AQSH prezidenti Jo Bayden Afg‘oniston mamlakatning NATOdan tashqaridagi asosiy ittifoqchilari ro‘yxatidan chiqarilganini e’lon qildi. Bu haqdagi qaror Oq uy saytiga joylandi.
Afg‘oniston AQSHning NATOdan tashqaridagi asosiy ittifoqchisi maqomiga 2012-yilda, prezident Barak Obama davrida ega bo‘lgandi. Bayden Kobulni ushbu maqomdan mahrum qilish rejalari haqida iyul oyida — mamlakatda hokimiyatni “Tolibon” egallab olganidan keyinq ariyb bir yil o‘tgach ma’lum qilgandi.
AQSHning NATOdan tashqaridagi asosiy ittifoqchisi maqomi 19 ta mamlakatga berilgan, ular orasida Avstraliya, Misr, Isroil, Yaponiya, Janubiy Koreya, Braziliya va boshqalar bor.
AQSH qo‘shinlarining Afg‘onistondan olib ketilishi
2020-yil 29-fevralda AQSH va “Tolibon” harakati Dohada tinchlik shartnomasini imzolagan. Unga ko‘ra, Vashington 2021-yil 1-maygacha Afg‘onistondan barcha qo‘shinlarini olib chiqib ketishga va’da bergan. “Tolibon” esa Afg‘oniston hududidan AQSH va uning ittifoqchilari xavfsizligiga tahdid soladigan faoliyat uchun foydalanmaslikka kafolat bergan.Bayden ma’muriyati “Tolibon” bilan tuzilgan kelishuvlarni bajarishga qaror qildi, ammo qo‘shinlarni olib chiqish muddatini kechiktirdi. “Tolibon” bu qarorni kelishuvlarni buzish deb hisoblagan.
Mamlakatdagi vaziyat iyul oyida AQSH va NATO qo‘shinlari mamlakatdan olib chiqilishi e’lon qilinganidan keyin keskinlashdi. Amerikaliklar 11-sentabr kuni Afg‘onistonni tark etishi rejalashtirilgan edi, biroq “Tolibon” hukumat qo‘shinlariga bo‘ysunuvchi hududlarni tezlik bilan egallashni boshladi. Qo‘shma Shtatlar o‘z xodimlari va elchixona xodimlarini evakuatsiya qila boshladi
2021-yil avgust oyi o‘rtalarida Afg‘onistonda “Tolibon” hokimiyat tepasiga keldi. Prezident Ashraf G‘ani BAAga qochib ketdi. “Tolibon” hukumat tuzib, Afg‘onistonda islomiy amirlikni qayta tiklash rejalarini e’lon qildi.
O‘sha yilning oktabr oyida Afg‘oniston muvaqqat hukumati tashqi ishlar vaziri Amir Xon Mutaki “Tolibon” xalqaro hamjamiyat tomonidan Afg‘onistonning qonuniy hukumati sifatida tan olinishi uchun barcha shartlarni bajarganini aytdi.
2022-yilning fevral oyida Amir Xon Mutaki AQSH rasmiylari Afg‘onistonning yangi hukumati vakillarini haligacha qora ro‘yxatlardan chiqarmaganini aytdi. Shu bilan birga, vazir afg‘on rasmiylari o‘z va’dalarida turishiga va o‘z mamlakati hududidan AQSHga qarshi foydalanishga yo‘l qo‘ymasligiga ishontirdi.
Izoh (0)