Bugun, 20-dekabr kuni prezident Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlis va O‘zbekiston xalqiga murojaat yo‘lladi. Murojaatda boshqaruv, parlament, sud, energetika, ta’lim va boshqa sohalarda qilinadigan o‘zgarishlar to‘g‘risida so‘z bordi. “Daryo” muxbiri prezident murojaati bo‘yicha tadbir ishtirokchilaridan intervyu oldi.
“Menga markazlashuv kuchayib ketdi degan gap yoqdi”
Siyosatshunos Kamoliddin Rabbimov prezidentning davlat boshqaruvi, parlament, korrupsiya va ta’lim sohalarida nimalar o‘zgarishi zarurligi haqidagi so‘zlariga munosabat bildirdi.
“O‘zbek jamoatchiligida davlat boshqaruv apparati ancha kengayib ketdi, degan fikr mavjud. Majlisda 61 ta vazirlik va muassasalar soni 28 taga tushiriladi, deyildi. Ixcham va samarador boshqaruv apparati haqida ko‘p gapirildi. Prezidentning markazlashuv kuchayib ketdi, degan gapi menga juda ham yoqdi.
Parlamentning ikkala palatasida ham siyosiy tafakkur shakllanib bo‘lgan. Bir qanchagina senator va deputatlar vaziyatni ijobiy tomonga o‘zgartirib turibdi. Keyingi saylovlarga ham oz qoldi. Va unga alohida e’tibor berish kerak. Nihoyatda kuchli, professional, erkin va yuqori malakali parlament bo‘lishi lozim.
Ta’lim, boshqaruv, investitsiya va sud tizimlarida korrupsiya mavjudligi aytildi. Bu ijobiy signal. Korrupsiyani tizimli bir o‘zanga solishga harakat qilinyapti.
Insonga e’tibor va sifatli ta’lim haqida ham gapirildi. Bu meni xursand qiladi. O‘zbekistonda yalpi ichki mahsulot hajmi hozirgidan ikki barobarga o‘ssa, tabiiy barqarorlik bo‘ladi. Buning uchun inson kapitaliga alohida e’tibor berilishi kerak. Sifatli ta’lim orqali juda keng miqyosdagi milliy boylik yaratish mumkin. Ba’zi mamlakatlar neft va gaz hisobiga bemalol kun ko‘radi. Ammo biz gazni eksport qilsak, o‘zimizni ta’minlay olmaydigan holatdamiz. Inson kapitalini shakllantirish O‘zbekiston uchun strategik barqarorlik va taraqqiyot masalasi”, – dedi mutaxassis.
“Xavotirlarim ham yo‘q emas”
Iqtisodchi Abdulla Abduqodirov energetika, davlat budjeti va iqtisodiy blok boshqaruvi masalalarida fikr bildirdi.
“Davlat xarajatlarini qisqartirish muhim. Davlat xarajati ko‘paygani sababli ham budjet kamomadi 4 foizga chiqib ketdi. Bu achinarli holat. Muammoga yana bir sabab esa energetika sohasida subsidiyalar hajmining ko‘payib ketgani bilan bog‘liq. Murojaatda energetika sohasida katta islohotlar qilamiz, deyildi. Xususan, gaz sohasida berilgan litsenziyalar qayta ko‘rib chiqilishi aytildi.
Bu sohada har tomonlama o‘ylab keyin ish qilish kerak. Chunki energetika xalq xo‘jaligini aniqlab beradigan sohadir. Agar energetikada tartibsizlik bo‘lsa, tariflar ko‘tarilib ketsa, bu butun xalq xo‘jaligiga ta’sir qiladi. Energetika narxining o‘sishi, birinchi navbatda oziq-ovqat narxi qimmatlashishiga olib keladi. Shuning uchun sohadagi o‘zgarishlar qanday bo‘lar ekan degan savol va xavotirim bor.
Yana bir masala shundaki, bugungi kunda g‘aznachilikni Moliya vazirligidan alohida chiqarib, Davlat soliq qo‘mitasi va Davlat bojxona qo‘mitasi bilan birlashtirib yuborish kerak.
Iqtisodiyot vazirligi bilan Moliya vazirligini ham birlashtirsa bo‘ladi.
Markaziy bank mustaqilligini saqlab qolish kerak. Investitsiyalar va tashqi savdo vazirligini Investitsiyalar va sanoat vazirligiga aylantirish lozim. Chunki sanoat siyosati yaqqol ko‘rinmayapti. Tog‘-kon sanoatida qilinayotgan katta ishlarga prezident ham e’tibor berdi. Nima uchun bu ishlarni qilyapmiz? Ho‘p, misni ishlab chiqaraylik. Keyin uni nima qilamiz, mahsulotni qayta ishlash masalasi ham bo‘ladimi yoki yo‘q.
