АҚШ президенти Жо Байден Афғонистон мамлакатнинг НАТОдан ташқаридаги асосий иттифоқчилари рўйхатидан чиқарилганини эълон қилди. Бу ҳақдаги қарор Оқ уй сайтига жойланди.
Афғонистон АҚШнинг НАТОдан ташқаридаги асосий иттифоқчиси мақомига 2012 йилда, президент Барак Обама даврида эга бўлганди. Байден Кобулни ушбу мақомдан маҳрум қилиш режалари ҳақида июль ойида — мамлакатда ҳокимиятни «Толибон» эгаллаб олганидан кейинқ арийб бир йил ўтгач маълум қилганди.
АҚШнинг НАТОдан ташқаридаги асосий иттифоқчиси мақоми 19 та мамлакатга берилган, улар орасида Австралия, Миср, Исроил, Япония, Жанубий Корея, Бразилия ва бошқалар бор.
АҚШ қўшинларининг Афғонистондан олиб кетилиши
2020 йил 29 февралда АҚШ ва «Толибон» ҳаракати Доҳада тинчлик шартномасини имзолаган. Унга кўра, Вашингтон 2021 йил 1 майгача Афғонистондан барча қўшинларини олиб чиқиб кетишга ваъда берган. «Толибон» эса Афғонистон ҳудудидан АҚШ ва унинг иттифоқчилари хавфсизлигига таҳдид соладиган фаолият учун фойдаланмасликка кафолат берган.Байден маъмурияти «Толибон» билан тузилган келишувларни бажаришга қарор қилди, аммо қўшинларни олиб чиқиш муддатини кечиктирди. «Толибон» бу қарорни келишувларни бузиш деб ҳисоблаган.
Мамлакатдаги вазият июль ойида АҚШ ва НАТО қўшинлари мамлакатдан олиб чиқилиши эълон қилинганидан кейин кескинлашди. Америкаликлар 11 сентябрь куни Афғонистонни тарк этиши режалаштирилган эди, бироқ «Толибон» ҳукумат қўшинларига бўйсунувчи ҳудудларни тезлик билан эгаллашни бошлади. Қўшма Штатлар ўз ходимлари ва элчихона ходимларини эвакуация қила бошлади
2021 йил август ойи ўрталарида Афғонистонда «Толибон» ҳокимият тепасига келди. Президент Ашраф Ғани БААга қочиб кетди. «Толибон» ҳукумат тузиб, Афғонистонда исломий амирликни қайта тиклаш режаларини эълон қилди.
Ўша йилнинг октябрь ойида Афғонистон муваққат ҳукумати ташқи ишлар вазири Амир Хон Мутаки «Толибон» халқаро ҳамжамият томонидан Афғонистоннинг қонуний ҳукумати сифатида тан олиниши учун барча шартларни бажарганини айтди.
2022 йилнинг февраль ойида Амир Хон Мутаки АҚШ расмийлари Афғонистоннинг янги ҳукумати вакилларини ҳалигача қора рўйхатлардан чиқармаганини айтди. Шу билан бирга, вазир афғон расмийлари ўз ваъдаларида туришига ва ўз мамлакати ҳудудидан АҚШга қарши фойдаланишга йўл қўймаслигига ишонтирди.
Изоҳ (0)