Бугун, 20 декабрь куни президент Шавкат Мирзиёев Олий Мажлис ва Ўзбекистон халқига мурожаат йўллади. Мурожаатда бошқарув, парламент, суд, энергетика, таълим ва бошқа соҳаларда қилинадиган ўзгаришлар тўғрисида сўз борди. «Дарё» мухбири президент мурожаати бўйича тадбир иштирокчиларидан интервью олди.
«Менга марказлашув кучайиб кетди деган гап ёқди»
Сиёсатшунос Камолиддин Раббимов президентнинг давлат бошқаруви, парламент, коррупция ва таълим соҳаларида нималар ўзгариши зарурлиги ҳақидаги сўзларига муносабат билдирди.
«Ўзбек жамоатчилигида давлат бошқарув аппарати анча кенгайиб кетди, деган фикр мавжуд. Мажлисда 61 та вазирлик ва муассасалар сони 28 тага туширилади, дейилди. Ихчам ва самарадор бошқарув аппарати ҳақида кўп гапирилди. Президентнинг марказлашув кучайиб кетди, деган гапи менга жуда ҳам ёқди.
Парламентнинг иккала палатасида ҳам сиёсий тафаккур шаклланиб бўлган. Бир қанчагина сенатор ва депутатлар вазиятни ижобий томонга ўзгартириб турибди. Кейинги сайловларга ҳам оз қолди. Ва унга алоҳида эътибор бериш керак. Ниҳоятда кучли, профессионал, эркин ва юқори малакали парламент бўлиши лозим.
Таълим, бошқарув, инвестиция ва суд тизимларида коррупция мавжудлиги айтилди. Бу ижобий сигнал. Коррупцияни тизимли бир ўзанга солишга ҳаракат қилиняпти.
Инсонга эътибор ва сифатли таълим ҳақида ҳам гапирилди. Бу мени хурсанд қилади. Ўзбекистонда ялпи ички маҳсулот ҳажми ҳозиргидан икки баробарга ўсса, табиий барқарорлик бўлади. Бунинг учун инсон капиталига алоҳида эътибор берилиши керак. Сифатли таълим орқали жуда кенг миқёсдаги миллий бойлик яратиш мумкин. Баъзи мамлакатлар нефть ва газ ҳисобига бемалол кун кўради. Аммо биз газни экспорт қилсак, ўзимизни таъминлай олмайдиган ҳолатдамиз. Инсон капиталини шакллантириш Ўзбекистон учун стратегик барқарорлик ва тараққиёт масаласи», – деди мутахассис.
«Хавотирларим ҳам йўқ эмас»
Иқтисодчи Абдулла Абдуқодиров энергетика, давлат бюджети ва иқтисодий блок бошқаруви масалаларида фикр билдирди.
«Давлат харажатларини қисқартириш муҳим. Давлат харажати кўпайгани сабабли ҳам бюджет камомади 4 фоизга чиқиб кетди. Бу ачинарли ҳолат. Муаммога яна бир сабаб эса энергетика соҳасида субсидиялар ҳажмининг кўпайиб кетгани билан боғлиқ. Мурожаатда энергетика соҳасида катта ислоҳотлар қиламиз, дейилди. Хусусан, газ соҳасида берилган лицензиялар қайта кўриб чиқилиши айтилди.
Бу соҳада ҳар томонлама ўйлаб кейин иш қилиш керак. Чунки энергетика халқ хўжалигини аниқлаб берадиган соҳадир. Агар энергетикада тартибсизлик бўлса, тарифлар кўтарилиб кетса, бу бутун халқ хўжалигига таъсир қилади. Энергетика нархининг ўсиши, биринчи навбатда озиқ-овқат нархи қимматлашишига олиб келади. Шунинг учун соҳадаги ўзгаришлар қандай бўлар экан деган савол ва хавотирим бор.
Яна бир масала шундаки, бугунги кунда ғазначиликни Молия вазирлигидан алоҳида чиқариб, Давлат солиқ қўмитаси ва Давлат божхона қўмитаси билан бирлаштириб юбориш керак.
Иқтисодиёт вазирлиги билан Молия вазирлигини ҳам бирлаштирса бўлади.