Sanoat siyosati bugun biz uchun juda dolzarb dolzarb masala. Lekin uni investitsiyadan tashqari holda ko‘rish imkoniyati yo‘q. Aynan sanoatga investitsiyalar bugungi kunda katta ahamiyatga ega. Shu bilan birga, bugun ijtimoiy himoyaga javob beradigan vazirlik ham kerak. To‘g‘ri, bir paytlar bo‘lgandi. Menimcha, Mehnat vazirligi bilan ijtimoiy himoya vazirligini bitta qilib tashkil etish mumkin. Ular kambag‘allikni qisqartirishga ham javob berishi kerak”, – dedi iqtisodchi.
“Avval saylovlarda faol qatnashaylik”
Abdulla Abduqodirov so‘zi davomida kuchli parlament barpo bo‘lishi uchun xalq o‘z nomzodlarini saylashi kerakligi haqida gapirdi.
“Parlamentchilik hech qaysi mamlakatda birdaniga zo‘r bo‘lib ketmagan. To‘g‘ri, bu sohada ham islohotlar amalga oshyapti. Lekin xalqimiz parlament a’zolarini saylanishida befarq bo‘lib turib, keyin ulardan biror narsani talab qilishi g‘alati hol. Avval saylovlarda faol qatnashaylik. O‘zimizga mos bo‘lgan va o‘zimiz istagan deputatlarni saylaylik. Keyin ulardan talab qilsak to‘g‘ri bo‘ladi. Hokim bergan bitta ro‘yxat bilan deputatlarga ovoz berib, o‘zimiz parlamentni saylab qo‘yganmiz, yana ulardan norozi bo‘lamiz. Keyingi saylovlarda sal boshqacharoq bo‘lishi kerak. Nomzodlarni o‘zimiz tanlashimiz lozim. Shunda ulardan ishni talab qilsak to‘g‘riroq bo‘ladi”, – dedi mutaxassis.
“Endi fuqarobay ishlaymiz”
Toshkent viloyati hokimi Zoyir Mirzayev prezidentning mahallalarda aylanmadan olinadigan soliq mablag‘larining bir qismi qoldirilishi va u pullarni ijtimoiy masalalarga sarflanishi haqidagi tashabbusi to‘g‘risida fikr bildirdi. Hokimining aytishicha, bu tizim yaxshi samara beradi.
“Mahalla budjeti degan termin O‘zbekiston uchun yangi. Lekin buning bazasi, mahallada bu mablag‘ni sarflashga fundament bormi degan savol tug‘ilishi tabiiy. Fundament bor. Chunki hokim yordamchilarining 85 foizi iqtisodchi. Ularda olingan mablag‘ni o‘zlashtirish tajribasi bor. Ikkinchidan mahalla raislari ham ancha tajriba orttirgan. Men ishonaman bu tizim o‘z o‘rnini topadi. Dunyoda muqobili yo‘q yo‘nalish bo‘ladi”, – dedi hokim.
Zoyir Mirzayev 2023-yilda Toshkent viloyatida qilinishi rejalashtirilgan uchta muhim o‘zgarish haqida ham gapirdi.
“Ichimlik suvi va yo‘l masalasi birinchi o‘ringa qo‘yiladi. Buning uchun bir trillion so‘mdan ziyod mablag‘ ajratildi.
Ikkinchi yo‘nalish aholi muammolari bo‘yicha tizimli ishlash. Ilgari biz mahallabay, ko‘chabay va xonadonbay ishladik. Endi fuqarobay ishlab, fuqarolarni dardini ko‘tarib, ularga yordam beradigan tizimni Oqqo‘rg‘on tajribasi sifatida boshlaganmiz. Buni oxiriga yetkazamiz.
Uchinchi yo‘nalish ta’lim, tibbiyot va ijtimoiy sohaning boshqa tarmoqlarini qamrab oladi. Tibbiyotda masalalari eng ko‘p hududlardan biri Toshkent viloyati bo‘lsa kerak. Shunga ustuvorlik beriladi. Ta’limda esa vazifamiz aniq. Bu yil nomi ham ta’lim bo‘ldi. E’tibor o‘z-o‘zidan kelib chiqadi”, – dedi viloyat hokimi.
Izoh (0)