

    Hayvonlarda oʻtkazilgan tajriba shuni koʻrsatdiki, toʻyingan yogʻ kislotalari leptinni qon-miya toʻsigʻi orqali oʻtish jarayonini buzadi, bu miyadagi gormon miqdori va uning ishtahaga taʼsirini yomonlashtiradi. Oʻsimlik yogʻlari, baliq va yongʻoqlarning toʻyinmagan yogʻli kislotalari bunday salbiy taʼsirga ega emas.

    Parhez yoʻriqnomalari yurak-qon tomir tizimiga koʻrsatadigan zarari tufayli diyetadagi toʻyingan yogʻlar umumiy kaloriyalarini 5-10 foizgacha kamaytirishni maslahat beradi. Balki ishtahangizni kamaytirish uchun ushbu maslahatga amal qilishingiz kerakdir.

    Yogʻli va qayta ishlangan goʻsht mahsulotlarining isteʼmolini cheklashga harakat qiling.

    Vaqti-vaqti bilan roʻza tutishni odat qiling

    Yuqorida qayd etilganidek, roʻza tutish, vazn yoʻqotish leptin darajasini pasaytiradi. Bu mantiqiy holat, yaʼni yogʻ hujayralari qancha kam boʻlsa, shuncha kam gormon ishlab chiqariladi.

    Ilmiy maqolalarning birida taʼkidlanishicha, vaqti-vaqti bilan roʻza tutish ortiqcha leptindan, hatto yogʻ massasi yoʻqolishidan ham tezroq xalos boʻlishga yordam beradi.

    Qolaversa, ushbu ovqatlanish usuli insulin va leptinga sezuvchanlikni oshiradi, organizmning yalligʻlanish bilan kurashishini ragʻbatlantiradi.

    16 soat davomida roʻza tutib, qolgan vaqtda odatdagidek ovqatlanadigan ochlik rejimini sinab koʻring.

    Sport bilan band boʻling

    Jismoniy mashqlar vazn yoʻqotishning eng samarali usuli boʻlmasa-da, leptinga sezuvchanlikka ijobiy taʼsir koʻrsatadi.

    Ilmiy tadqiqotlarning meta-tahliliga koʻra, toʻyinganlik gormoni darajasining pasayishi toʻgʻridan toʻgʻri yogʻ kamayishi bilan bogʻliq, ammo unga nisbatan sezuvchanlik vazn yoʻqotmasdan ham yaxshilanishi mumkinligi isbotlangan.

    Rejalaringizga hafta mobaynida 3-4 marta 30-60 daqiqa davomida muntazam jismoniy mashqlar qilishni kiriting.

    Yetarlicha uxlang

    Kechasi 4-5 soat uxlaydigan odamlarda leptin darajasi 8-9 soat uxlaydigan odamlarga qaraganda 15,5-19 foizga past boʻladi.

    Gormonga sezgirlik normal boʻlsa, darajasining pasayishi ortiqcha ovqatlanish va semizlikka olib kelishi mumkin. Shu bois tungi dam olishni taʼminlash juda muhim, ayniqsa, parhez tutayotganlar va ochlikni tez-tez his qilayotganlar uchun.

    Tunda kamida sakkiz soat uxlashga harakat qiling. Bu sizni yogʻli va shirinliklardan va kilogramm orttiradigan chidab boʻlmas xohish-istaklardan xalos qiladi.

    Mavzuga doir:

    • Faqat ovqatdan emas: qorin sohasida yog‘ to‘planishiga sabab bo‘luvchi 6 ta zararli odat
    • Doimo ovqat iste’mol qilish hissi tark etmasligining 7 sababi
    08.02.2023, 11:48   Izoh (0)   9419
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Qo‘rqinchli tushlar, axborotlar oqimi: uyqusizlikning 10 ta sababi va uni yengish yo‘llari

    06.02.2023, 20:56

    Keksa yoshda ham organizmning salomatligini ta’minlovchi ovqatlanish odatlari 

    06.02.2023, 13:41

    Birinchi yordam: deyarli hamma yo‘l qo‘yadigan 7 ta keng tarqalgan xato

    06.02.2023, 12:06

    30 yoshdan oshgan ayollar foydalanishi shart bo‘lgan kosmetik mahsulotlar

    05.02.2023, 19:49

    Yostigʻingiz qalqonsimon bez va oshqozon kasalliklarini aniqlashga yordam beradi

    05.02.2023, 17:55

    Turli ziyofatlar, shirinlik oʻrniga meva yeyish: vazn ortishiga olib keladigan yana 5 ta odat

    04.02.2023, 17:12
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Sistit — bu uyat emas!


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Rossiyaning yadroviy qurol tashiydigan samolyotlari saqlanayotgan aerodromlar yalpi hujumga uchradi

    Dunyo | 1 iyun, 17:41

    Fransiyada “PSJ” g‘alabasidan keyingi tartibsizliklarda ikki kishi halok bo‘ldi (video)

    Dunyo | 1 iyun, 17:30

    “Manchester Siti” “PSJ” futbolchisi uchun da’vogarlik qilmoqda

    Sport | 1 iyun, 17:10

    Rossiyada ayrim migrantlarga rus tili imtihoni bekor qilinishi mumkin

    Dunyo | 1 iyun, 17:00

    Buyuk Britaniya AQSHdan qo‘shimcha F-35 yadroviy qiruvchilarni sotib oladi

    Dunyo | 1 iyun, 16:25

    Jarima ballari, talabalarga maxsus stipendiya, vizasiz rejim: 1-iyundan kuchga kirgan asosiy o‘zgarishlar

    O‘zbekiston | 1 iyun, 15:42

    Antoni faoliyatini Bundesliga grandi safida davom ettirishi mumkin

    Sport | 1 iyun, 15:13
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.