Марказий банк мустақиллигини сақлаб қолиш керак. Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлигини Инвестициялар ва саноат вазирлигига айлантириш лозим. Чунки саноат сиёсати яққол кўринмаяпти. Тоғ-кон саноатида қилинаётган катта ишларга президент ҳам эътибор берди. Нима учун бу ишларни қиляпмиз? Ҳўп, мисни ишлаб чиқарайлик. Кейин уни нима қиламиз, маҳсулотни қайта ишлаш масаласи ҳам бўладими ёки йўқ.
Саноат сиёсати бугун биз учун жуда долзарб долзарб масала. Лекин уни инвестициядан ташқари ҳолда кўриш имконияти йўқ. Айнан саноатга инвестициялар бугунги кунда катта аҳамиятга эга. Шу билан бирга, бугун ижтимоий ҳимояга жавоб берадиган вазирлик ҳам керак. Тўғри, бир пайтлар бўлганди. Менимча, Меҳнат вазирлиги билан ижтимоий ҳимоя вазирлигини битта қилиб ташкил этиш мумкин. Улар камбағалликни қисқартиришга ҳам жавоб бериши керак», – деди иқтисодчи.
«Аввал сайловларда фаол қатнашайлик»
Абдулла Абдуқодиров сўзи давомида кучли парламент барпо бўлиши учун халқ ўз номзодларини сайлаши кераклиги ҳақида гапирди.
«Парламентчилик ҳеч қайси мамлакатда бирданига зўр бўлиб кетмаган. Тўғри, бу соҳада ҳам ислоҳотлар амалга ошяпти. Лекин халқимиз парламент аъзоларини сайланишида бефарқ бўлиб туриб, кейин улардан бирор нарсани талаб қилиши ғалати ҳол. Аввал сайловларда фаол қатнашайлик. Ўзимизга мос бўлган ва ўзимиз истаган депутатларни сайлайлик. Кейин улардан талаб қилсак тўғри бўлади. Ҳоким берган битта рўйхат билан депутатларга овоз бериб, ўзимиз парламентни сайлаб қўйганмиз, яна улардан норози бўламиз. Кейинги сайловларда сал бошқачароқ бўлиши керак. Номзодларни ўзимиз танлашимиз лозим. Шунда улардан ишни талаб қилсак тўғрироқ бўлади», – деди мутахассис.
«Энди фуқаробай ишлаймиз»
Тошкент вилояти ҳокими Зойир Мирзаев президентнинг маҳаллаларда айланмадан олинадиган солиқ маблағларининг бир қисми қолдирилиши ва у пулларни ижтимоий масалаларга сарфланиши ҳақидаги ташаббуси тўғрисида фикр билдирди. Ҳокимининг айтишича, бу тизим яхши самара беради.
«Маҳалла бюджети деган термин Ўзбекистон учун янги. Лекин бунинг базаси, маҳаллада бу маблағни сарфлашга фундамент борми деган савол туғилиши табиий. Фундамент бор. Чунки ҳоким ёрдамчиларининг 85 фоизи иқтисодчи. Уларда олинган маблағни ўзлаштириш тажрибаси бор. Иккинчидан маҳалла раислари ҳам анча тажриба орттирган. Мен ишонаман бу тизим ўз ўрнини топади. Дунёда муқобили йўқ йўналиш бўлади», – деди ҳоким.
Зойир Мирзаев 2023 йилда Тошкент вилоятида қилиниши режалаштирилган учта муҳим ўзгариш ҳақида ҳам гапирди.
«Ичимлик суви ва йўл масаласи биринчи ўринга қўйилади. Бунинг учун бир триллион сўмдан зиёд маблағ ажратилди.
Иккинчи йўналиш аҳоли муаммолари бўйича тизимли ишлаш. Илгари биз маҳаллабай, кўчабай ва хонадонбай ишладик. Энди фуқаробай ишлаб, фуқароларни дардини кўтариб, уларга ёрдам берадиган тизимни Оққўрғон тажрибаси сифатида бошлаганмиз. Буни охирига етказамиз.
Учинчи йўналиш таълим, тиббиёт ва ижтимоий соҳанинг бошқа тармоқларини қамраб олади. Тиббиётда масалалари энг кўп ҳудудлардан бири Тошкент вилояти бўлса керак. Шунга устуворлик берилади. Таълимда эса вазифамиз аниқ. Бу йил номи ҳам таълим бўлди. Эътибор ўз-ўзидан келиб чиқади», – деди вилоят ҳокими.
Изоҳ (0)